تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,231 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,892 |
تحلیل تطبیقی دو مکتب واقعگرایی و نمادگرایی در آثار نجیب محفوظ و احمد محمود | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 12، بهمن 1392، صفحه 147-174 اصل مقاله (3.05 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
یکی از مؤلّفههای ادبیّات تطبیقی در جهان، شکلگیری مکتب رئالیسم و سمبلیسم و تأثیر این مکاتب در آثار نویسندگان معاصر است. دو ملّت ایران و عرب، در طیّ روابط تاریخی با کشورهای اروپایی، از این مهم بیبهره نمانده و آثار ارزشمندی را مطابق اندیشهها و نظریههای این مکاتب ادبی عرضه کردهاند. مکتب رئالیسم (واقعگرایی) از جمله مکاتبی است که با توجّه به اوضاع و احوال جامعه وارد عرصۀ ادبی و داستاننویسی شد و مکتب سمبلیسم (نمادگرایی) نشانهها و اشارههای هنرمندانهای است که مطالب را بر خواننده القا داده و او را در ابهام فرومیبرد. نجیب محفوظ و احمد محمود از داستاننویسان معاصر در مصر و ایران هستند که قالب قصصی را برای بیان ضعف اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه برگزیدند و در میدان مکتب واقعگرایی و نمادگرایی، اسلوبی جدید و مضامینی نو را به تصویر کشیدند. هدف این جستار، ارائۀ مباحث نظری در زمینۀ ادبیّات تطبیقی و پیوند آن با دو مکتب رئالیسم و سمبلیسم است و تبیین تأثیر آنها در آثار نویسندگان معاصر ایران و عرب که شامل انعکاس مضامین اجتماعی فقر، فساد اخلاقی، تناقض دو نسل و بحران روحی طبقۀ بورژوایی است. پژوهشگران این مقاله، با ذکر تاریخچۀ داستاننویسیِ معاصر عربی و فارسی در پرتو این دو جریان به تحلیل زندگی و آثار دو نویسنده (نجیب و احمد محمود) و نفوذ دو مکتب رئالیسم و سمبلیسم در ادبیّات معاصر دو ملّت ایران و عرب مطابق مؤلّفههای مکتب آمریکایی پرداختهاند و سپس به روش توصیفی – تحلیلی به معرّفی و بیان تأثیر مکتبهای ادبی در توسعة تعاملات ادبی و فرهنگی میان ملّتها در سایهسار ادبیّات تطبیقی رسیدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: رئالیسم؛ سمبلیسم؛ نجیب محفوظ؛ احمد محمود؛ ادبیّات تطبیقی؛ مکتب آمریکایی | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف: کتابها 1. آرینپور، یحیی (1350)؛ از نیما تا روزگار ما، جلد دوّم، چاپ دوّم، تهران: زوّار. 2. باوسانی، الساندرو (2002)؛ پیدایش رمان فارسی، ترجمة مهوش قویمی و نسرین خطّاط، چاپ دوّم، تهران: معین انجمن ایرانشناسی فرانسه. 3. خالد، عاشور (2008)؛ نقد آثار نجیب محفوظ، القاهرة: الهیئة المصریة العامّة الکتاب. 4. دستغیب، عبدالعلی (1387)؛ نقد آثار احمد محمود، چاپ اوّل، تهران: مهارت. 5. رجایی، نجمه (1378)؛ سمبلیسم در آثار نجیب محفوظ، چاپ دوّم، مشهد: دانشگاه فردوسی. 6. سپانلو، محمّدعلی (1381)؛ نویسندگان پیشرو ایران، چاپ ششم، تهران: نگاه. 7. سلامه، محمّد علی (2009)؛ الشّخصیة الدّینیة فی ابداع نجیب محفوظ، القاهرة: الهیئة المصریة العامة الکتاب. 8. سید حسینی، رضا (1366)؛ مکتبهای ادبی، چاپ دوازدهم، تهران: نگاه. 9. شکیب انصاری، محمود (1376)؛ تطوّر الأدب العربی المعاصر، چاپ اوّل، اهواز: دانشگاه شهید چمران. 10. عبدالله، محمّد حسن (1971)؛ الواقعیة فی الرّوایة العربیة، القاهرة: دار المعارف. 11. غنیمی هلال، محمّد (1377)؛ الأدب المقارن، ترجمة سیّد مرتضی آیتاللهزاده شیرازی، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر. 12. فتوح، احمد (1977)؛ الرّمز والرّمزیة فی شعر معاصر، الطّبعة الأولی، القاهرة: دار المعارف. 13. فرزاد، عبدالحسین (1374)؛ تاریخ ادبیّات عرب، چاپ اوّل، تهران: سخن. 14. میرعابدینی، حسن (1383)؛ صد سال داستاننویسی ایران، چاپ سوّم، تهران: چشمه. 15. نجفی، ابولحسن (1351)؛ ادبیّات تطبیقی چیست؟، چاپ اوّل، مشهد: ماهنامه آموزش و پرورش. ب: پایاننامه 16. اصغری، جواد (1385)؛ رئالیسم اجتماعی در آثار نجیب محفوظ و احمد دولتآبادی، تهران: دانشگاه تهران، پایاننامۀ دکتری، استاد راهنما: عدنان طهماسبی پشتکوهی، صص 1-392. ج: مجلّهها 17. انوشیروانی، علیرضا (1389)؛ «ضرورت ادبیّات تطبیقی در ایران»، نشریة ادبیّات تطبیقی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دورۀ اوّل، شمارۀ اوّل، صص 1-19. 18. پروینی، خلیل (1389)؛ «نظریة اسلامی ادبیّات تطبیقی»، دانشگاه تربیت مدرّس، انجمن ایرانی زبان و ادبیّات عرب، شمارة 14، صص 55-85. 19. حسنزاده، فاطمه (1390)؛ «تحلیل رمانهای احمد محمود و سمبلیسم در آثارش»، مجلّۀ ادبیّات غنایی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارة 22، صص 25-42. 20. سیّدی، سیّدحسین (1390)؛ «چیستی ادبیّات تطبیقی»، فصلنامة لسان المبین دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین، شمارة 9، صص 1-20. 21. فتوحی رود معجنی، محمود؛ هاشم صادقی (1392)؛ «شکلگیری رئالیسم در داستاننویسی»، مجلّة علمی - پژوهشی جستارهای ادبی، دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 182، صص 52-75. 22. مجیدی، حسن؛ طاهر رستمی (1392)؛ «تحلیل و بررسی ویژگیهای رئالیسم در داستان زفاق المدق نجیب محفوظ»، فصلنامة تخصصی مطالعات داستانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سال اوّل، شماره سوّم، صص 1-22. 23. المناصرة، عزالدّین (1984)؛ «بیان الأدب المقارن، الشکایات الحدود»، ارائه در نخستین نشست پژوهشگران ادبیّات تطبیقی عرب، 1984م. 24. میرزایی، فرامرز؛ مظفّر مفاخر (1391)؛ «بحران فکری و روحی قهرمان در رمان الثّلاثیه نجیب محفوظ»، پژوهشنامة ادب غنایی، شمارة 11، صص 61-88. References
25. Burgess, Anthony (1972). The Novel Now. Britain. Repinted
Chadwick, Charles (1971). "Symbolism".Britian.First publication Encycolopedia Britinica (1966): VOL1, 13, 21.
26. Welter, Allen (1975)."The English Novel".Apelicen Book.Britian. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,292 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,802 |