تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,195 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,856 |
نقد رمان «موسم الهجرة إلی الشمال» براساس مؤلفههای رمان مدرن | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 30، خرداد 1399، صفحه 95-115 اصل مقاله (1.69 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2020.4400.1168 | ||
نویسندگان | ||
علی اکبر نورسیده* 1؛ پرویز جهانشاهلو2 | ||
1استادیار زبان و ادبیّات عربی، دانشکدۀ ادبیّات، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران | ||
2کارشناسارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشکدۀ ادبیّات، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران | ||
چکیده | ||
مدرنیسم را در سادهترین تعریف، میتوان دگرگونی در همۀ عرصههای زندگی فکری و اجتماعی انسان معاصر دانست. در دوران معاصر، رشد پرشتاب اقتصادی و صنعتی، هنجارها و ارزشهای سنّتی را در جوامع انسانی تغییر داده است. از آنجا که ادبیّات، آینۀ تمامنمای اجتماع است، طبیعتاً از تحوّلات اجتماعی اثر میپذیرد. همزمان با پیدایش هنر و ادبیّات مدرن در سایر کشورها، رمانهای عربی نیز تحت تأثیر این تحوّلات قرار گرفتند؛ امّا بحث و گفتگوی نقّادانه و اصولی در این زمینه اندک است. با پیدایش ادبیّات مدرن، معیارهای حاکم بر آثار ادبی دستخوش تغییر شده است. یکی از گونههای ادبی که تأثیرات شدیدی از جریان مدرنیسم پذیرفته، رمان است. رمان موسم الهجرة إلی الشّمال،اثر طیّب صالح، داستانپرداز سودانی است که در آن نویسنده سعی کرده است با تأثیرپذیری از مؤلّفههای مدرنیسم، اثری پسااستعماری بیافریند. در پژوهش حاضر، با تکیه بر روش تحلیلی- توصیفی، مؤلّفههای مدرنیسم؛ مانند شعرگونگی، زمانپریشی، تنوّع زاویۀ دید، درآمیختگی واقعیت با خیال و ... در این اثر، بررسی و تحلیل شده است. یافتهها بیانگر آنند که مؤلّفههای شعرگونگی و زمانپریشی، از برجستهترین شاخصههای مدرنیسم در این رمانند و نمود بیشتری نسبت به دیگر مؤلّفهها دارند. البتّه این امر، ناشی از درونمایه و بافت خاصّ موضوع رمان است. | ||
کلیدواژهها | ||
مدرنیسم؛ رمان مدرن؛ طیّب صالح؛ موسم الهجرة إلی الشّمال | ||
مراجع | ||
احمدیان کیسمی، علی و همکاران (1397)، «نگاهی به درونمایههای اجتماعی در رمانهای طیّب صالح سودانی»، مطالعات ادبیّات تطبیقی، سال دوازدهم، شمارۀ 46، صص 323-345. ایدل، له اون (1367)، قصّة روانشناختی نو، چاپ نخست، تهران: شباویز. باغجری، کمال و شهریار نیازی (1394)، «خوانش پسااستعماریِ رمان موسم هجرت به شمال اثرّ طیّب الصالح»، ادب عربی تهران، سال هفتم، شمارۀ 1، صص 61-86. برکات، حلیم (2011)، غربة الکاتب العربی، بیروت: دارالسّاقی. بیات، حسین (1387)، داستاننویسی جریان سیّال ذهن، تهران: سحاب. بینیاز، فتحالله (1388)، درآمدی بر داستاننویسی و روایتشناسی، چاپ دوم، تهران: افراز. پاینده، حسین (1395)، داستان کوتاه در ایران (داستانهای مدرن)، جلد 2، تهران: نیلوفر. --------- (1393)، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، تهران: نیلوفر. جاهد، مریم (1394)، تحلیل رمان موسم الهجرة إلی الشّمال برمبنای کارکرد راوی و مصطفی سعید، پایاننامۀ کارشناسیارشد، استادان راهنما: فرهاد رجبی و هادی شعبانی چافجیری، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، رشت: دانشگاه گیلان.حرّی، ابوالفضل (1390)، «وجوه بازنمایی گفتمان روایی: جریان سیاّل ذهن و تکگویی درونی)، فصلنامۀ پژوهش ادبیّات معاصر جهان، شمارة 61، صص 25-40. داد، سیما (1387)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ چهارم، تهران: مروارید. ریمون کنان، شلومیت (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمۀ ابوالفضل حرّی، تهران: نیلوفر. شاهین، محمّد (2001)، آفاق الرّوایة (البنیة و المؤثرات)، دمشق: اتّحاد الکتاب العرب، الطّبعة الأولی. صالح، طیّب (2010)، الأعمال الکاملة، بیروت: دارالعودة. ---------------- (1981)، موسم الهجرة إلی الشّمال، بیروت: دارالعودة. صالح، فخری (2009)، فی الرّوایة العربیة الجدیدة، الطّبعة الأولی، بیروت: دارالعربیة للعلوم ناشرون. صالحی، پیمان (1394)، «نگرشی تحلیلی بر سرعت روایت در رمانهای جای خالی سلوچ و موسم الهجرة إلی الشّمال، با تکیه بر نظریۀ روایتشناسی ژرار ژنت»، متنپژوهشی ادبی، سال 19، شمارۀ 66، صص 37-64. طرابیشی، جورج (1997)، شرق و غرب؛ رجولة و أنوثة، بیروت: دار الطلیعة. علوی مقدّم، مهیار (1377)، نظریههای نقد ادبی معاصر (صورتگرایی و ساختارگرایی)، تهران: سمت. قربانی، زهره و مینا عربی (1397)، «تحلیل نشانهشناسی فرهنگی رمان موسم الهجرة إلی الشّمال، برمبنای الگوی طبیعت و فرهنگ»، لسان مبین، دورۀ 9، شمارۀ 32، صص81-100. لاج، دیوید (1391)، هنر داستاننویسی، ترجمۀ رضا رضایی، چاپ دوم، تهران: نی. لوته، یاکوب (1388)، مقدّمهای بر روایت در سینما، ترجمۀ امید نیکفرجام، تهران: مینویفرد. محمّدی، اویس، وهمکاران (1397)، «تحلیل کارکرد «زبان و آموزش» استعمارگر در گفتمان پسااستعماری موسم الهجرةإلی الشّمال بر اساس نظمهای سهگانۀ لاکان»، مجلّۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیّات عربی، شمارۀ 47، صص 79-96. محمّدی، مجید و خلیل پروینی (1392)، «تقابل مکان و کارکردهای آن در رمان موسم الهجرةإلی الشّمال»، نقد ادب معاصر عربی، دورۀ 3، شمارۀ 5، صص 1-40. مدقن، کلثوم (2005)، «دلالة المکان فی روایة موسم الهجرة إلی الشّمال للطیّب صالح»، مجلّة الآداب و اللّغات، جامعة ورقلة- الجزائر، العدد الرابع، صص 140-156. میرصادقی، جمال (1376)، عناصر داستان، تهران: سخن. میرغنی، هاشم (2012)، طیّب صالح و إشکالیات الخطاب النّقدی، جامعة سودان للعلوم و التکنولوجیا، کلیة اللغات قسم اللّغة العربیة، مجلة علوم الإنسانیة. Refference Genette, Gerard (1980). Narrative Discourse. An essay in method. trans. Jane E. Lewin. Ithaca New York: Cornell University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 892 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 374 |