تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,178 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
گونه های حس آمیزی در سرودههای سعید عقل و نیما یوشیج | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 34، شهریور 1398، صفحه 99-124 اصل مقاله (1.74 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2019.1145 | ||
نویسندگان | ||
علی نجفی ایوکی* 1؛ منصوره طالبیان2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشکدة ادبیّات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشکدة ادبیّات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
چکیده | ||
حس آمیزی ازمنظر علم زبانشناسی یکی از وجوه «رستاخیز واژگان» است که با شکستن ساختار سطحی واژهها و نه ساختار عمیق، باعث لذّت ادبی مخاطب میشود. در این شیوه از نگارش، شاعر مرزهای نظام رایج تصوّرها و ذهنیات خواننده یا شنوندة خود را درهم میشکند و با آفرینش تصویری پیچیده و ناب، موجب شگفتی مخاطب میشود. در این جستار نگارندگان با الهامگیری از مکتب آمریکایی در ادبیّات تطبیقی، به شیوة توصیفی – تحلیلی، حسآمیزی را در سرودههای دو شاعر صاحبنام ادبیّات عربی و فارسی یعنی «سعید عقل» و «نیما یوشیج» نقد و بررسی میکنند. نوشتار پیش رو نشان از آن دارد که حسآمیزی در سرودههای این دو شاعر افزون بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که بهآسانی تن به بیان صریح نمیدهند. از شیوههای جالب توجّه در اشعار این دو شاعر تلفیق وکاربست سایر آرایههای ادبی با حسآمیزی است تا بر جنبة هنری ابیّات بیفزایند و بافت بلاغی و هنری بیت را مستحکمتر نمایند. گاه رابطة بین دو طرف حسآمیخته در سروده هایشان آنچنان دور است که آشنایی زدایی در آن بیشتر بهچشم میخورد. سعید عقل با انتخاب شگرد «تزاحم» یا «انباشتِ» حسآمیزی سبب دیریابی معنا شده است که از کارکردهای مهمّ این تکنیک بیانی، برجستگی جنبة زیباییشناختی بیت است. نیمایوشیج نیز بهمنظور ارتقابخشیدن به شأن و مرتبة امور محسوس و پیوند جهان ذهنی و عینی، به حسآمیزی انتزاعی - محسوس توجّه ویژهای کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ حس آمیزی؛ آشنایی زدایی؛ برجسته سازی؛ سعید عقل؛ نیمایوشیج | ||
مراجع | ||
ابن الرشیق، أبی علی الحسن (1408). العمدة فی محاسن الشّعر وآدابه. تحقیق: محمّد قرقزان. بیروت: دار المعرفة. ابو العدوس، یوسف (2007). الأسلوبیة: الرّؤیة والتّطبیق. عمان: دار المسیرة للنّشر والتّوزیع والطّباعة. ----------- (1997). الإستعارة فی النّقد الأدبی الحدیث: الأبعاد المعرفیة والجمال. عمان: منشورات الأهلیة. أبی فاضل، ربیعة (2002). أدیب مظهر رائد الرّمزیة فی الشّعر العربی. بیروت: دار المشرق. اسفندیاری، علی (1370). مجموعة کامل اشعار نیما یوشیج. تهران: نگاه. أصفر، عبدالرزاق (1999). المذاهب الأدبیّة لدی الغرب. دمشق: اتّحاد الکتّاب العرب. شکیب انصاری، محمود (1384). تطوّر الأدب العربی المعاصر: تاریخ ونصوص. اهواز: دانشگاه شهید چمران. پورنامداریان، تقی (1374). سفر در مه (تأمّلی در شعر أحمد شاملو). تهران: چشم و چراغ. ------------ (1377). خانهام ابری است (شعر نیما از سنّت تا تجدّد). تهران: سروش. جداونه، حسین (2011). التّوسع فی المورث البلاغی والنّقدی. الأردن: مؤسّسة حمادة للدّراسات