تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,847 |
ادب عربی در آینه شعر فرخی سیستانی | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 8، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، خرداد 1399، صفحه 135-158 اصل مقاله (1.21 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2020.1462.1501 | ||
نویسنده | ||
علیرضا منوچهریان* | ||
دانشیار گروه ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از جذّابترین زمینههای مطالعه و پژوهش در ادبیّات مشرقزمین، پرداختن به تأثیر متقابل آثار ادبی در زبانهای پارسی و عربی و بهویژه درونمایههای مشترک دیوانهای شعری پارسی و عربی است که از کهنترین مباحث ادبیّات تطبیقی و در عین حال از دشوارترین زمینههای پژوهش در این عرصه نیز بهشمار میرود. در جستار فراروی که بهشیوة علمی – پژوهشی فراهم آمده، نگارنده کوشیده است که با روش تحلیلی - توصیفی و بر اساس مکتب فرانسه در ادبیّات تطبیقی، تأثیر شعر و ادب عربی را بر دیوان فرّخی سیستانی شاعر پارسی قرن پنجم هجری کاوش نماید. پژوهش حاضر، پس از پیشگفتار و پرداختن به سبک شعری فرّخی، به تأثیر قرآن و واژگان و نامهای عربی بر دیوان وی اشارهای کوتاه نموده، سرانجام به مبحث تفصیلی مقاله، یعنی مقایسۀ نمونههای متعدّدی از اشعار و امثال عربی با اشعار فرّخی پرداخته و ازجمله به این نتیجه رسیده است که فرّخی، در عین تأثیرپذیری از تعبیرها و تصاویر شعر و ادب عربی، شاعری خلّاق و مضمونآفرین است؛ دیگر اینکه در ادبیّات مشرقزمین و بهویژه شعر فرّخی، فرهنگ غلبة قلم بر تیر و شمشیر که آرزوی انسانهای فرهیختة عصر حاضر است، بهخوبی جلوهگر شده است. امید، آنکه این کاوشنامه، پیوند دیرین ادب پارسی و عربی را بیش از پیش بنماید و منبعی دیگر به منابع پژوهشهای تطبیقی بیفزاید. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ ادب فارسی؛ ادب عربی؛ شعر؛ فرّخی سیستانی | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابن خلکان، ابو العباس شمس الدّین أحمد بن محمّد (1430). وفیات الأعیان وأنباء أبناء الزّمان. تقدیم محمّد عبد الرّحمن المرعشلی. الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی. اتکینسون، ریتا ل. و ریچارد س. اتکینسون و ارنست ر. هیلگارد (1374). زمینة روانشناسی. ترجمة محمّد تقی براهنی و همکاران. تهران: رشد. احمدی، بابک (1395). ساختار و تأویل متن. چاپ هجدهم، تهران: نشر مرکز. ازکمپ، استوارت (1386). روانشناسی اجتماعی کاربردی. ترجمة فرهاد ماهر. چاپ ششم، مشهد: بهنشر. إمرؤالقیس، ابن حُجر بن الحارث (1409). دیوان امرئ القیس. حقّقه وبوّبه وشرحه وضبط بالشّکل أبیاته حنّا الفاخوری بمؤازرة وفاء البانی. الطّبعة الأولی، بیروت: دار الجیل. البحتری، أبو عبادة الولید بن عبید بن یحیی (1415). دیوان البحتری. شرح وتقدیم حنّا الفاخوری. الطّبعة الأولی، بیروت: دار الجیل. براون، ادوارد (1335). تاریخ ادبی ایران. ترجمه و تحشیه و تعلیق علی پاشا صالح. چاپ دوم، تهران: کتابخانة ابن سینا. بیهقی، ابوالفضل محمّد بن حسین (1385). تاریخ بیهقی. بهکوشش خلیل خطیب رهبر. چاپ دهم، تهران: مهتاب. پروینی، خلیل (1393). الأدب المقارن (دراسات نظریّة وتطبیقیّة). الطّبعة الثّانیة، تهران: سمت. تفتازانی، سعدالدّین (1373). شرح المختصر. چاپ پنجم، قم: دار الحکمة. ------------ (1416). المطوّل. الطّبعة الرّابعة، قم: مکتبة الداوری. الثّعالبی، ابو منصور (بیتا). یتیمة الدّهر فی محاسن أهل العصر. قدّم له وحقّقه الأستاذ ابراهیم صقر. بیجا: مکتبة مصر. جمالالدّین اصفهانی، محمّد بن عبدالرزّاق (1379). دیوان جمالالدّین اصفهانی. بهتصحیح وحید دستگردی. چاپ اوّل، تهران: نگاه. دامادی، سیدمحمّد (1379). مضامین مشترک در ادب فارسی و عربی. چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران. دهخدا، علیاکبر (1376). امثال و حکم. چاپ نهم، تهران: امیرکبیر. الرّاغب الاصفهانی، ابوالقاسم (1425). محاضرات الأدباء ومحاورات الشّعراء والبلغاء. تحقیق