تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,161 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,825 |
تحلیل سیلاب حوضه رودخانه گاماسیاب با روش رگرسیون چندگانه | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 7، مرداد 1392، صفحه 29-42 اصل مقاله (1.6 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
نبی خزایی* 1؛ محمود علایی طالقانی2؛ حبیب جعفری3 | ||
1کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
2استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
3استادیار آمار، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
برآورد سیلاب در مناطق با آمار محدود و یا فاقد آمار یکی از مسائل مهم در طرّاحی سازههای آبی و مدیریت بهینة منابع آب بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک محسوب میشود. هدف از نوشتار پیش رو برآورد سیلاب رودخانة گاماسیاب و پیشبینی سیلابهای حداکثر و تناوب وقوع آنها با تکیه بر عوامل محیطی مؤثّر در وقوع سیلاب است. برای دستیابی به این هدف از دو روش رگرسیون خطّی چندگانة ساده و لگاریتمی استفاده شده است. بدین منظور ابتدا در محیط نرمافزار GIS حدود حوضة آبگیر رودخانة گاماسیاب و هریک از زیرحوضههای آن مشخّص و سپس لایههای مورد نیاز باعنوان عوامل مؤثّر در وقوع سیلاب تهیّه شده است. این لایهها عبارت بودند از لایة ژئومورفولوژیکی، زمینشناسی، کاربری اراضی، لایة تراکم آبراهه و دادههای اقلیمی برای حوضة گاماسیاب و هرکدام از زیرحوضهها بهطور جداگانه استخراج شد؛ همچنین همة ایستگاههای آبسنجی موجود در منطقه بررسی شد، در این میان شش ایستگاه که دارای حداقل ده سال آمار بودهاند، انتخاب و پس از بازسازی چند آمار برای بعضی از ایستگاهها پایة آماری مشترک شانزده سال انتخاب شد. درادامه با استفاده از نرمافزار Hyfa و روش حداکثر درستنمایی بهترین تابع توزیع منطقهای مشخّص شد. با استفاده از توزیع غالب لوگ نرمال 3 پارامتری برای هر حوضه سیلاب با دوره بازگشتهای 2، 5، 10، 20، 25، 50، 75 و 100 سال محاسبه، سپس بین مقادیر دبی با دوره بازگشتهای مختلف در محلّ ایستگاههای یادشده و عوامل مؤثّر بر سیلاب در بالادست آنها، با استفاده از رگرسیون چندگانة ساده و لگاریتمی و با استفاده از روشهای پیشرو، پسرو و گامبهگام، روابط و مدلها ارائه شد. نتایج نشان داد که مهمترین عامل مؤثّر در دبی حداکثر لحظهای مساحت است، که بین سیلاب و مساحت حوضه رابطة معنیداری در سطح 99% وجود دارد و پس از مساحت حوضه، بارش متوسّط سالیانه و تراکم آبراهه، بیشترین تأثیر را در سیلاب دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
گاماسیاب؛ سیل؛ دوره بازگشت؛ رگرسیون خطّی چندگانه | ||
مراجع | ||
احمدی عامله؛ علیرضا؛ (1391) تحلیل منطقهای سیلاب با استفاده از روشهای نروفازی؛ شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطّی چندگانه در حوزة کارون شمالی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری، پایاننامة کارشناسیارشد، استاد راهنما: افشین هنربخش و علی احمدی عامله، دانشگاه شهرکرد. اسلامیان سیدسعید؛ سلطانی کوپائی؛ سعید؛ (۱۳۸۱) تحلیل فراوانی سیل، چاپ اوّل، انتشارات ارکان، اصفهان. خسروشاهی محمد؛ (1380) تعیین نقش زیرحوضههای آبخیز در شدّت سیلخیزی حوضه (مطالعة موردی حوضة آبخیز دماوند)، رسالة دکتری، استاد راهنما: دکتر بهرام ثقفیان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ذوقی، مهرداد (1388) تحلیل فراوانی منطقهای سیلاب و پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی در حوضة آبخیز کارون شمالی (با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری)، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه شهرکرد. رضاییمقدم، حسین؛ اصغری، صیاد؛ فیضالهپور، مهدی (1390) مدلسازی جریان سیلاب حوضه آبریز رودخانه جاجرود با استفاده از رگرسیون چند متغیّره، فصلنامة انجمن جغرافیای ایران دوره جدید، 9 (30)، صص. 176-163. سرحدی، علی؛ سلطانی، سعید؛ خواجهالدین، سیدجمالالدین؛ مدرس، رضا (1387)؛ آنالیز سیلخیزی منطقة جیرفت با استفاده از مدل دبی آستانه، مجلّة علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 2 (3)، صص. 36-30. سرمدیان، فریدون؛ تقیزاده مهرجردی، روحاله؛ محمدعسکری، حسین؛ اکبرزاده، علی (1389) مقایسة روشهای شبکه عصبی؛ نروفازی و رگرسیون چندمتغیّره در پیشبینی برخی خصوصیات خاک (مطالعة موردی: استان گلستان)، مجلّة تحقیقات آبوخاک ایران، 41 (2)، صص. 220-211. سلیمانی، کریم؛ یوسفی، عبدالرضا؛ کوچکنژاد، قاریرقلی (1382) بررسی نقش عوامل فیزیوگرافیک حوضه بر دبیهای حداکثر لحظهای در زیرحوضههای گرگانرود بهمنظور ارائة مدل منطقهای سیلاب، مجلّة علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 10 (4)، صص. 174-161. شایان، سیاوش (1378) تعیین محدوده طبیعی نهاوند با استفاده از دادههای رقومی ماهوارهای و لزوم رعایت این محدوده در برنامهریزیهای منطقهای، فصلنامة فرهنگان، 1 (1)، صص. 101-90. شایان، سیاوش (1379) حوضة گاماسیاب؛ حوضهای مناسب برای آموزشها و پژوهشهای میدانی ژئومورفولوژیک و هیدرولوژیک، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، (73)، صص. 143-133. شایان، سیاوش (1382) ویژگیهای ژئومورفولوژیک مخروطهافکنه حوضة گاماسیاب، پژوهشهای جغرافیایی، (46)، صص. 113-99. علیزاده، امین (1385) اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ بیست و هفتم، انتشارات دانشگاه فردوسی، مشهد. غیاثی، نجفقلی؛ عربخدری، محمود؛ غفاری، علیرضا؛ حاتمی، حمید (1383)؛ بررسی تأثیر برخی ویژگی هندسی آبخیزها بر سیلابها حداکثر لحظهای با دورة برگشت مختلف، پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 17 (62)، صص. 10-2. کارآموز، محمد؛ عراقینژاد، شهاب (1384) هیدرولوژی پیشرفته؛ چاپ اول، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران. معاون هاشمی، احمد (1379) تحلیل منطقهای سیلاب در خراسان، پایاننامة کارشناسیارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران. مهدوی محمد (1384) هیدرولوژی کاربردی، جلد 2، انتشارات دانشگاه تهران. مهدوی محمد؛ شریفی فرود؛ احمدی، سیده زهرا (1378)؛ عوامل مؤثّر بر سیلخیزی و ارائة مدل کمی با استفاده از سیستمهای اطّلاعاتی جغرافیایی، مطالعة موردی حوضة آبخیز کن، نشریة جنگل و مرتع، (65)، صص. 74-68. همایونی، صدیقه (1386) بررسی تطبیقی روانابهای زیرحوضههای دینور با توجّه به ویژگیهای ژئومورفولوژی، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه رازی. هنربخش، افشین (1374) آنالیز منطقهای سیلاب در حوضة آبخیز دریاچة نمک، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه تهران. Dalrymple, T. (1960) Flood-frequency analyses, manual of hydrology: Part 3 (No. 1543-A), USGPO. Ellouze, N., Abida, H. (2007) Regional Flood Frequency Analysis in Tunisia: Identification of Regional Distribution, Water Resources Management, 22 (8), pp. 943-957. Hussain, Z., Pasha, G. R. (2009) Regional flood frequency analysis of the seven sites of Punjab, Pakistan, using L-moments, Water resources management, 23 (10), pp. 1917-1933. Jingyi, Z., Hall, M. J. (2002) Regional flood frequency analysis for the Gan-Ming River basin in China, Journal of Hydrology, 296 (1-4), pp. 98-117. Kite, G. W. (1974) Case Study of Regional Analysis Techniques for Design Flood Estimation, Canadian Journal of Earth Sciences, 11 (6), pp. 801-808. Noto, L. V., & La Loggia, G. (2009) Use of L-moments approach for regional flood frequency analysis in Sicily, Italy, Water resources management, 23 (11), pp. 2207-2229. Pitilick, J. (1994) Relation between pick flow Precipitation and - physiographic for five mountaionous regions in the western U.S.A J, Journal of Hydrology, 158 (3-4), pp. 219-226. Saf, B. (2009) Regional flood frequency analysis using L-moments for the West Mediterranean region of Turkey, Water Resources Management, 23 (3), pp. 531-551. Smith, K. (1992) Environmental hazards Assessing risks and reducing disaster, Routledge. Thomas, D. M., Benson, M. A. (1970) Generalization of streamflow characteristics from drainage-basin characteristics | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 387 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 277 |