تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,846 |
نقد ترامتنی جلد اول تاریخ جهانگشای جوینی | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
مقاله 4، دوره 1، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 47-66 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
شیرزاد طایفی* 1؛ نعیمه موسوی2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
2کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
نظریۀ ترامتنیت ژرار ژنت از نظریههای جدید در خوانش و نقد متون است. براساس این نظریه، یک اثر ادبی تنها در ارتباط با سایر آثار ادبی تعریف و فهمیده میشود؛ درواقع، همۀ متون از متون قبل از خود تأثیر میگیرند و متقابلاً بر متون بعد از خود تأثیر میگذارند. روابط بینامتنی موجود در تاریخ جهانگشا و تأثیری که سایر متون در شکلگیری آن داشتهاند، ضرورت وجودی این پژوهش است، که به روش تحلیل کیفی و براساس نظریۀ ترامتنیت ژرار ژنت و با تکیه بر مطالعات اسنادی و کتابخانهای، در جلد اول بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که هر پنج گونۀ این نظریه، یعنی بینامتنیت، پیرامتنیت، سرمتنیت، بیشمتنیت و فرامتنیت، قابل بررسی در این اثر است. بهرهگیری از آیات قرآن و احادیث، ابیات فارسی و عربی، امثال و حکم، آوردن ژانرهای غنایی، حماسی و تعلیمی در این اثر تاریخی؛ تأثیرپذیری جوینی در سبک نثر فنی و متکلف از کلیله و دمنه، ﻧﻓﺛهالمصدور، مقامات حمیدی و دیگر آثار قبل و همعصر خود و همچنین پیرامتنهای موجود، از قبیل عنوان کتاب، عنوانهای فرعی، مقدمه و نقدها و مقالههایی که بر متن این اثر نوشته شده و نیز تبیین حملۀ مغولان، هویت و قدرت آنان به عنوان فرامتنیت، همگی نشاندهندۀ روابط بینامتنی در این اثر هستند، که هر یک از این موارد در خلق، فهم و مطالعة این اثر تأثیرگذار بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ جهانگشای جوینی؛ ترامتنیت؛ روابط بینامتنی؛ تأثیرپذیری؛ فهم متن | ||
مراجع | ||
آلن، گراهام. (1392). بینامتنیت. ترجمۀ پیام یزدانجو. چ چهارم. تهران: مرکز. احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن، جلد اول. چ دوازدهم. تهران: مرکز. ابن بابویه قمی صدوق، ابوجعفر محمد. (1404ق). من لایحضره الفقیه. قم: جامعة مدرسین. بهار، محمدتقی (1349). سبکشناسی، جلد سوم. چ سوم. تهران: امیر کبیر. جوینی، عطاملک (1394). تاریخ جهانگشای جوینی، جلد اول. تصحیح و تعلیقات حبیبالله عباسی و ایرج مهرکی. چ چهارم. تهران: زوار. حاتمی، سعید و قاسمزاده، سیدعلی (1390). «تحلیل بینامتنی مختصات ادبی نثر تاریخ جهانگشا و تاریخ وصاف». فصلنامه تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال چهار ، شمارۀ چهارم، شمارة پیاپی14، صص:77-94. حاکمی، اسماعیل (1386). تحقیقدربارۀادبیاتغناییایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. سلیمانی، زهرا (1392). «بازتاب آموزههای تعلیمی امثال قرآنی در تاریخ جهانگشا». تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، ش هفدهم، صص: 85-100. شمیسا، سیروس (1392). انواع ادبی. تهران: میترا. شمیسا، سیروس (1393). سبکشناسی نثر. چ سوم از ویراست دوم. تهران: میترا. عباسی، حبیباالله و گیلکی، رضا (1397). «تاریخ جهانگشا بهمثابة گفتمان قدرت چنگیز». دو فصلنامة زبان و ادبیات فارسی، سال ٢٦، شمارة ٨٥، صص:75-93. عرب یوسفآبادی، فاﺋﺰه و دیگران (1392) «ترامتنیت در مقامات حمیدی». پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دورۀ یک، شمارۀ یک، صص: 121-139. محمدزاده، فرشته و دیگران (1396). «تحلیل چگونگی بازتاب گونههای بینامتنی با شاهنامه در تاریخنوشتههای سلسلهای برمبنای بینامتنیت ژرار ژنت». پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال سیزدهم، ش اول، صص: 137-161. نامور مطلق، بهمن (1390). درآمدی بر بینامتنیت. چ اول. تهران: سخن. نامور مطلق، بهمن (1386). «ترامتنیت مطالعۀ روابط یک متن با دیگر متنها». پژوهشنامۀ علوم انسانی، ش 56، صص: 83-98. نسوی، محمد (1370). ﻧﻓﺛهالمصدور. تصحیح و تحقیق امیرحسن یزدگردی. چ دوم. تهران: ویراستار. نصرالله منشی، ابوالمعالی (1393). کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی. چ چهلم. تهران: امیرکبیر. همایی، جلالالدین (1389). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چ اول. تهران: اهورا.
Abrams, M. H. (1993). Glossary of literary Term. Harcourt: Ithaca. Frow, John. (2005). Genre. London and New York: Rutledge. Genette, Gerard. (1997). Palimpsests: Literature in Second Degree. Trans: Channa Newman and Calude Doubinsky. Lincoln: University of Nebraska Press. Kristeva, Julia (1980). Desire in Language, Asemiotic Approach to Literature and Art. New York: Columbia University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,068 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 980 |