تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,828 |
اثربخشی آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحله آشیانه خالی | ||
روانشناسی پیری | ||
مقاله 1، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 19، دی 1398، صفحه 275-288 اصل مقاله (1.09 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jap.2020.4826.1379 | ||
نویسندگان | ||
فرزین ابراهیمی قیه قشلاق* 1؛ علی زاده محمدی2؛ لیلی پناغی2 | ||
1کارشناس ارشد روان شناسی بالینی خانواده، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2دانشیار گروه روان شناسی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مرحله آشیانة خالی از چرخه زندگی خانواده، که با ترک منزل از طرف فرزندان پیش میآید، ممکن است بر احساس افسردگی، تنهایی و اضطراب والدین بیافزاید. زنان با احتمال بیشتری تحت تأثیر قرار میگیرند. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحله آشیانۀ خالی انجام شد. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون، گروه گواه و پیگیری ۲ ماهه بود. جامعۀ آماری متشکل از زنان در مرحلۀ آشیانه خالی شهر تهران بود. روش نمونهگیری به صورت هدفمند بود و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه، ۲۴ زن در دو گروه ۱۲ نفری به صورت تصادف گمارده شدند. گروه آزمایش در ۶ جلسه حضوری مداخلۀ آموزشی مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار، هفتهای یکبار، به مدت ۱۲۰ دقیقه شرکت و ۶ جلسه تمرین در منزل را دریافت کردند و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش، مقیاس تجدید نظر شدة احساس تنهایی راسل و پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر بود. جهت تجزیه و تحلیل دادهها، از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار بر کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحلۀ آشیانۀ خالی گروه آزمایش، اثربخشی معناداری دارد. این نتایج پس از پیگیری ۲ ماهه نیز پایدار بود. بنابراین آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدت مدار میتواند به عنوان یکی از مداخلات روانشناختی مؤثر بر کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحلۀ آشیانۀ خالی مورد استفاده قرار گیرد.تحت تأثیر قرار میگیرند. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحله آشیانۀ خالی انجام شد. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون_پسآزمون، گروه گواه و پیگیری ۲ ماهه بود. جامعۀ آماری متشکل از زنان در مرحلۀ آشیانه خالی شهر تهران بود. روش نمونهگیری به صورت هدفمند بود و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه، ۲۴ زن در دو گروه ۱۲ نفری به صورت تصادف گمارده شدند. گروه آزمایش در ۶ جلسه حضوری مداخلۀ آموزشی مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار، هفتهای یکبار، به مدت ۱۲۰ دقیقه شرکت و ۶ جلسه تمرین در منزل را دریافت کردند و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش، مقیاس تجدید نظر شدة احساس تنهایی راسل و پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر بود. جهت تجزیه و تحلیل دادهها، از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک -متغیره استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار بر کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحلۀ آشیانۀ خالی گروه آزمایش، اثربخشی معناداری دارد. این نتایج پس از پیگیری ۲ ماهه نیز پایدار بود. بنابراین آموزش مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار میتواند به عنوان یکی از مداخلات روانشناختی مؤثر بر کاهش احساس تنهایی و اضطراب مرگ زنان در مرحلۀ آشیانۀ خالی مورد استفاده قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
آشیانۀ خالی؛ اضطراب مرگ؛ احساس تنهایی؛ روانشناسی وحدتمدار | ||
مراجع | ||
