تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,247 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,908 |
بررسی تطبیقی دو شعر «النّسر» عمر ابو ریشه و «عقاب» پرویز ناتل خانلری با تکیه بر نظریة موریس گرامون | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 7، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، خرداد 1399، صفحه 113-133 اصل مقاله (1.63 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2020.1820.1584 | ||
نویسندگان | ||
قاسم مختاری* 1؛ مریم یادگاری2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشکدۀ ادبیّات و زبانهای خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشکدۀ ادبیّات و زبانهای خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
چکیده | ||
ت تکرار هجاها، موجب ایجاد توازن آوایی در آثار ادبی میشود و نقش مهمّی را در انتقال معنا و مفهوم مورد نظر خالق اثر ایفا میکند. براساس نظر موریس گرامون، هر هجا میتواند رسانندۀ معانی متعدّدی باشد. شاعر و نویسنده نیز ارزش این عضو کوچک زبان را در آفرینش موسیقی و معنا میداند و بهخوبی از آن برای القاگری فحوای کلام خویش بهره میبرد. نوشتار پیش رو بر آن است تا دو شعر «النّسر» ابو ریشه و «عقاب» خانلری را براساس مکتب تطبیقی آمریکایی، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر نظریّة موریس گرامون بررسی کند. شعرهای نامبرده دارای وجوه تشابه بسیاری در معنا و مفهوم هستند؛ امّا طبق نظریّۀ گرامون، شباهتها و تفاوتهای ظریفی باهم دارند که مهم است. شباهتها در کاربرد صامتها و مصوّتها در یک سطح است؛ یعنی هردو شاعر، بهترتیب، بالاترین بسامد را به واکۀ درخشان و همخوان انسدادی و کمترین بسامد را به واکۀ تیره و نیمهمخوان اختصاص دادهاند؛ امّا تفاوتها در چگونگی کاربرد این واجها برای انتقال فحوای کلام است. ابو ریشه ازراه واکۀ درخشان با صدای بلند و بیپروا از خشم و غضب خود سخن گفته و ملّت را علیه ستمکاران میشوراند و نور امید را دل آنان روشن میکند؛ امّا خانلری با انتخاب نقشِ راوی برای خود، با استفاده از واکة درخشان تنها به توصیف اقتدار، شکوه و احساسات عقاب بسنده میکند و با کاربرد واکۀ تیره از افشاگری میپرهیزد؛ بنابراین، انسجام و هماهنگی خاصّی میان موسیقی و اندیشۀ هردو شعر وجود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ مکتب آمریکایی؛ موریس گرامون؛ النّسر ابو ریشه؛ عقاب خانلری | ||
مراجع | ||
آذرنگ، عبدالحسین (1393). دانشنامه جهان اسلام. تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی. أبو ریشه، عمر (2005). الأعمال الشّعریّة الکاملة. المجلّد الأولی،بیروت: دار العودة. أنیس، إبراهیم (1979). الأصوات اللّغویّة. القاهرة: نهضة مصر. باقری، مهری (1367). مقدّمات زبانشناسی. تبریز: دانشگاه تبریز. پیرانی، منصور (1394). بودن یا نبودن؟ نه، چگونه بودن! مقایسة (عقاب) از پرویز ناتل خانلری و (نسر) عمر ابو ریشه.فرهنگستان زبان و ادب فارسی: ادبیّات تطبیقی، 14 (3)، 90-116. ثمره، یدالله (1368). آواشناسی زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. الجیوسی، سلمی الخضراء (2007). الإتّجاهات والحرکات فی الشّعر العربی الحدیث. ترجمه: عبد الواحد لؤلؤة. الطّبعة الثّانیة، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیّة. داد، سیما (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید. دبیرمقدم، محمّد (1372). مجموعهمقالات نخستین کنفرانس زبانشناسی نظری و کاربردی. تهران: دانشگاه علاّمه طباطبایی. دندی، محمّد اسماعیل (1408). عمر أبو ریشة. دمشق: دار المعرفة. سیّدی، سیّدحسین (1390). درآمدی توصیفی - تحلیلی بر چیستی و ماهیت ادبیّات تطبیقی. دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره): فصلنامة لسان مبین، 1 (3)، 1-21. صفوی، کورش (1390). از زبانشناسی به ادبیّات. جلد 1، تهران: سورة مهر. عبدالمطلب، محمّد (1984). البلاغة والاسلوبیّة. القاهرة: الهیئة المصریّة العامّة للکتاب. علیپور، مصطفی (1378). ساختار زبان شعر امروز. تهران: فردوس. الفاخوری، حنا (1986). الجامع فی تاریخ الأدب العربی؛ الأدب الحدیث. بیروت: دار الجیل. قویمی، مهوش (1383). آوا و القا (رهیافتی به شعر اخوان ثالث). چاپ اوّل، تهران: هرمس. مارتینه، آندره (1380). تراز دگرگونی آوایی. ترجمة هرمز میلانیان. تهران: هرم. ناتل خانلری، پرویز (1387). ماه در مرداب.تهران: معین. ناظم طهرانی، نادر و سعید واعظ (1387). شذرات من النّظم والنّثر فی العصر الحدیث. تهران: دانشگاه علّامه طباطبائی. نظری، علی؛ کبری خسروی و صغری درویشی (1394). سبکشناسی قصیدة پایداری النّسر سرودۀ عمر ابو ریشه. دانشگاه شهید باهنر کرمان: نشریة ادبیّات پایداری، 7 (12)، 377-399. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 504 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 531 |