تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,824 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,061 |
بررسی مردم شناسانه عناصر جادوگری در رمان اهل غرق اثر منیرو روانی پور | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 5، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 27، تیر 1398، صفحه 87-107 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.1970.1165 | ||
نویسنده | ||
زینب رحمانیان* | ||
استادیار دانشگاه پیام نور، مرکز خوی | ||
چکیده | ||
مردمشناسی دانش شناخت مردم، فرهنگ و تاریخ زندگی آنهاست که دارای زیر شاخههای متعددی است. از جمله میتوان به مردمشناسی دینی اشارهکرد. قلمرو مطالعات مردمشناسی دینی، اعتقادات جوامع مختلف دربارۀ ماوراءالطبیعیه و نحوۀ پیدایش آنهاست. سحر و جادو نیز بخش مهمی از نظام عملکرد اعتقادی اقوام را میسازد. رمان اهل غرق که با شهرت گسترده خود، منیرو روانیپور را در زمرۀ نویسندگان شهیر ایران قرار داد از قصههای عامیانۀ ایرانی است که ریشه در عقاید و باورهای دیرین مردم خود دارد. قصۀ مردمانی که در مقابل نیروی ناشناختۀ ماوراءالطبیعه، ناگریز دست به دامان رفتارهای جادویی متقابل شدند. براساس پژوهش انجام یافته این رفتارها در ایران باستان و ادیان ابتدایی رواج داشته است طوری که جادو را به دو مقوله جادوی سیاه و جادوی سفید تقسیمبندی نمودند. اولی مطرود و ناپسند و دومی مقبول و مورد تأیید بود. در این جستار ابتدا به تعریف و ویژگیهای ابزار جادویی منطبق با مردمشناسی دینی پرداخته شده و سپس شواهد متنی ارائهگردیدهاست. یافتهها نشانمیدهند؛ برای مقابله با جادوی سیاه شخصیتهای جادویی همچون «آبیها، بوسلمه، دیزنگرو، والاحضرت» از ابزارهای مختلفی همچون: «جادو، طلسم، نمک، اسپند» استفاده شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
جادو؛ طلسم؛ پری؛ اهل غرق؛ رفتارهای جادویی | ||
مراجع | ||
آقاعباسی، یدالله (1386)، «بارانخواهی»، مجلۀ مطالعات ایرانی، سال ششم، شمارۀ 12، صص 7-13. افشاری، مهران (1378)، تازه به تازه نوبه نو، چاپ دوم، تهران: چشمه. اوشیدری، جهانگیر (1371)، دانشنامۀ مزدیسنا، چاپ اول، تهران: نشر مرکز. باقری حسنکیاده، معصومه، حشمتی، مهناز (1393)، «پیشگویی و طالعبینی در متون ایرانی دورۀ میانه»، فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، سال دوم، شمارۀ 3، صص 14-20. بهار، مهرداد (1386)، از اسطوره تا تاریخ، چاپ پنجم، تهران: چشمه. -------- (1387)، پژوهشی نو در اساطیر ایران، چاپ هفتم، تهران: آگاه. پور داوود، ابراهیم (1377)، یشتها، چاپ اول، تهران: اساطیر. تسلیمی، علی (1388)، گزارههایی در ادبیات معاصر ایران، چاپ دوم، تهران: کتاب آمه. خاقانی شروانی، بدیعالزمان (1375)، دیوان خاقانی، مصحّح جهانگیر منصور، تهران: نگاه. خوارزمی، حمیدرضا و حسین الله توکّلی (1396)، «طلسم و طلسمشکنی در فرهنگ عامۀ جبال بارز جیرفت»، دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، سال 5، شمارۀ 16، صص 137-160. دماوندی، مجتبی (1384)، جادو در اقوان ادیان و بازتاب آن در ادب فارسی، چاپ اول، سمنان: دانشگاه سمنان. دهخدا، علیاکبر (1377)، لغتنامه، دانشگاه تهران، مؤسسۀ دهخدا. رستگارفسایی، منصور (1383)، پیکرگردانی در اساطیر، چاپ اول، تهران: ناشر پژوهشگاه علوم انسانی. روانیپور، منیرو (1369)، اهل غرق ، چاپ دوم، تهران: خانة آفتاب. رید، نولین (1363)، در توحش انسان عصر، ترجمة محمود عنایت، هاشمی، چاپ سوم، تهران: چشمه. سالاری، محمد (1380)، پژوهشی در سحر و جادوگری، چاپ اول، قم: مشهور. سرکاراتی، بهمن (1378)، «پری، سایههای شکارشده»، گزیده مقالات فارسی، چاپ اول، تهران: قطره. سلیمیان، سهیل (1387)، چیستی جادو، چاپ اول، تهران، آموزش و سنجش. شمیسا، سیروس (1387)، فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، چاپ اول، تهران: فردوسی. فکوهی، ناصر (1385)، «پارههای انسانشناسی»، مجموعهمقالههای کوتاه، نقدها و گفتوگوهای انسانشناختی، تهران: نشر نی. کزازی، میرجلالالدین (1385)، رؤیا، حماسه و اسطوره، چاپ پنجم، تهران: نشر مرکز. کلانتری، ابراهیم (1389)، فوق طبیعت از دیدگاه علم و قران، چاپ دوم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. گریگور، آرتور، اس (1361)، اسرار طلسم و جادو: دنیای ماوراء الطبیعه انسان اولیه، ترجمۀ پرویز نجفیانی، چاپ اول، تهران: عطایی. گلسرخی، ایرج (1377)، تاریخ جادوگری، چاپ اول، تهران: علم. لانیته، ژاک (1388)، دهکدههای جادو، ترجمۀ مصطفی موسوی زنجانی، چاپ اول، تهران، جادوان خرد. مزداپور، کتایون و همکاران (1387)، شناخت زن ایرانی در گسترۀ پیش تاریخ و تاریخ، ، چاپ دوم، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. مزداپور، کتایون، (1381)، «کاربرد آیینی چند گیاه در نزد زرتشتیان معاصر ایران»، فصلنامه فرهنگ و مردم، تهران، سال اول، شمارة 1، 95-106. مصاحب، غلامحسین (1352)، دایرة المعارف مصاحب، چاپ دوم، جلد سوم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. معدنکن، معصومه (1375)، نگاهی به دنیای خاقانی، چاپ اول، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. موسیپور، ابراهیم (1387)، دوازده + یک (سیزده پژوهش دربارۀ طلسم، تعویذ و جادو)، گردآوری و ترجمة ابراهیم موسیپور، چاپ اول، تهران: کتاب مرجع. نامور مطلق، بهمن (1387)، اسطوره متن هویتساز، تهران: علمی و فرهنگی. نجمآبادی، محمود (1371)، تاریخ طب در ایران قبل از اسلام، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران. هدایت، صادق (1356)، نیرنگستان، چاپ دوم، تهران: جاویدان. یاحقی، محمدجعفر (1391)، فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، چاپ سوم، تهران: فرهنگ معاصر یاوری، حورا (1388)، داستان فارسی و سرگذشت مدرنیته در ایران (گفتارهایی در نقد ادبی)، چاپ اول، تهران: سخن. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 380 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 586 |