تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,246 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,901 |
دوگانسازی فعل در زبان فارسی در رویکرد صرف ساخت | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 26، مهر 1398، صفحه 73-89 اصل مقاله (962.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فاطمه شاهوردی شهرکی1؛ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا* 2؛ محمد دبیرمقدم3؛ ارسلان گلفام4 | ||
1دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
3استاد گروه زبانشناسی، دانشکدة ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
4دانشیار گروه زبانشناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش پیش رو، بررسی دوگانسازی فعل در زبان فارسی است. نوعی از دوگانسازی، تکرار کامل ترکیبات حاصل از بـ + پایة فعل مضارع است که بهصورت فعل امر، صفت، اسم یا قید کاربرد دارند و با تکرار آنها، واژة جدیدی ساخته میشود که ازنظر مقولة دستوری، معنا یا کاربرد، یا هر سه مورد نسبت به پایه متفاوت است. با توجّه به اینکه این دوگانساختها صورت یا معنایی متفاوت از پایه دارند، میتوان آنها را ساخت نامید. آنچه در پژوهش حاضر از ساخت مدّ نظر است، ساخت مطرح در چارچوب دستور ساخت (خیرت بوی، 2010) است. در پژوهش حاضر دوگانساختهای حاصل از تکرار بـ + پایة فعل مضارع بهمثابة ساخت مطرح شده و ویژگی عمومی صوری و معنایی این دوگانساختها در قالب یک طرحواره بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که برای همة نمونههای این نوع دوگانسازی کامل در زبان فارسی میتوان طرحوارهای ترسیم کرد که دو بخش صورت و معنا دارد. در بخش معنا، شدّت و انجام کار بیش از حدّ معمول ویژگی کلّی این ساخت است. پژوهش حاضر، پیکرهبنیاد بوده و نمونههای دوگانساخت در متن نوشتاری یا گفتاری تحلیل و بررسی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
دوگان سازی؛ ساخت؛ سازگاری بافتی؛ صرف ساخت؛ طرحواره | ||
مراجع | ||
آل احمد، جلال (1350). پنج داستان. تهران: آدینه سبز. ----------- (1372). نفرین زمین. زیر نظر شمس آل احمد. تهران: فردوس. اسلامی ندوشن، محمدعلی (1363). روزها. جلد 1. تهران: یزدان. انوری، حسن (1381). فرهنگ سخن. جلد 2. تهران: سخن. جام جم آنلاین (1392). چند روش برخورد با بچّههای لجباز. برگرفته از: http://jjo.ir/JdVXqQ جمالزاده، محمدعلی (1389). کباب غاز. تهران: سخن. دبیرمقدم، محمد و سیما ملکی (1395). تحلیل صوری و معنایی فرایند تکرار در زبان فارسی. مجلّة زبانشناسی وگویشهای خراسان، 10 (14)، 1-23. -------------------- (1396). بررسی فرایند تکرار کامل در زبان فارسی: پژوهشی براساس نظریة تکرار صرفی. مجلّة جستارهای زبانی، 8 (7)، 29-51. ذاکری، مصطفی (1381). اتباع و مهملات در زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. رضایتی کیشهخاله، محرم و بهروز سلطانی (1394). بررسی ساخت واژهای، دستوری و معنایی فرایند تکرار در زبان فارسی. مجلّة جستارهای ادبی، 48 (189)، 81-112. سوادکوهی، مازیار ( 1395 ، 18 دی). راهکاری که میتوان با آن داخل خانة رئیس جمهور را بهتر تماشا کرد. روزنامة همدلی، (505)، 1-12. شقاقی، ویدا (1389). مبانی صرف. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). صفوی، کوروش (1358). آزادی و بند در واژگان غیر بسیط زبان فارسی. پایاننامة کارشناسیارشد زبانشناسی، تهران: دانشکده ادبیات و علوم انسانی. عرفینژاد، محمدعلی (1395). کسب و کارهای سکّة شب عید. روزنامة گسترش، (124)، 1-16. فرشیدورد، خسرو (1389)، ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی. تهران: زوار. کامبوزیا کرد زعفرانلو، عالیه (1388). واجشناسی رویکردهای قاعدهبنیاد، تهران: سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). تقیزاده، صفدر (1372). شکوفایی داستان کوتاه در دهة نخستین انقلاب. تهران: علمی. کلباسی، ایران (1371). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. گلفام، ارسلان و و علیرضا محیالدّین قمشهای (1391). تصویرگونگی دوگانساختها در زبان فارسی، طبقهبندی معنایی. پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی ، 3 (9)، 153-172. مدرس صادقی، جعفر (1368). سفر کسری. تهران: ایفا. معین، محمد (1381). فرهنگ معین. تهران: آدنا، کتاب راه نو. میرصادقی، جمال (1368). جهان داستان. تهران: نشر اشاره. References Aronoff, M. (1976). Word Formation in Generative Grammar. Cambridge, MA: MIT Press. Bauer, L. (1988). Introducing Linguistic Morphology. Edinburgh University Press. Booij, G. (2010). Construction Morphology. Oxford University Press. ------------ (2005). The Grammar of Words. Oxford University Press. ------------ (2007). Construction Morphology and the lexicon. Selected Proceedings of the 5th Décembrettes: Morphology in Toulouse, Fabio Momentermini, Gilles Boyé and Nabil Hathout, (pp. 34-44). Somerville: Cascadilla Press. Goldberg, A. (1995). Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Structure. Chicago: Chicago University Press. ----------------- (2006). Constructions at Work: the Nature of Generalization in Language. Oxford: Oxford University Press. ----------------- (2009). The Nature of Generalization in Language. Cognitive Linguistics 20 (1), 93-127. Hilpert, M. (2014). Construction Grammar and its Application to English. Edinburg University Press. Inkelas, S. (2014). The Interplay of Morphology and Phonology. Oxford University Press. -------------- & C. Zoll, (2005). Reduplication: Doubling in Morphology. Cambridge: Cambridge University Press. Jackendoff, R. (2002). Foundations of Language: Brain, Meaning, Grammar, Evolution. Published by Oxford University Press in New York. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 745 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 421 |