ریاض عبدالحمید مراد. الطّبعة الأولی، بیروت: دار صادر. رودکی، ابوعبدالله جعفر بن محمّد (1382). محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی. بهکوشش سعید نفیسی. چاپ اوّل، تهران: اهورا. الزّرکلی، خیر الدّین (2007). الأعلام. الطّبعة السّابعة عشرة، بیروت: دار العلم للملایین. زهیر بن أبی سلمی (بیتا). دیوان زهیر بن أبی سلمی. شرحه وضبط نصوصه وقدّم له عمر فاروق الطّباع. بیروت: شرکة دار الأرقم أبی الأرقم. زینیوند، تورج و فاطمه عسگری (1392). منوچهری و شعر عربی (تقلید یا نوآوری؟!). نامة پارسی، 18 (1و 2)، 204-223. ژون، سیمون (۱۳۹۰). ادبیّات عمومی و ادبیّات تطبیقی (رسالة راهبردی). ترجمة حسن فروغی. چاپ اوّل، تهران: سمت. سبزیانپور، وحید و مریم بهرامی (1395). ردّ پای یک اندیشۀ ایرانی در بوستان سعدی و ادب عربی. کاوشنامۀ ادبیّات تطبیقی (پارهها و نکتهها)، 6 (23)، 187-192. سعدی، مصلح بن عبدالله (1381). کلّیات سعدی، براساس تصحیح و طبع محمّدعلی فروغی و تصحیح، مقدّمه، تعلیقات و فهارس بهاءالدّین خرّمشاهی. چاپ سوم، تهران: دوستان. السّیوطی، عبدالرّحمن (1423). معترک الأقران فی إعجاز القرآن. تحقیق محمّد عبدالکریم. الطّبعة الأولی، بیروت:دار الفکر. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1380). صور خیال در شعر فارسی. چاپ هشتم، تهران: آگاه. شورل، ایو (۱۳۸۶). ادبیّات تطبیقی. ترجمة طهمورث ساجدی. چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر. صفا، ذبیحالله (1362). تاریخ ادبیّات ایران. چاپ سوم، تهران: امیرکبیر. طه ندا (1384). تاریخ ادبیّات تطبیقی. ترجمة حجت رسولی. چاپ اوّل، تهران: آوام. عنصرالمعالی،کیکاووس بن اسکندر (1387). قابوسنامه. بهاهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی. چاپ شانزدهم، تهران: علمی و فرهنگی. فتوحی، محمود (1393). بلاغت تصویر. چاپ سوم، تهران: سخن. فرّخی سیستانی، علی بن جولوغ (1385). دیوان حکیم فرّخی سیستانی. بهکوشش محمّد دبیرسیاقی. چاپ هفتم، تهران: زوّار. فروزانفر، بدیعالزّمان (1380). سخن و سخنوران. چاپ پنجم، تهران: خوارزمی. کاشانی، عزّالدین محمود (1387). مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة. مقدّمه، تصحیح و توضیحات عفت کرباسی و محمّدرضا برزگر خالقی. چاپ سوم، تهران: زوّار. کفافی، محمّد عبدالسلام (1382). ادبیّات تطبیقی. ترجمة سیّد حسین سیّدی. چاپ اوّل، مشهد: بهنشر. گرکانی، حاج محمّدحسین شمس العلماء (1377). ابدع البدایع. بهاهتمام حسین جعفری و مقدّمة جلیل تجلیل. چاپ اوّل، تبریز: احرار. المتنبّی، ابو طیّب (1418). دیوان أبی الطیّب المتنبّی. بشرح ابی البقاء عبداللّه العکبری. الطّبعة الأولی، بیروت: شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم. مستملی بخاری، ابو ابراهیم اسماعیل بن محمّد (1363). شرح التّعرّف لمذهب التصوّف. بامقدّمه و تصحیح و تحشیة محمّد روشن. چاپ اوّل، تهران: اساطیر. منوچهریان، علیرضا (1390). ترجمه و تحلیل دیوان متنبّی. جلد 1. چاپ سوم، تهران: زوّار. -------------- (1392). ترجمه و تحلیل دیوان متنبّی. جلد 2. چاپ دوم، تهران: زوّار. -------------- (۱۳۹۹) عاشقانههای متنبی (۱) با شناختنامه. باهمکاری انسیه قیطان. چاپ چهارم، تهران: زوّار. المیبدی، ابوالفضل رشیدالدّین (1389). کشف الأسرار و عدة الأبرار. بهسعی و اهتمام علیاصغر حکمت. چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر. المیدانی، ابوالفضل (2003). مجمع الأمثال. تحقیق وشرح وفهرسة قصی الحسین. الطّبعة الأولی، بیروت: دار ومکتبة الهلال. نظامی عروضی، احمد بن عمر بن علی (1343). مجمع النّوادر. بهسعی و اهتمام و تصحیح محمّد قزوینی. بهاهتمام محمّد معین. چاپ هفتم، ناشر کتابخانة ابن سینا. وطواط، رشیدالدّین (بیتا). حدائق السّحر. کتابفروشی محمودی. یوسفی، غلامحسین (1368). فرّخی سیستانی. چاپ دوم، تهران: علمی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 260 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 280 |