الجامعیّة. جور کش، شاپور (1383). بوطیقای شعر نو. تهران: شمشاد. حمید عبدالله، أمجد، (2010). نظریّة تراسل الحواس، الأصول، الأنماط - الإجراء. بیروت: دار ومکتبة البصائر. حیدری، نیّر (1391). رنگ در دیوان نزار قبانی، محمود درویش و سعید عقل. پایاننامة کارشناسیارشد. استاد راهنما: امیر مقدم متقی، دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان. خلیلاللهی، شهلا؛ بتول مهدوی و طاهره کاظمی (1394). تجلّی مؤلّفههای نقد فرمالیستی در «خواب زمستانی» نیما یوشیج. هشتمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیّات فارسی، 833-841. داد، سیما (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید. زکی الحاج، جورج (1981). الفرح فی شعر سعید عقل. بیروت: المؤسّسة الجامعیّة للدّراسات والنّشر والتوزیع. سجودی، فرزان (1377). هنجارگریزی در شعر سهراب. نشریة کیهان فرهنگی، (14)، 20-23. سیّدحسینی، رضا (1384). مکتبهای ادبی. جلد 2. تهران: نگاه. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1368). موسیقی شعر. تهران: توس. شیخ، حمدی (2010). الحداثة فی الأدب. مصر: المکتب الجامعی الحدیث. الصایغ، وجدان (2003). الصّور الإستعاریة فی الشّعر العربی الحدیث. بیروت: دار الفارس للنّشر والتّوزیع. صدقی، حامد و جمال نصاری (1392). الطّبیعة الرّمزیة فی شعر بدرشاکر السّیاب ونیما یوشیج. دراسات فی الّلغة العربیة وآدابها، 4 (15)، 119-142. عباس، حسن (1998). خصائص الحروف العربیّة ومعانیها. دمشق: اتّحاد الکتّاب العرب. عبدالرّحمن، نصرت (1979). فیالنّقد الحدیث. عمان: مکتبة الأقصی. عشری زاید، علی (2002). عن بناء القصیدة العربیّة. مصر: مکتبة ابن سینا. عقل، سعید (1935). شعره ونثره. بیروت. غطاس کرم، أنطوان (2004).الرّمزیة والأدب العربی الحدیث. بیروت: دار النّهار للنّشر. غنیمی هلال، محمّد (1987). الّنقد الأدبی الحدیث. بیروت: دار العودة. فتوح أحمد، محمّد (1977). الرّمز والرّمزیّة فی الشّعر المعاصر. مصر:دار المعارف. فولادی، علیرضا (1387). زبان عرفان. قم: فراگفت. قاسمزاده، حبیب الله (1379). استعاره و شناخت. تهران: فرهنگان. کروچه، بندتو (1358). کلّیات زیباشناسی. ترجمة فؤاد روحانی. تهران: چاپ دوم. تهران: بنگاه ترجمه. کریمی، پرستو (1387). حواس پنجگانه و حسامیزی در شعر. گوهر گویا، 2 (8)، 117-150. محمّدرضایی، علیرضا و سمیه آرمات (1387). بررسی تطبیقی اشعار بدر شاکر و نیما یوشیج. مطالعات ادبیّات تطبیقی، (6)، 161-173. محمّد الوصیفی، عبدالرحمن (2008).تراسل الحواس فی الشّعر العربی القدیم.دمشق: وزارة الثّقافة. محمّد ویس، أحمد (2005). الإنزیاح من منظور الدّراسات الأسلوبیّة. بیروت: مجد. ملکی، ناصر و مریم نویدی (1391). اشتراک عینی در برخی اشعار احمد شاملو و نیما یوشیج. فصلنامة پژوهشهای زبان و ادبیّات تطبیقی، 3 (13)، 235-256. مندور، محمّد (2005). الأدب ومذاهبه. القاهرة: نهضة مصر للطّباعة والنّشر والتّوزیع. موسی، خلیل(2003). بنیة القصیدة العربیّة المعاصرة. دمشق: اتّحاد الکتّاب العرب. موسی، مونیف (1980). الشّعر العربی الحدیث فی لبنان.بیروت: دار العودة. وهبه، مجدی(1994). معجم مصطلحات الأدب. بیروت: مکتبة لبنان. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 911 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 402 |