تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,166 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,828 |
استعاره های مفهومی زمان در زبان فارسی: رویکردی شناختی-پیکره ای | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
مقاله 2، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 28، فروردین 1399، صفحه 15-29 اصل مقاله (1.28 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2020.1362 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه رئیسی* 1؛ آزیتا افراشی2؛ شهین نعمت زاده3؛ مریم مقدسین4 | ||
1دانشجوی دکتری زبانشناسی شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبانشناسی، پژوهشکده علوم شناختی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
3استادیار گروه زبانشناسی شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
4استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
استعاره نوعی نگاشت منظّم بین دو حوزة مفهومی است. در استعاره حوزهای تجربی که حوزة مبدأ خوانده میشود، بر حوزة دیگری که حوزة مقصداست، نگاشت میشود. مفاهیم انتزاعی مانند زمان، بهوسیلة استعارة مفهومی در ذهن بشر درک و مفهومسازی میشوند. هدف پژوهش حاضر بررسی استعارههای مفهومی حوزة زمان در زبان فارسی است. روش این مطالعه، تحلیل پیکرهای و شامل متون نوشتاری زبان فارسی معاصر از پایگاه دادههای زبان فارسی است. نمونة این پیکره، شامل (36) متن از نویسندگان معاصر همچون آلاحمد (1333 و 1343)، ابراهیمی (1345 و 1382)، بهرنگی (1342)، پارسیپور (1369)، پیرزاد (1379)، جعفری (1386)، جمالزاده (1343)، چوبک (1328)، حجازی (1308)، دانشور (1348)، دولتآبادی (1367)، ریاحی (1385)، گلستان (1353)، فلاح (1394)، مستور (1397)، نفیسی (1330) و هدایت (1332 و 1315) است. پس از تحلیل پیکره، (605) عبارت استعاری زمان در (11) نگاشت استخراج شد. نتایج نشان داد که پرکاربردترین حوزههای مبدأ برای درک و بیان استعاری زمان براساس این پیکره، شیء، ماده، مسیر، مکان و ظرف هستند؛ بنابراین، از بررسی میزان بسامد بالای حوزههای مبدأ شیء و ماده میتوان نتیجه گرفت که این نوع مفهومسازی از زمان، نشانگر ویژگیهای درونفرهنگی است که بر نگرش نویسندگان معاصر زبان فارسی اثر گذاشته است. . | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسی شناختی؛ استعاره های زمان؛ زبان فارسی؛ رویکرد پیکرهای | ||
مراجع | ||
آلاحمد، جلال (1337). مدیر مدرسه. تهران: کتابهای پرستو. ابراهیمی، نادر (1345)، بار دیگر شهری که دوست میداشتم. تهران: روزبهان. افراشی، آزیتا (1392). ادراک و بازنمود زبانی زمان: تحلیل شناختی. در: مجموعهمقالات همایش زبانشناسی و آموزش زبان فارسی، (صص. 107-121).فارس: علوم و تحقیقات فارس. -------- (1395). مبانی معناشناسی شناختی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. -------- (1397). استعاره و شناخت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. جاماسبی، مریم (1395). بررسی استعارههای مفهومی زمان، حالت و تغییر در اشعار شفیعی کدکنی در چارچوب معنیشناسی شناختی. پایاننامة کارشناسیارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه پیامنور استان گیلان. جعفری، فرهاد (1386). کافه پیانو. تهران: چشمه. حجازی، محمد (1349). اندیشه. تهران: ابن سینا. رضانژاد رامهرمزی، امیر (1389). مقولهبندی زمان در زبان فارسی. پایاننامة کارشناسیارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی. شکری، یداله و سمانه شمسیزاده (1397). بررسی استعارههایزمان در تاریخ بیهقی با رویکرد زبانشناسی شناختی. مطالعات زبانی و بلاغی، 9 (18)، 211-232. علیزادهفرد، سوسن؛ طیبه محتشمی؛ مرجان حقیقتگو و فیلیپ جورج زیمباردو (۱۳۹۵)، بررسی خصوصیات روانسنجی فرم کوتاه پرسشنامه چشمانداز زمان در جمعیت بزرگسالان شهر تهران. دوفصلنامة روانشناسی بالینی و شخصیت، 14 (2)، 169-157. فراروی، جمشید (1387). کتاب فرهنگ طیفی. تهران: هرمس. قاسمزاده، حبیبالله (1378). شناخت و استعاره. تهران: فرهنگیان. کوچش، زُلتن (1393). مقدّمهای کاربردی بر استعاره. مترجم: شیرین پورابراهیم. تهران: سمت. کوشکی، فاطمه (1396). بررسی تطبیقی استعارة مفهومی زمان در اشعار ناصرخسرو و اخوان ثالث. مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، 5 (19)، 37-61. گلستان، ابراهیم (1327). آذر ماه آخر پاییز. تهران: نشر بازتاب نگار. ----------- (1353). اسرار گنج دره جنی. تهران: آگاه. گلشیری، هوشنگ (1348). شازده احتجاب. تهران: نیلوفر. گلفام، ارسلان؛ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا و سیما حسندخت فیروز (1388). استعارة زمان در شعر فروغ فرخزاد ازدیدگاه زبانشناسی شناختی. نقد ادبی، 2 (7)، 121-136. مرعشی، نسیم (1393). پاییز فصل آخر سال است. تهران: سرچشمه. نصیب ضرابی، فهیمه و محمدرضا پهلواننژاد (1393). تبلور مفهوم زمان: براساس حرکات استعاری دستان. پژوهشهای زبانی، 5 (1)، 109-128. نیلیپور، رضا (1394). زبانشناسی شناختی، دومین انقلاب فرهنگی معرفتشناسی در زبانشناسی. تهران: هرمس. هدایت، صادق (1315) بوف کور. تهران: جاویدان. یوسفیراد، فاطمه (1382). بررسی استعاره زمان در زبان فارسی؛ رویکرد معناشناسی شناختی. پایاننامة کارشناسیارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس. References Alexander, S. (1920). Space, time & deity. The Gilfford lectures as Glasgow, (pp.1916-1918). London: Macmillan and co., limited. Brown, H. D. (2000). Principles of Language Learning and Teaching. London: Longman. Evans, V. & M. Green (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. L. Erlbaum: Edinburgh university press. ------------ (2013). Language and time: A cognitive linguistics approach. New York: Cambridge University Press. Feldman, J. & S. Narayanan (2004). Embodied meaning in a neural theory of language. Brain and Language, 89 (2), 385-392. Galton, A. (2011). Time flies but space does not: Limits to the spatialization of time. Journal of pragmatics, 43 (3), 695-703. Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor. In ortony. Metaphor & thought: (2th edition).Cambridge: Combridge University Press. ------------ & G. M. Johnson (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press. ------------ & G. M. Johnson (1999). Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its Challenge to Western Thought. New York: Basic Books. Ortony A. (1993). Metaphor and thought. Cambridge: Cambridge University Press. Poppel, E. (2004). Lost in time: historical foundation and the 3-second-window of temporal intergation. Acta Neurobiologica, (64), 295-310. Ray, C. (1991). Time, space and philosophy. London: Routledge. Talmy, L. (I988). Force Dynamics in Language and Cognition, Cagntive Science, 12, 49-100. Wittmann, M. & V. Van Wassenhove (2009). The experience of time: Neural mechanisms and the interplay of emotion, cognition, and embodiment. Philosophical Transactions of the Royal Society, (364), 1809-1813. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,248 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 758 |