اسکندری، ل. (۱۳۹۸). تأثیر هنردرمانی وحدت مدار بر احساس تنهایی و امید به زندگی در سالمندان (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران. بحیرایی، ه.، دلاور، ع.، و احدی، ح. (۱۳۸۵). بهنجار کردن مقیاس احساس تنهایی UCLA (نسخه سوم) در دانشجویان مستقر در تهران. روانشناسی کاربردی، ۱، ۷-۱۸. بیطرفان، ل.، کاظمی، م.، و یوسی افراشته، م. (۱۳۹۶). رابطه سبکهای دلبستگی به خدا و تابآوری با اضطراب مرگ در سالمندان. سالمند، ۴۷، ۴۵۷-۴۴۹. پارپایی، ر.، و کاکابرایی، ک. (۱۳۹۷). اثربخشی معنادرمانی بر کاهش افسردگی و اضطراب زنان سالمند دارای سندرم آشیانه خالی. روانشناسی پیری، ۴(۱)، ۵۹-۵۱. تابان، ح.، قاسمی، غ.، فرزانه، آ.، و کاظمی، م. (۱۳۸۵). بررسی مشکلات سن پیری در ایران و جهان، تهران: نشر آشنا. خالقی، ف. (۱۳۹۵). اثربخشی آموزش نگرش وحدتمداری در اشعار مولوی بر الگوهای ارتباطی خانواده، بهزیستی روانی و امیدواری دختران دانشجوی مادرسرپرست (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه شهید بهشتی، تهران. دشتبزرگی، ز.، سواری، ک.، و صفرزاده، س. (۱۳۹۶). اثربخشی معنویت درمانی اسلامی بر احساس تنهایی و اضطراب مرگ سالمندان. روانشناسی پیری، ۲(۲)، ۱۸۶-۱۷۷. رجبی، غ.، و بحرانی، م. (۱۳۸۰). تحلیل عاملی سؤالهای مقیاس اضطراب مرگ. مجله روانشناسی، ۲۰، ۳۴۴-۳۳۱. رحیم زاده، س.، بیات، م.، و اناری، ا. (۱۳۸۸). احساس تنهایی و خوداثربخشی اجتماعی در نوجوانان. روانشناسی تحولی، ۶ (۲۲)، ۹۶-۸۷. رحیمی، ز. (۱۳۹۶). اثربخشی آموزش روانشناسی وحدتمدار بر رضایت از زندگی زناشویی و بهزیستی روانی زوجین (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه شهید بهشتی، تهران. رحیمیان، ا. (۱۳۹۳). اثربخشی هنردرمانی وحدتمدار بر درک تابآوری از خانواده و عزتنفس نوجوانان بدسرپرست (پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده). دانشگاه شهید بهشتی، تهران. زادهمحمدی، ع. (۱۳۹۰). روانشناسی وحدتمدار. تهران: انتشارات قطره. زادهمحمدی، ع. (۱۳۹۵). مکتب روانشناسی وحدتمدار، مقایسه تطبیقی با مکاتب: روانتحلیلی، رفتارگرایی، زادهمحمدی، ع. (۱۳۹۸)؛ بررسی تطبیقی روانشناسی سادوک، ب.، سادوک، و.، و روئیز، پ. (۱۳۹۴). خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی، جلد اول (ترجمه ف. رضاعی). تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، ۲۰۱۵) سلیگمن، م. (۱۳۹۷). شکوفایی روانشناسی مثبتگرا، (ترجمه ا. کامکار). تهران: نشر روان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، ۲۰۱۱) شیخالاسلامی، ف.، رضاماسوله، ش.، خدادادی، ن.، و یزدانی، م. (۱۳۹۰). تنهایی و سلامت عمومی سالمندان. فصلنامه پرستاری و مامایی جامعنگر، ۲۱(۶۶)، ۳۴-۲۸. فرانکل، و. (۱۳۹۱). انسان در جستجوی معنا (ترجمه ع. معارفی). تهران، انتشارات دانشگاه تهران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، ۱۹۴۶) کاکابرایی، ک.، و معاذی نژاد. (۱۳۹۵). رابطه سن و معنایابی در زندگی با اضطراب مرگ در زنان و مردان سالمند، روانشناسی پیری، ۲(۱)، ۴۷-۳۷. محمدی، ی.، و کمالی، ه. (۱۳۹۷). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر سازگاری اجتماعی، احساس تنهایی و سلامت عمومی سالمندان. روانشناسی پیری، ۴(۱)، ۷۲-۶۱. مهدییار، ف.، خیر، م.، و حسینی، م. (۱۳۹۳). مقایسه سندرم آشیانه خالی در والدین قبل و بعد از ترک منزل توسط فرزند(ان). دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ۱۵(۴)،۳۰-۱۷. نصیری هانیس، غ. (۱۳۹۴). اثربخشی مداخلة آموزشی مبتنی بر روانشناسی وحدتمدار بر تنیدگی، خودشکوفایی و رابطه مادر-کودک مادران کودکان مبتلا به درخودماندگی ورعی، پ.، مومنی، خ.، و مرادی، آسیه. (۱۳۹۷). پیشبینی بهزیستی روانشناختی بر اساس نگرش به دین و اضطراب مرگ در مردان سالمند مرکز نگهداری نیمهوقت شهر کرمانشاه. پژوهش در دین و سلامت، ۴ (۲)، ۶۸-۵۴. هاشمی، ه.، باحشمت جویباری، ش.، و رامشینی، م. (۱۳۹۶). بررسی ارتباط راهبردهای مقابله و منبع کنترل با اضطراب مرگ در سالمندان، سالمند، ۱۲(۲)، ۲۴۱-۲۳۲. Abe, J. S., (2013). Handbook of Multicultural Mental Health: Chapter 8 Spirituality and Culture: Implications for Mental Health Service Delivery to Diverse Populations, Edited by: Freddy A. Paniagua and Ann Marie Yamada, 147-166. Bahirayi, H., Delavar, A., & Ahadi, H. (2006). Standardization of UCLA Loneliness Scale (version 3) on Students Attending Universities in Tehran. Journal of Applied Psychology, 1, 7-18. [Persian] Bart, P. (1978). Depression in middle-aged women. In V. Gornick & B. K. Moran (Eds.), Women in sexist society. New York: Basic Books. Bitarafan, L., Kazemi, M., & Yousefi Afrashte, M. (2018). Relationship between Styles of Attachment to God and Death Anxiety Resilience in the Elderly. Iranian Journal of Ageing, 12 (4), 