تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,246 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,901 |
خوانش لاکانی رشد روانی سوژه در مجموعهداستان آبی ماورای بحار مندنیپور | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 31، شهریور 1399، صفحه 39-53 اصل مقاله (1.04 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2020.3235.1114 | ||
نویسندگان | ||
محمّد امین احسانی اصطهباناتی* 1؛ خیراللّه محمودی2 | ||
1کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی، مدرّس مرکز آموزش عالی استهبان | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
از آنجایی که نظریۀ روانکاوی لاکان به عنوان یکی از گونههای تفسیر و هم نظریهای در باب زبان، هویت و سوژه در زمینۀ مطالعات ادبی تأثیر بسزایی داشتهاست؛ این جستار بر آن است تا داستانهای کوتاه آبی ماورای بحار مندنیپور را به عنوان یکی از متنهای باز و قابل تأویل از منظر این نقد تحلیل و بررسی کند. نتایج نشان میدهد در تاریکترین بخشهای روان قهرمانهای داستانهای مندنیپور، اُبژههای کوچک دیگر جایگزین ایماژ مادر میشوند تا بلکه درد و رنج این انشقاق ولو موقتاً قدری تسکین یابد؛ امّا این جابهجاییها، زخم ناشی از آن انشقاق را مرهم نخواهند کرد؛ بنابراین جستجوی سوژه برای یافتن، در نهایت با شکست و افسردگی قرین میشود و از اینرو تمامی داستانها با حزن و یأس پایان مییابند. این یأس و نومیدی، محصول آگاهی قهرمان داستانها به این نکته است که ارزشهای حاکم بر نظام نمادین (در یک جامعۀ مترقّی و مدرن) پوچ و بـا فقـدان همراه است؛ بنابراین آنها را دچار ضایعة حیث واقع میکند. ایشان عمیقأ خواستار بازگشت به مرحلۀ نخستین هستند و همان اتّحاد دوباره را خواستارند و برای عملیکردن آن به اُبژههای کوچک دیگری روی میآورند که در تمامی موارد ناکام میمانند؛ بنابراین در این داستانها این ایدۀ لاکان که سـوژه هـیچگـاه نمیتواند به آن اتّحاد پیشین دست پیدا کند، محقّق شدهاست. کلیدواژهها: لاکان، سوژه، امر خیالی، امر نمادین، امر واقع، آبی ماورای بحار و مندنیپور. | ||
کلیدواژهها | ||
لاکان؛ سوژه؛ امر خیالی؛ امر نمادین؛ امر واقع؛ آبی ماورای بحار و مندنیپور | ||
مراجع | ||
اسحاقیان، جواد (1381)، «مکتب لاکان و روانشناسی ساختارگرا در نقد ادبی»، کتاب ماه ادبیّات و فلسفه، شمارۀ 62، صص 30-35. ایگلتون، تری (1368)، نظریة ادبی، ترجمه: عباس مخبر، تهران: نشر مرکز. پاینده، حسین (1382)، گفتمان نقد ادبی، تهران: روزنگار. --------- (1388)، «نقد شعر زمستان از منظر نظریة روانکاوی لاکان»، فصلنامۀ زبان و ادب پارسی، شمارۀ 42، صص 27-48. راباته، ژان میشل (1382)، «پیش درآمدی بر ژاک لاکان»، ترجمه: فتاح محمدی، ارغنون، شمارۀ 22، صص 97- 124. سعیدی، عبدالرّضا (1391)، «نقد شعر «تا انتها حضور»، اثر سهراب سپهری، از منظر رشد روانی سوژه در روانکاوی لاکان»، ادبیّات پارسی معاصر، دورۀ 2، شمارۀ 2، صص 83-103. شولتز، دوان (1386)، نظریههای شخصیّت، مترجمان فرهاد جمهری و همکاران، تهران: ارسباران. کلیگز، مری (1388)، درسنامۀ نظریۀ ادبی، مترجمان جلال سخنور، الهه دهنوی و علی سبزیان، تهران: اختران. محمدی، محمد حسین و طاهر کریمی (1391)، «پیش نمون و انواع آن در داستانهای شهریار مندنیپور»، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص 96-109. مندنیپور، شهریار (1382)، آبی ماورای بحار، تهران: نشر مرکز. مورنو، آنتونیو (1392)، یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمه: داریوش مهرجویی، تهران: نشر مرکز. میرعابدینی، حسن (1383)، صدسال داستاننویسی ایران، تهران: چشمه. هارلند، ریچارد (1388)، ابرساختگرایی، ترجمه فرزان سجودی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. هومر، شون (1388)، ژاک لاکان، مترجمان محمدعلی جعفری و سیدمحمدابراهیم طاهائی، تهران: ققنوس. References Lacan, J. (1968), The Language of the Self, trans, London: Routledge. ---------- (1972), 'The insistence of the letter in the un- conscious, London: Routledge. ---------- (1977), Ècrits: A selection, trans, London: Routledge. Makaryk, I. R. (1997), Encyclopedia of Contemporary Literary Theory: Approaches Scholars, Terms. Toronto: University of Toronto press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 296 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 220 |