تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,165 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,826 |
بررسی افعال پیشوندی در زبان فارسی ازمنظر صرف ساخت | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 25، تیر 1398، صفحه 35-55 اصل مقاله (1.08 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.1970.1072 | ||
نویسندگان | ||
سحر بهرامی خورشید* 1؛ اسما نامداری2 | ||
1استادیار گروه زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
2دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به پیشوندهای فعلی رایج در زبان فارسی در چارچوب انگارۀ صرف ساخت و تعامل آن با معناشناسی پرداخته و ترکیبپذیری معنا در افعال پیشوندی و تأثیر معنا بر ساخت این افعال را بررسی کرده است. برای نیل بدین مقصود پس از جمعآوری فعلهای پیشوندی از در پیکرۀ دادگان افعال فارسی (رسولی و دیگران، 2011)، این افعال با توجّه به تفاوتهای صوری و معنایی طبقهبندی شدند؛ سپس هریک از پیشوندها بهطور جداگانه تحلیل و برای هریک طرحوارهای کلّی که دارای زیرطرحوارههای مختلف بود، ارائه شد. تحلیل دادهها نشان داد که این افعال در بسیاری از موارد معنای ترکیبپذیر نداشته و تعداد زیادی از پیشوندهای فعلی در طول زمان تغییر معنا داده و ازنظر واژگانی نیز فعلهای دارای این پیشوندها، بهصورت واژۀ ساده تحلیل میشوند؛ افزون بر این، برای همۀ افعال پیشوندی طرحوارهای کلّی درنظرگرفته شد که هر گروه از افعال با توجّه به نوع پیشوند موجود در آن، زیرطرحوارهای از این طرحوارۀ کلّی محسوب میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
پیشوند؛ فعل پیشوندی؛ صرف ساخت؛ معنی شناسی؛ طرحواره | ||
مراجع | ||
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن. دهخدا، علیاکبر (1341). لغتنامة دهخدا. تهران: سیروس. رضایتی کیشهخاله، محرم و مهدی دیان (1388). فعلهای پیشوندی در آثار منثور فارسی از آغاز تا پایان قرن پنجم. ویژهنامۀ نامۀ فرهنگستان (دستور)، .5 (5)، 27-50. طاهری، حمید (1386). بررسی تحلیلی و تاریخی فعلهای پیشوندی در زبان فارسی. نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه شهید باهنر کرمان )، (21)، 113-135. عمید، حسن (1377). فرهنگ فارسی عمید. چاپ سیزدهم. تهران: امیرکبیر. معین، محمد (1363). فرهنگ معین. چاپ ششم. تهران: امیر کبیر. ناتل خانلری، پرویز (1374). تاریخ زبان فارسی. چاپ پنجم. تهران: سیمرغ. نامداری، اسما (1394). ساخت بهجای قاعده: بررسی اصطلاحبودگی در برخی از ساختهای زبان فارسی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد زبانشناسی. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی. نغزگوی کهن، مهرداد (1387). دستوریشدگی و دستوریزدایی، فرایندهای مستقل و موازی. زبان و زبانشناسی، 4 (8)، 1-13. Booij, G. (2007). The grammar of words: An Introduction to Morphology (3rd Ed.). Oxford: Oxford University Press. ----------- (2010). Construction morphology. Oxford: Oxford University Press. ---------- (2013). Morphology in Construction Grammar. In: Thomas Hoffmann and Graeme Trousdale (Eds.), The Oxford Handbook of Construction Grammar (pp. 255-274). Oxford: oxford University Press. ----------- (2015). Construction Morphology. In: A. Hippisley & G. T. Stump (Eds.), The Cambridge Handbook of Morphology (Chapter 17). Cambridge: Cambridge University Press. Croft, W. (2007). Construction Grammar. Handbook of Cognitive Linguistics, Ed. Dirk. Gibbs, R. W. (2007). Idioms and Formulaic Language. In: D. Geeraerts & H. Cuyckens (Eds.), Oxford Handbook of Cognitive Linguistics, Oxford University Press. Goldberg E. A. (1996). Optimizing Constraints and the Persian Complex Predicate. Annual Proceedings of the Berkeley Linguistic Society 22. -------------------- (2003). Words by Default: Inheritance and the Persian Complex Predicate Construction. In: E. Francis and L. Michaelis (Eds.). Mismatch: FormFunction Incongruity and the Architecture of Grammar. CSLI Publications. 84-112. -------------------- (2009). The Nature of Generalization in Language. Cognitive Linguistics 20 (1), 93-127. Jackendoff, R. (1975). Semantic and Morphological Regularities in the Lexicon. Language 51, 639-671. Langacker, R. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Theoretical Prerequisites. Stanford, California: Stanford University Press. Lieber, R. (2009). Introducing Morphology. Cambridge University Press. Michaelis, L. A. & K. Lambrecht (1996). Toward a Construction-Based Model of Language Function: The Case of Nominal Extraposition. Language, 72, 57-215. Nunberg, G., Ivan A. Sag & T. Wasow (1994). Idioms. Language 70, 491-538. Rasooli, M. S., A. Moloodi, M. Kouhestani & B. Minaei Bidgoli (2011). A Syntactic Valency Lexicon for Persian verbs: The First Steps towards Persian Dependency Treebank. in 5th Language & Technology Conference (LTC): Human Language Technologies as a Challenge for Computer Science and Linguistics, (pp. 227-231). Poznań, Poland. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 925 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 624 |