446-457. [Persian] Breitbar, W., Gibson, C. & Berg, A. (2004). Psychotherapeutic intervention at the end of life: a focus on meaning and spirituality. The Journal of lifelong in Psychiatry, 49(6), 336-372. Breitbart, W., Rosenfeild, B., Poppito, S., Vickens, A.J., & Cassileth, BR. (2012). Pilot randomized controlled trial of individual meaning-centered psychotherapy for patients with advanced cancer. Journal of Clinical Oncology, 30(12), 1304-1309. Dashtbozorgi, Z., Sevari, k., & Safarzadeh, S. (2019). Effectiveness of Islamic Spiritual Therapy on the Feeling of Loneliness and Death Anxiety in Elderly People. Journal of Aging Psychology, 2 (3), 177-186. [Persian] Dunn, J. C., Dunn, J. G., & Bayduza, A. (2007). Perceived athletic competence, sociometric status and loneliness in elementary school children, Journal of behavior, 30(3), 249-269. Duvall, Evelin Millis. (1971). Family Development (4th ed.(. Philadelphia: J.B. Lippincott Company. Eskandari, L. (2019). The Effectiveness of unity-oriented art therapy on loneliness and life expectancy in the elderly (Unpublished Master Thesis). Islamic Azad University Research Sciences Branch, Tehran. [Persian] Frankl, V. (1946). Man's Search for Meaning (A. Moarefi, Trans.). Tehran: Tehran University publications. [Persian] Gire, J., T., (2002). How death imitates life: Cultural influences on conceptions of death and dying. Reading in Psychology and Culture, 15(2), 30-44. Hashemi Razini, H., Baheshmat Juybari, S., & Ramshini, M. (2017). Relationship between Coping Strategies and Locus of Control with the Anxiety of Death in Old People.
Iranian Journal of Ageing, 12 (2), 232-241. [Persian]
Henrich, L.M., & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: a literature review. ClinicalPsychology Review, 26(1), 695-718.
Kakabaraei, K., & Maazinezhad, M. (2016). The Relationship between Finding Meaning in Life and Demographic Characteristics with Death Anxiety in the Elderly. Journal of Aging Psychology, 2 (1), 37-47. [Persian]
Kamyab Mansori, Y., Dolatian, M., Shams, J., & Nasiri, M. (2017). Relationship between Death Anxiety and Spiritual Well-Being in Patients with Gynecologic Cancer. Advances in Nursing & Midwifery, 27(2), 28-34.
Karakoyun-Celik, O., Gorken, I., Sahin, S., Orcin, E., Alanyali, H., & Kinag, M. (2010). Depression and anxiety levels in women under follow-up for breast cancer. Relationship to coping with cancer and quality of life. Medical Oncology, 27(1), 108-113.
Karekla, M., Constantinou, M., (2010) Religious Coping and Cancer: Proposing an Acceptance and Commitment Therapy Approach, Cognitive and BehavioralPractice. 17(4), 371-381.
Khaleghi, F. (2017). The Effectiveness of unity-oriented Attitude Training in Rumi's Poems on Family Communication Patterns, Psychological Well-being, and Hope of girl students (Unpublished Master Thesis). Shahid Beheshti University, Tehran. [Persian]
Mahdiyar, F., Khayyer, M., & Hosseini, S.M. (2009). Comparison between Empty Nest Syndrome in Parents, before and After Their Child (ren) Left Home. Knowledge & Research in Applied Psychology, 15 (4), 17-29. [Persian]
Mohammadi, S.Y., & Kamali, H. (2016). The Effectiveness of Group Logo therapy on Social Adjustment, Loneliness and General Health in Elderly. Journal of Aging Psychology, 4 (1), 61-72. [Persian]
Nasiri hanis, Gh. (2016). The Effectiveness of Unity-oriented Based Psychology Educational Intervention on Stress, Self-actualization and Mother-Child Relationship in Mothers of Autistic Children. (Unpublished Master Thesis). Shahid Beheshti University, Tehran. [Persian]
Oliver, R. (1997) empty nest syndrome as a focus of depression: A cognitive treatment model, based on rational emotive therapy. Psychotherapy: Theory, Research & Practice. 14, 87-94.
