تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,854 |
بررسی تطبیقی دو داستان کوتاه «الجبّار» از نجیب محفوظ و «برخورد» از احمد محمود | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 7، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 38، تیر 1399، صفحه 105-123 اصل مقاله (2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2020.3469.1883 | ||
نویسنده | ||
عیسی نجفی* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
زندگی روستایی همواره ویژگیهای متمایزی داشته، این ویژگیها در گذشته پررنگتر از امروز بوده است؛ ازجمله این ویژگیها وجود دو ضلع مهم و تعیینکنندۀ ارباب (مالک و زمیندار) و رعیّت بوده است. در گذشته ارباب نقش سرنوشتسازی در زندگی رعیّت داشته است، امّا امروزه این مناسبات تا حدّ زیادی کمرنگ شده است. رابطۀ بین این دو همواره مورد توجّه نویسندگان در ادبیّات داستانی بوده است و ادبیّات داستانی عربی و فارسی نیز از این توجّه برکنار نبودهاند. دو نویسندۀ مصری و ایرانی؛ یعنی «نجیب محفوظ» و «احمد محمود»، در داستانهای «الجبّار» از مجموعهداستان دنیا الله و «برخورد» در مجموعه داستان زائری زیر باران، ظلم ارباب بر رعیّت را سوژۀ داستان خود قرار دادهاند. این مضمون مشترک، ویژگیهای ساختاری و محتوایی مشترکی را بین دو داستان بهوجود آورده است و بهطبع، به خاطر تفاوت سبک داستاننویسی و جغرافیای متفاوت فرهنگی دو نویسنده، تفاوتهایی بین دو اثر وجود دارد. در جستار پیش رو، شباهتها و تفاوتهای بین دو داستان بررسی و تحلیل شد. نتیجۀ کلّی پژوهش حاضر این است که در این دو داستان، جنبههای ساختاری همچون شخصیّت و روایتگری تحت تأثیر محتوای مناسبات ارباب رعیّتی است. بهطبع، استقلال سبکی دو نویسنده نیز، باعث ایجاد برخی تفاوتها بین دو داستان شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ نجیب محفوظ؛ احمد محمود؛ الجبّار؛ برخورد؛ نقد خانسالاری یا ارباب رعیّتی | ||
مراجع | ||
آقائی، احمد (1383). بیداردلان در آینه؛ معرّفی و نقد آثار احمد محمود. چاپ اوّل، تهران: به نگار. أجیاکانس، أناهید (1384). مروری بر آثار احمد محمود. نامۀ فرهنگستان، 4 (6)، 139-158. پاینده، حسین (1389). داستان کوتاه در ایران (داستانهای رئالیستی و ناتورالیستی). جلد اوّل. چاپ اوّل، تهران: نیلوفر. -------- (1392). گشودن رمان، رمان ایرانی در پرتو نظریّه و نقد ادبی. چاپ اوّل، تهران: مروارید. پوینده، محمّدجعفر (1377). درآمدی بر جامعهشناسی ادبیّات (مجموعهمقالات). چاپ اوّل، تهران: نقش جهان. خاتمی، احمد و علی تقوی (1385).مبانی و ساختار رئالیسم در ادبیّات داستانی. پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، 2 (6)، 99-111. خسروی شکیب، محمّد و فاطمه عزیزمحمّدی و حسینعلی قبادی (1390). بینامتنیت دو متن؛ نقد تطبیقی «فریدون» در شاهنامه و «شاه لیر» شکسپیر. پژوهشهای زبان و ادبیّات تطبیقی. 3 (2)، 63-84. زنوزی جلالی، فیروز (1386). باران بر زمین سوخته (تحلیل و نقد رمانهای احمد محمود). چاپ اوّل، تهران: تندیس. شمیسا، سیروس (1389). نقد ادبی. چاپ هفتم، تهران: میترا. فورستر، ادگار مورگان (1369). جنبههای رمان. ترجمۀ ابراهیم یونسی. چاپ چهارم، تهران: نگاه. گرانت، دیمیان (1375). رئالیسم (واقعگرایی). چاپ اوّل، تهران: مرکز. گلستان، لیلی (1374). حکایت حال؛ گفتگو با احمد محمود. چاپ اوّل، تهران: کتاب مهناز. محمّدی، ابراهیم؛ جلیلالله فاروقی هندوالان و سمیه صادقی (1390). اسطورهایشدن زمان در چند داستان کوتاه شهریار مندنیپور. فصلنامۀ زبان و ادبیّات فارسی، 19 (70)، 138-166. محفوظ، نجیب (2016). دنیا اللّه. الطّبعة الثّالثة، القاهرة: دار الشّروق. محمود، احمد (1381). زائری زیر باران. چاپ اوّل، تهران: معین. میرصادقی، جمال (1394). عناصر داستان. چاپ نهم، تهران: سخن. هادی، روحالله و تهمینه عطایی (1387). مبانی زیباییشناختی رئالیسم سوسیالیستی. مجلّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، 17 (64)، 125-148. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 265 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 301 |