تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,232 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,892 |
واکاوی تطبیقی کهن الگوی آب در سرودههای لمیعه عباس عماره و فروغ فرخزاد | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 41، فروردین 1400، صفحه 61-84 اصل مقاله (558.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2020.3622.1911 | ||
نویسندگان | ||
فرزانه زارعی1؛ بهار صدیقی* 2؛ احمدرضا حیدریان شهری3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیّات وعلوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
آب، سازه ازلی طبیعت آغاز و دربرگیرنده مفاهیم ارجمندی همچون زایش، مرگ، تطهیر، رستخیز و باروری است. این سازه دیرین آفرینش، ازدیرباز در ادیان ملل، جایگاه ویژه ای داشته است؛ از افکنده شدن پهلوان در آب و حیات جاودانه یافتن وی تا خویشکاری قدسی آب و نمود آن در قالب ایزد-بانوان نگهدار سبزینه، حیات و رستخیز. آنچه نگارش جستار حاضر را به عنوان یک ضرورت در ذهن نگارندگان مطرح نموده عبارت است از: بازیابی نمود کهن الگوی آب و جایگاه و نقش این عنصر هستی بخش در سروده های دو شاعر برجسته معاصر عربی و فارسی، فروغ فرخزاد و لمیعه عباس عماره. در گام نخست و تحلیل شاکله و چگونگی کاربست این عنصر حیاتی در اشعار دو شاعر در گام پسین. از اینرو نظر به اینکه هیچ جستاری به صورت مستقل یا تطبیقی و میانرشتهای دربارة لمیعه عباس عماره، شاعر عراقی معاصر نگاشته نشده است. نگارندگان این جستار کوشیدهاند تا در قالب خوانشی اسطورهگرا، کهنالگوی آب را مورد بررسی قرار دهند. رهیافت فرجامین جستار پیشرو حکایت از آن دارد که اندیشه های هر دو شاعر به گونه ژرف و شگرفی با آب در جایگاه ارجمندترین سازه طبیعت و گاهان هستی، پیوند خورده است. با این تفاوت که قالبها و گونه های کاربست آب در سرودههای فروغ فرخزاد، نمایانگر دگردیسی آب و نمود منفی آن در اندیشه اوست؛ درحالی که آب و نمادینگی آن در سروده های لمیعه عباس عماره، حکایت از نگرش روشن، امیدبخش و زندگی آفرین شاعر نسبت به این سازه پاک ازلی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
آب؛ اسطوره؛ ادبیات تطبیقی؛ لمیعه عباس عماره؛ فروغ فرخزاد | ||
مراجع | ||
قرآن کریم الیاده، میرچا(1376). رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، چاپ دوم، تهران: سروش. امیدعلی، حجتاله(1395). دگردیسی معانی نماد درشعرنو، پژوهشنامه ادبیات معاصر ایران، دوره اول، شماره1، 35-56. بهار، مهرداد(1377). از اسطوره تا تاریخ، تهران: چشمه. ترقی، گلی(1392). بزرگ بانوی هستی، چاپ سوم، تهران: نیلوفر. ثمودی، فرح (1387). ایزدبانوان در ایرانباستان وهند، تهران: انتشارات آرون. خوان ادواردو، سرلو(1388). فرهنگ نمادها، ترجمه مهرانگیز اوحدی، تهران: دستان. دست غیب، عبدالعلی(1385). پری کوچک دریا، چاپ اول، تهران: آمیتیس. رشیدیان، بهزاد(1370). بینش اساطیری در شعر معاصر فارسی، چاپ اول، تهران: گسترده. سیاب، بدرشاکر(1974). دیوان بدر شاکر السیاب؛ ج1، بیروت: دارالعودة. شوالیه، ژان، گربران، آلن(1384). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، تهران: جیحون. شمیسا، سیروس، (1372). نگاهی به فروغ، تهران: مروارید. عباسی، بتول (1382). به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد، چاپ اول، تهران: نشر علم. عباس عماره، لمیعه(دت). البعدالاخیر، بغداد: بیت سین للکتب. --------- (1980). لو انبأنی العرّاف، بیروت: الموسسة العربیة. --------- (1972). یسمونه الحب، بیروت: دارالعودة. --------- (1958). عودة الربیع، بغداد: الرابطة. صدقة، جان(بیتا). رموز و طقوس، دراسات فی میثولوجیا القدیمة، ریاض: الرئیس للکتب والنشر. صدیقی، کلثوم، زارعی، فرزانه (1395). واکاوی تطبیقی اسطوره جفت گیاهی در تمـدن فارسی و عربی، کاوشنامة مطالعات تطبیقی، سال ششم، شماره 22، 115-138. صدیقی، کلثوم (1395). خوانش اسطوره گرای تمنای جاودانگی در سروده های عبدالوهاب بیاتی، نقد ادب معاصر عربی، سال ششم، شماره 10، 167-201. صدیقی، محمد الناصر(2012). میثولو جیا أدیان الشرق الأدنی قبل الإسلام، لبنان: جداول. عبدالحکیم، شوقی(1982). موسوعة الفلکلور والأساطیر العربیة، القاهرة: مکتبة مدبولی. فرخزاد، پوران(1383). کسی مثل هیچ کس نیست، چاپ چهارم، تهران: کاروان. فرخزاد، فروغ(1352). عصیان، چاپ ششم، تهران: سپهر . فرخزاد، فروغ (1372). شعر زمان ما، گردآوری: محمد حقوقی، تهران، انتشارات نگاه. --------- (1379). دیوان اشعار فروغ فرخزاد، چاپ هفتم، تهران: مروارید. --------- (1388). مجموعه شعرهای فروغ فرخزاد، چاپ نهم، مشهد: نیکا. قائمی، فرزاد، قائم، ابوالقاسم، یاحقی، محمد جعفر (1388). تحلیل نقش نمادین اسطوره آب ونمودهای آن در شاهنامه فردوسی براساس روش نقد اسطوره ای؛ جستارهای ادبی، شماره165، 47-68. قلیزاده، خسرو(1387). فرهنگ اساطیر ایرانی، تهران: کتاب پارسه. کوپر،جی .سی(1392). فرهنگ نمادهای آیینی، چاپ اول، تهران: علمی. گری، جان (1378). اساطیر خاور نزدیک، ترجمه باجلان فرخی، تهران: اساطیر. گلیزاده، پروین، سعادتی افسانه، ابراهیمی مختار (1394). تحلیل ماهی یک نماد معنوی در مثنوی مولوی؛ زیبا شناسی ادبی، دوره 5، شماره 25، 167-187. اللامی، محمد (1395). تجلیات المکان فی شعر لمیعه عباس عماره، پایاننامه دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد. نیکوبخت، ناصر، بزرگ بیگدلی، سعید، ووتی تامه، فونگ (1391). مقایسه ایزدان آب در اسطورههای ایران و ویتنام، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره8، شماره28، 141 -170. یاحقی، محمد جعفر (1388). فرهنگ اساطیر وداستان واره ها، چاپ دوم، تهران: فرهنگ معاصر. Reference Neuman, Erich, (1974) The Great Mother, Princeton, New York.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 443 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 452 |