Papalia, D. E., & Olds, S. W. (1986). Human development (3rded.). New York: McGraw-Hill.
Parpaee, R., & Kakaberaei, k. (2019). The Effectiveness of Logotherapy on Decreasing Depression and Anxiety in the Elderly Women with Empty Nest Syndrome. Journal of Aging Psychology, 4 (1), 51-59. [Persian]
Rahimi, Z. (2018). The Effectiveness of Unity-oriented Based Psychology Training on Marital Satisfaction and Psychological Well-being in Couples. (Unpublished Master Thesis). Shahid Beheshti University, Tehran. [Persian]
Rahimian, A. (2015). The Effectiveness of Unity-oriented Based Art Therapy on Understanding resilience of the family and Self-esteem in adolescents with bad caretakers. (Unpublished Master Thesis). Shahid Beheshti University, Tehran. [Persian]
Rahimzadeh, S., Bayat, M., & Anari, A. (2009). Loneliness and social self-efficacy in adolescents. Journal of Developmental Psychology, 6 (22), 87-96. [Persian]
Rajabi, G., & Bohrani, M. (2001). Factor Analysis of Death Anxiety Scale Questions. Journal of Psychology, 20, 331-344. [Persian]
Rajagopal, D., Mackenzie, E., Bailey, C., & Lavizzo-Mourey, R. (2002). The effectiveness of a spiritually-based intervention to alleviate subsyndromal anxiety and minor depression among older adults. Journal of Religence and Health, 41(2), 153–166.
Rice J, (2009). The relationship between humor and death anxiety. Death Studies, 15(2), 87-99.
Russell, D.W., Peplau, L.A., & Ferguson, M. (1978). Developing a measure loneliness. Journal of Personality Assessment, 42 (3), 290-294.
Russell. D. (1996). UCLA Lonliness Scale (version 3): Reliability, Validity and factor structure. Journal of personality Assessmentm, 66 (1), 20-40.
Sadock, B. J., Sadock, V.A., & Ruiz, P. (2015). Synopsis of psychiatry: Behavioral Sciences Clinical Psychiatry (F. Rezaie, Trans.). Tehran: Arjmand Publications. [Persian]
Seligman, M. (2011). Flourish: a visionary new understanding of happiness and well-being (A. Kamkar, Trans.). Tehran: Ravan. [Persian]
Sheikholeslami, F., Reza Masouleh, Sh., Khodadadi, N., & Yazdani, M. (2009). Loneliness and general health of elderly. Journal of Holistic Nursing and Midwifery, 21 (66), 28-34. [Persian]
Sinoff, G. (2017). Thanatophobia (Death anxiety) in the elderly: the problem of the Childs inability to assess their own parents' death anxiety state. Journal of Geriatric Medicine, 4, 1-5.
So, W.K., Marsh, G., Ling, W.M., Leung, F.Y., Lo, J.C., & Yeung, M. (2010). Anxiety, depression and quality of life among Chines breast cancer patients during adjuvant therapy. European Journal of Oncology Nursing, 14(1), 17-22.
Suhail، K.B.، Akrams، M.S. (2002). Correlats of deaty anxiety in Pakistan. Death Studies، 26(1), 39-50.
Taban, H., Ghasemi, G., Farzaneh, A., & Kazemi, M. (2007). Investigating the problems of old age in Iran and the world. Tehran: Ashena. [Persian]
Tasi, H.H. (2010). Videoconference Program Enhances Social Support, Loneliness, and Depressive Status of Elderly Nursing Home Residents. Sigma Theta Tau International, 8,47- 54.
Varaee, P., Momeni, K., & Moradi, A. (2018). Prediction of psychological well-being based on attitude toward religion and death anxiety in the elderly men of Kermanshah's part-time elderly care center. Journal of Research on Religion & Health, 4(2), 54- 68. [Persian]
Wiseman, H., Mayseless, O., & Sharabany, R. (2006). Why are they lonely? Perceived quality of early relationships with parents, attachment, personality predispositions and loneliness in first-year university students. Personality and Individual Differences, 40, 237-248.
Zadeh mohammadi, A. (2012). Unity-oriented Psychology. Tehran: Ghatreh Publications. [Persian]
Zadeh mohammadi, A. (2017). A Comparative Study of Unity-Oriented Psychology and Existential Psychology: The Encounter of Innatist and Phenomenalist Meaning-Based Approaches. Journal of Cultural Psychology, 2(1), 15-36. [Persian]
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,104 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 987 |