تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,829 |
بازتاب عنصرِ مکان در ادبیّات زندان مطالعۀ موردپژوهانه: (ورق پارههای زندان بزرگ علوی و یومیات الواحات صنعالله ابراهیم) | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 4، شماره 14، شهریور 1393، صفحه 25-43 اصل مقاله (1.46 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
زندان و ادبیّات وابسته به آن از دیرباز وجود داشته است. ادبیّات زندان، نالۀ جانهای فرهیختهای است که به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و اعتقادی به زندان رفته و طعم حبس و اسارت را چشیده و با قدرت بیان، به ثبت لحظههای سخت و اندوهبار خویش پرداختهاند. این ادبیّات به دلیل طبیعت و ماهیّت خاصّ خود از جنبههای مختلف عناصر ادبی چون عنصر مکان، زمان و شخصیّت نیازمند بررسی دقیق است. از طرفی شناخت انواع مکان و راه و روش حضور آن در ادبیّات زندان و همچنین ارتباط و تأثیر آن بر این نوع ادبیّات نیز ملازم ممارست خاص است. نویسندگان در آثار هنری خود به مکان اهتمام ویژهای داشته و آثار آنان با مکان روی دادن حوادث ارتباطی تنگاتنگ دارد. بزرگ علوی و صنعالله ابراهیم، دو نویسنده در حوزه ادبیّات زندان در ادب فارسی و عربی هستند. پژوهش تطبیقی حاضر در پی آن است که انگیزههای این دو نویسنده در روی آوردن به ادبیّات زندان، نحوه به کارگیری انواع مکان و نیز تأثیر این عنصر را بر ورق پارههای زندان بزرگ علوی و یومیات الواحات صنعالله ابراهیم مورد بررسی قرار دهد. با وجود همانندی بسیار در رویکرد این دو نویسنده به ادبیّات زندان، تفاوتهای قابل ملاحظهای هم بین آن دو وجود دارد و در خصوص به کارگیری انواع مکان، علوی بیشتر از مکان باز و اختیاری امّا ابراهیم از مکان بسته اجباری بهره جسته است. روش پژوهش در این مقاله، تحلیلی و توصیفی و بر اساس مکتب تطبیقی آمریکا است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: بزرگ علوی؛ صنعالله ابراهیم؛ ورق پارههای زندان؛ یومیات الواحات؛ عنصر مکان؛ ادبیّات زندان | ||
مراجع | ||
الف: کتابها 1. آباد، مرضیه (1380)؛حبسیه سرایی در ادب عربی، چاپ اوّل، مشهد: دانشگاه فردوسی. 2. ابراهیم، صنعالله (بیتا)؛ یومیات الواحات، الطّبعة الأولی، بیروت: دار المستقبل العربی. 3. بحراوی، حسن (1990)؛ بنییة الشکل الروایی: الفضاء – الزمن - الشخصیة، بیروت: المرکز الثقافی. 4. پورعمرانی، روحالله (1387)؛ ادبیّات زندان، چاپ اوّل، تهران: آفرینش. 5. جماعة من الباحثین (1998)؛ جمالیات المکان، الطّبعة الأولی، باندوق: دار البیضاء. 6. جواد، علی (1987)؛ المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، المجلّد الخامس، الطّبعة الأولی، بیروت: مکتبة النهضة. 7. الدلیمی، نجم (1999)؛ المکان فی النص المسرحی، الطّبعة الأولی، اردن: دار الکندة. 8. عابدینی، حسن (1369)؛ صد سال داستاننویسی در ایران، جلد اوّل، چاپ دوّم، تهران: پگاه. 9. عبیدی، مهدی (2011)؛ جمالیات المکان فی ثلاثیة حنا مینة، الطّبعة الأولی، دمشق: وزارة ثقافة. 10. علوی، بزرگ (1357)؛ورق پارههای زندان، تهران: امیرکبیر. 11. --------- (1386)؛تاریخ و تحوّل ادبیّات جدید ایران، ترجمه امیر شالچی، تهران: نگاه. 12. الفیصل، سمرروحی (1995)؛ بناء الروایة العربیة، الطّبعة الأولی، دمشق: منشورات اتّحاد الکتّاب العرب. 13. لحمدانی، حمید (2000)؛ بنیة النّص السّردی من منظور النّقد الأدبی، الطّبعة الأولی، بیروت: المرکز الثقافی العربی. 14. لوتمان، یوری (1998)؛ مشکلة المکان الفنّی، ترجمه: سیزا قاسم، الطّبعة الأولی، المغرب: دار البیضاء. 15. محبک، احمد زیاد (2001)؛ دراسات نقدیة من الأسطورة إلی القصّة القصیرة، الطّبعة الأولی، دمشق: دار علاء الدّین. 16. المقریزی، احمد (1959)؛ الخطط المقریزیة، الطبعة الأولی، لبنان: دار احیاء العلوم. 17. موحدی، محمّد رضا (1373)؛شکنجه در جهان، چاپ اوّل، تهران: نشر مترجم. 18. النابلسی، شاکر (1994)؛ جمالیات المکان فی الروایة العربیة، الطّبعة الأولی، بیروت: المؤسّسة العربیة. 19. الصمد، واضح (1995)؛ السجون وأثرها فی الآداب العربیة، الطّبعة الأولی، بیروت: المؤسّسة الجامعیة. 20. ولک، رنه (1972)؛ نظریه ادبیّات، ترجمۀ ضیاء موحد و پرویز مهاجر، چاپ اوّل، تهران: علمی. 21. هلسا، غالب (1989)؛ المکان فی الروایة العربیة، الطبعة الأولی، دمشق: دار ابن هانی. ب: پایاننامه 22. بن یحی، سعدیة (2008)؛ دلالة المکان فی روایة عابر سریر لأحلام مستغانمی، مذکرة لنیل شهادة ماجستر، کلیة الآداب واللّغات، جامعة الجزائر. ج: مجلّهها 23. اصغری، جواد (1388)؛ «بررسی زیباشناسی عنصر مکان در داستان»، نشریه زبان و ادب فارسی، شماره 26، صص 29-46. 24. البحراوی، سید (بیتا)؛ «قراءة فی روایة «ذات» لصنعالله ابراهیم»، نشریه ادب و نقد، شماره 82، صص 15-20. 25. دودمان کوشکی، علی (1390)؛ «وصف زندان و احوال درونی در زندان نوشتههای فارسی و عربی»، پژوهشنامههای ادبیّات غنائی، سال نهم، شماره شانزدهم، صص 73-98. 26. زوزو، نصیرة (2012)؛ «بناء المکان المفتوح فی روایة طوق الیاسمین لواسینی الأعرج»، مجلّة المخبر، العدد الثامن، صص 21-35. 27. کرسول، رابین (2011)؛ «بوی آنجا، یادداشتی بر رمان صنعالله ابراهیم»، ترجمه: دریا ارجمند،نشریۀ فرهنگی هنری نواک. د: منابع مجازی 28. رضایی، مسعود (1383)؛ «خاطرات بزرگ علوی»، سایت دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران. www.history.com | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,642 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,110 |