تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,182 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
نماد «طبیب» در شعر فارسی سدة هشتم و شاعران دورة عبّاسی (تأمّلی در نگرش متفاوت شاعران فارسی و عربی) | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 3، شماره 11، آبان 1392، صفحه 29-52 اصل مقاله (863.06 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
شعر فارسی سدة هشتم هجری، سرشار از نمادها و رموز عرفانی است که حاصل نوآوری و استعداد شاعران این دوره، تحت تأثیر مضامین عرفان ابن عربی است. از جملة این نمادها، نماد «طبیب» است که مضامین مشابه و همسانی از آن در مقایسه با شعر فارسی، در ادبیات دورة عبّاسی نیز نمود دارد. این مقاله به بررسی تطبیقی نماد «طبیب» بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، در شعر شاعران دو دوره میپردازد. طبیب غالباً در شعر شاعران دورة عبّاسی، نماد طبیب معروف است؛ هرچند برخی شاعران آن را برای وصف ممدوح و ستایشِ توانایی، درمانگری و چارهاندیشی او یا وصف معشوق به کار بردهاند. شاعران زبان فارسی نماد طبیب را از معنای مادّی و زمینی به معنای رمزی و عرفانی سوق دادهاند؛ امّا در شعر شاعران دورة عبّاسی نمادّ مادّی دارد. از سویی دیگر، بافت معنوی تصویرهای نمادین شاعران عبّاسی از طبیب، تکمعنایی است؛ در صورتی که تصویر نمادین شاعران فارسی، سه بافت لغوی معمول، سنّت ادبی و عارفانه دارد. در حقیقت، تصاویر نمادین شاعران فارسی، برخلاف شاعران دورة عبّاسی که تکمعنایی است، میان حقیقت و مجاز شناور است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: طبیب؛ نماد؛ ادبیات تطبیقی؛ شعر فارسی سدة هشتم؛ شعر عربی دورة عبّاسی | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف: کتابها
1. ابن الرّومی (2000)؛ الدّیوان، الطّبعة الأولی، تحقیق: عمر فاروق الطّباع، بیروت: شرکة دارالأرقم بن الأرقم. 2. أبوعلی سینا (بیتا)؛ القانون فی الطّب، الطّبعة الأولی، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 3. أبونواس، حسن بن هانی (1998)؛ الدّیوان، الطّبعة الأولی، شرح عمر فاروق الطباع، بیروت: شرکة دارالأرقم بن أبی الأرقم. 4. اوحدی اصفهانی معروف به مراغی، رکنالدّین (1375)؛ دیوان، به کوشش سعید نفیسی، چاپ دوّم، تهران: سپهر. 5. پورنامداریان، تقی (1368)؛ رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی، چاپ سوّم، تهران: علمی و فرهنگی. 6. ثروتیان، بهروز (1387)؛ شرح غزلیات حافظ، تهران: نگاه. 7. الثّعالبی النّیسابوری، أبومنصور (1425)؛ یتیمة الدّهر فی محاسن أهل العصر، الشرّح والتّحقیق مفید محمّد قمیحة، بیروت: دار الکتب العلمیّة. 8. حافظ شیرازی، خواجه شمسالدّین محمّد (1371)؛ دیوان، به تصحیح علامه قزوینی و دکتر قاسم غنی با مجموعه تعلیقات علاّمه محمّد قزوینی، به کوشش عبدالکریم جربزهدار، چاپ چهارم، تهران: اساطیر. 9. خرّمشاهی، بهاءالدّین (1376)؛ شرح عرفانی غزلهای حافظ، چاپ دوّم، تهران: قطره. 10. خواجوی کرمانی، کمالالدّین أبوالعطا (1374)؛ دیوان، تهران: پاژنگ. 11. الدّیلمی، مهیار (1925)، الدّیوان، الطّبعة الأولی، القاهرة: مطبعة دارالکتب المصریة. 12. زاکانی، عبید (1384)؛ کلّیات عبید زاکانی، تصحیح پرویز اتابکی، چاپ چهارم، تهران: زوّار. 13. ساوجی، سلمان (1374)؛دیوان، با مقدّمه و تصحیح استاد ابوالقاسم حالت، به کوشش احمد اسکندری، چاپ اوّل، تهران: سلسله نشریات ما. 14. الشریف الرضیّ (بیتا)؛ الدّیوان، بیروت: دار صادر. 15. شمیسا، سیروس (1388)؛یادداشتهای حافظ، تهران: علم. 16. ---------- (1383)؛سبکشناسی شعر، تهران: میترا. 17. شوالیه، ژان، گربران، آلن (1378)؛ فرهنگ نمادها، تهران: جیحون. 18. طاهباز، سیروس (1380)؛ زندگی و شعر نیما یوشیج (کماندار بزرگ کوهساران)، چاپ اوّل، تهران: نشر ثالث. 19. الطّباطبایی، محمّدحسین (بیتا)؛ المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسّسة الأعلمی. 20. فرغانی، سیفالدّین محمّد (1364)؛ دیوان، تصحیح و مقدّمة ذبیحالله صفا، چاپ چهارم، تهران: فردوسی. 21. المتنبّی، ابوالطیّب (1997)؛ الدّیوان، شرح أبوالبقاء العکبری، الطّبعة الأولی، بیروت: شرکة دارالأرقم بن الأرقم. 22. المعرّی، أبوالعلاء (2000)؛ اللزومیات، تحقیق عمر الطّباع، بیروت: شرکة دارالأرقم بن أبی الأرقم. 23. مولوی، جلالالدّین محمد رومی بلخی (بیتا)، کلّیات مثنوی معنوی، چاپ دوّم، تهران: دانشگاه تهران. 24. میرصادقی (ذوالقدر)، میمنت (1373)؛ واژه نامة هنر شاعری (فرهنگ تفصیلی اصطلاحات فنّ شعر و سبکها و مکتبهای آن)، چاپ اوّل، تهران: کتاب مهناز. 25. ولی کرمانی، شاه نعمتالله (1381)؛ دیوان، به کوشش بهمن خلیفه بناروانی، چاپ چهارم، تهران: طلایه. ب: مجلّهها 26. سلیمی، علی (1390)؛«بررسی تطبیقی نماد شیر در شعر نیما یوشیج و خلیل مطران» (تأمّلی در نگاه متفاوت دو شاعر)، فصلنامة نقد و ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی کرمانشاه، سال اوّل، شمارة 2، صص 174-159. 27. یلمهها، احمد رضا (1385)؛ «حافظ و یک غزل ناب پزشکی»، فصلنامة ادبیات فارسی (علمی ترویجی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، سال سوّم، شمارة 7، صص 12-1. References
28. Cuddon, J. A. A (1979), Dictionary of Literary Terms, New York: Penguin Book. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,627 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,411 |