تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,853 |
«غم و خودپیدایی» در غزلیات دیوان شمس مولانا | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
مقاله 2، دوره 1، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 13-29 اصل مقاله (966.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
زهرا دری* 1؛ فرامرز حیدری پرچکوهی* 2 | ||
1استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، البرز، ایران | ||
2کارشناس ارشد زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، البرز، ایران | ||
چکیده | ||
با آنکه گفته شده است که عارف اهل غم نیست، اما عشق به مبدأ وجود و دور ماندن از وطن اصلی یکی از عوامل اندوه عارفان است. مولوی با اعتقاد به وحدت وجود، فراق و جدایی از حقیقت هستی را بر خود نمیپسندد و در اشعارش به شکوه و شکایت برمیخیزد، بهویژه آنگاه که رابطۀ وجودی خویش را در برابر معبود در مییابد؛ چه با این دریافت است که عظمت عنایت او را در مییابد و چه از این نظر که خواهان یکی شدن با دریای وجود است و این امر گاه در مکاشفه محقق میگردد. با این دیدگاه غم و اندوه عارفانه از احوال روحی عرفاست که از آن به وجد هم تعبیر می کنند و برای آن درجات و مراتبی قائلند. در این پژوهش با توجه به مفاهیم وجد و خوف و قبض و... که در عرفان اسلامی با غم در پیوند هستند، غزلیات دیوان شمس، از نظر کاربرد مضامین مرتبط با غم و اندوه و غربت عارفانه مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجه آنکه مولوی این شاعر شور و شادی و شیدایی نیز با غم بیگانه نبوده است و به انحاء گوناگون با آن درجوشیده است، غمی که با خود پیدایی و دریافتن خویشتن خویش در پیوند است. | ||
کلیدواژهها | ||
وجد؛ عشق؛ اندوه؛ غربت؛ مکاشفه؛ فراق | ||
مراجع | ||
ابونصر سراج توسی، (1382)، اللّمع فیالتصوف، ترجمۀ مهدی محبتی، تهران، اساطیر. افلاکی، (1362)، مناقبالعارفین، چ2، تهران، دنیای کتاب. برزگر خالقی، محمد رضا، (1372)، مجله ادبستان فرهنگ و هنر، شماره 46، صص28 تا 33. رجایی بخارایی، احمدعلی، (1364)، فرهنگ اشعار حافظ، تهران: انتشارات علمی. سجادی، جعفر، (1375)، فرهنگ اصطلاحات و تعابیر عرفانی، چ3، تهران: طهوری سلیمانی، مرضیه، (1388)، تصحیح اصطلاحات صوفیان؛ مرآتالعشاق، تهران: علمی و فرهنگی سپهسالار، فریدون بن احمد، (1385)، رسالۀ سپهسالار در مناقب خداوندگار، کهنترین سند دربارۀ زندگی سهروردی، شهابالدین یحیی، (1355)، مصنّفات شیخ اشراق فی حقیقت العشق یا مونس العشاق، ج3، به تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شیمل، آنه ماری، (1382)، رمز گشایی از آیات الهی، ترجمۀ عبدالکریم گواهی، چ2، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. عینالقضات همدانی، عبدالله بن محمد، (1341)، تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران، تهران: منوچهری. قشیری، عبدالکریم بن هوازن، (1388)، رسالۀ قشیریه، ترجمۀ حسن ابن احمد عثمانی، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، تهران: علمی و فرهنگی. کاشانی، عزالدین محمودبن علی، (1389)، مصباحالهدایه، تصحیح جلاالالدین همایی، تهران: زوار. کمپانی زارع، مهدی، (1390)، مولانا و مسائل وجودی انسان، تهران: نگاه معاصر. مجلسى، محمد باقر، (1404)، بحارالأنوار، ج 1، لبنان: مؤسسة الوفاء بیروت. محتشم (خزاعی)، نسرین، (1383)، همه اوست (گزیدۀ آثار فخرالدین عراقی)، دتهران: سروش. محمدبن منور، (1357)، اسرار التوحید، به کوشش ذبیحالله صفا، تهران، فردوسی. محمدی ری شهری، محمد، (1372)، میزانالحکمه، دورۀ ده جلدی، چاپ چهارم، تهران: مکتب الاعلام اسلامی. مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد، (1363)، تصحیح و مقدمه محمد روشن، تهران: اساطیر. مولوی، جلالالدین، (1370)، دیوان شمس، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، دورۀ ده جلدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 302 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |