تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,247 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,906 |
بررسی مضامین خطبه سیاسی انوشروان و مقایسة آن با نهجالبلاغه | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 31، آذر 1397، صفحه 71-91 اصل مقاله (959.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
وحید سبزیانپور* 1؛ حدیث دارابی2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
2دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از خطبه هایی که در مطالعات ایرانشناسی مورد غفلت قرار گرفته، خطبه ای سیاسی است که انوشروان در سالهای پایانی حکومت خود، پس از استقرار صلح و آرامش، بیان کرده است. این خطبه، بخشهای مختلفی دارد که محور اصلی آن، «مبارزه با هواهای نفسانی» یا «جهاد اکبر» است که در تعالیم اسلامی بسیار مورد توجّه قرار گرفته است. مصادیق هوای نفسانی که انوشروان آنها را عامل تزلزل حکومت میداند، عبارتند از: سخن چینی، حسادت، تفرقه، ظلم و ستم و برای اشاره به خطر نفس از تعابیری چون «أعدی عدوّکم»، «أکبر أعداکم» و «عدوّکم الباطن» یاد میکند. در مقابل اموری مانند رعیّتدوستی، وحدت و اتّحاد، توجّه به نیازمندان، احترام به همسایگان، دوستی و محبّت، پایبندی به عهد و پیمان و... را موجب استحکام حکومتها میداند. هدف از پژوهش حاضر، معرّفی این خطبه و بررسی توصیفی - تحلیلی مضامین مشترک آن با نهج البلاغه است. . | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ خطبه انوشروان؛ جهاد اکبر؛ نهج البلاغه | ||
مراجع | ||
1. آمدی، عبدالواحد (1410)؛ غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق: سیّد مهدی رجایی، قم: دار الکتب الاسلامی. 2. ابن القتیبه، أبو محمّد عبد الله (1418)؛ عیون الأخبار، بیروت: دار الکتب العلمیِّة. 3. ابن المسکویه، أبو علی أحمد بن محمّد (2000)؛ تجارب الأمم وتعاقب الهمم، تحقیق: أبو القاسم إمامی، طهران: سروش. 4. -------------------- (1416)؛ الحکمة الخالدة، تحقیق: عبد الرّحمن بدوی، القاهرة: مکتبة النّهضة المصریّة. 5. ابن المنقذ، ابو المظفّر (1407)؛ لباب الآداب، لتقیق: أحمد محمّد شاکر، القاهرة: مکتبة السّنة. 6. التّوحیدی، ابوحیان (1408)؛ البصائر والذخائر، تحقیق: د. وداد القاضی، بیروت: دار صادر. 7. ارسطو، طالیس (1979)؛ الخطاب، حقّقه وعلّق علیه: عبد الرّحمن بدوی، بیروت: دار القلم. 8. الجاحظ، عمرو بن بحر (1948)؛ البیان والتّبیین، القاهرة: لجنة التّألیف والترجمة والنشر. 9. خوانساری، محمّد (1368)؛ دورة مختصر منطق صوری، تهران: دانشگاه تهران. 10. سبزیانپور، وحید و پیمان صالحی (1391 الف)؛ حکمتهای ایرانیان باستان در منابع عربی، تهران: یاردانش. 11. شایب، أحمد (2003)؛ الاسلوب، القاهرة: مکتبة النهضة المصریة. 12. شریعتی سبزواری، محمّدباقر (1381)؛ دربارة سخن و سخنوری، قم: بوستان کتاب. 13. العسکری، ابوهلال (1952)؛ الصّناعتین، بیروت: دار الإحیا الکتب العربیّة. 14. عطیة، محمّد هاشم (1997)؛ الأدب العربی وتاریخه فی العصر الجاهلی، بیروت: دار الفکر العربی. 15. الفاخوری، حنا (1385)؛ تاریخ الأدب العربی، تهران: توس. 16. فروغی، محمّدعلی (1382)؛ آیین سخنوری، تهران: زوّار. 17. فیض الاسلام، سیّد علی نقی (1379)؛ ترجمه و شرح نهجالبلاغه، تهران: مؤسّسة چاپ و نشر تألیفات فیض الاسلام. 18. الکلینی، محمّد بن یعقوب بن اسحاق (1407)؛ الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیّة. 19. المجلسی، محمّد باقر (1403)؛ بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی. 20. محمّدی ملایری، محمّد (1385)؛ تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر عباسی به عصر اسلامی، جلد 4، تهران: توس. 21. المسعودی، علی بن حسین (1346)؛ مروج الذّهب ومعادن الجوهر، القاهرة: المطبعة المصریّة. 22. المعوش، سالم (2001)؛ القواعد المعرّفیة الإسلامیّة فی أدب صدر الإسلام، بیروت: دار النّهضة العربیّة. 23. المقدسی، شمس الدّین (1906)؛ أحسن التّقاسیم فی معرفة الأقالیم، هلند: لیدن. 24. میراحمدی، مریم (1390)؛، تاریخ تحوّلات ایرانشناسی، تهران: طهوری. 25. نصیرالدّین طوسی، محمّد بن احمد (1326)؛ أساس الإقتباس، تهران: دانشگاه تهران. 26. النّویری، شهاب الدّین (1423)؛ نهایة الأرب فی فنون الأدب، القاهرة: دار الکتب والوثائق القومیّة. 27. الیوسی، نور الدّین (1402)؛ المحاضرات فی اللّغة والأدب، تحقیق وشرح: محمّد حجی وأحمد شرقاوی، بیروت: دار الغرب الإسلامی. ب: مجلاّت 28. حصاوی، محمّدجواد (1392)؛ «بررسی تطبیقی نثر دورة جاهلی و دورة اسلامی با رویکرد قرآنی»، فصلنامة مطالعات ادبی - قرآنی، دانشکدة اصول الدّین قم، سال اوّل، شمارة 1، صص 37-71. 29. سبزیانپور، وحید و پیمان صالحی (1391 ب)؛ «بررسی دادورزی ایرانیان در منابع عربی و مقایسة آن با نهجالبلاغه»، نشریة پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، سال دوم، شمارة 4، صص 145-169. 30. --------------------------- (1393)؛ «بازتاب دیانت ایرانیان باستان در منابع عربی»، نشریةپژوهشهای علوم تاریخی، دانشکدة ادبیّات دانشگاه تهران، دورة 6، شمارة 2، صص 99-118. 31. فقهی، عبدالحسین، محمّدرضا غفاری (1390)؛ «بررسی تطوّر خطابه در دورة جاهلی و صدر اسلام»،فصلنامة لسان مبین، سال دوّم، دورة جدید، شمارة چهارم، صص 160-181. 32. محمدزاده، مریم؛ علی رمضانی و رسول عبادی (1393)؛ «منشور سلطنت و خطبة پادشاهان ایران باستان (با تأمّلی در شاهنامه، تاریخ طبری، غرر الأخبار ملوک الفرس و سیرهم)»،پژوهشنامة ادب حماسی، سال دهم، شمارة هجدهم، صص 115-144. ج: پایاننامه 33. فرجی، علیرضا (1385)؛ بررسی شخصیت انوشروان از باستان تا دورة اسلامی، استاد راهنما: فرح زاهدی، رشتة فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشگاه تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 561 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 380 |