تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,228 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,892 |
بازتاب عشق و سیر تحول آن در داستانهای سیمین دانشور | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 32، آذر 1399، صفحه 119-138 اصل مقاله (1.14 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2020.4709.1186 | ||
نویسنده | ||
ابراهیم ظاهری عبده وند* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران | ||
چکیده | ||
دانشور، ازجمله نویسندگانی است که هم خود دربارۀ عشق سخن گفته و هم به دیدگاههای سنّتی و مدرن مربوط به عشق در جامعۀ ایرانی، شکل داستانی بخشیده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی موضوع عشق و سیر تحوّل آن، در داستانهای این نویسنده، برمبنای روش توصیفی - تحلیلی است. چیستی عشق، کارکردهای آن، سیر تحوّل و انواع عشق، عشق جسمانی، اجتماعی، عرفانی و عشق آمیزهای، ازجمله مسائل بررسیشده در نوشتار پیش رو هستند. نتایج پژوهش نشان میدهند دانشور، ابتدا متأثّر از نگرشهای مدرن، عشق را ازجمله نیروهای غریزی لذّتبخش میداند؛ امّا درادامه، با تأثیرپذیری از نگرشهای سنّتی، موضوع عشق، حالتی قدسی و فرازمینی در داستانهایش مییابد که انسانها را با خداوند، طبیعت و انسانهای دیگر پیوند میدهد. درآغاز دانشور، بیشتر از جلوههای عشق زمینی، مانند عشق جسمانی و اجتماعی سخن میگوید که هرکدام از آنها، موجب ساختهشدن زندگی فردی، خانوادگی و درنهایت اجتماعِ انسانی درمحدودۀ جغرافیایی مشخّص میشود؛ امّا درادامه، موضوع عشق عرفانی و انتقادها و نگرشهای مختلفِ دربارۀ آن را نیز مطرح میکند و درنهایت، برخلاف نگرشهای فلسفی و عرفانیای که عشق زمینی را پلی برای رسیدن به عشق عرفانی میدانند، در نگرش دانشور، عشق، حالتی آمیزهای و ترکیبی از تمام انواع آن را مییابد که ازنظر وی، زندگی به این نوع عشق ختم خواهد شد. این پیوند بین عشق آمیزهای و زندگی، نشان از نگرش مثبت نویسنده به پایان زندگی دارد و اینکه ایننوع عشق، پاسخی به پرسشِ چگونه زیستن انسان در دورۀ مدرن است. | ||
کلیدواژهها | ||
دانشور؛ داستان؛ عشق؛ زندگی؛ عشق آمیزهای | ||
مراجع | ||
آرگایل، مایکل (1386)، روانشناسی شادی، ترجمة مسعود گوهری انارکی؛ حمید طاهرنشاطدوست؛ حسن پالاهنگ و فاطمه بهرامی، اصفهان: جهاد دانشگاهی واحد اصفهان. آزادارمکی، تقی؛ محمّدحسین شریفی ساعی؛مریم ایثاری و سحر طالبی (1390)، «سنخشناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران»، جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی، دورة 2، شمارۀ 2، صص 1-34. ابنسینا، حسین بن عبدالله (1297)، قانون فی الطب، تهران: دار الطّباعه علیقلیخان. اعزازی، شهلا (1389)، جامعهشناسی خانواده: با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. بقلیشیرازی، روزبهان (1366). عبهر العاشقین، تصحیح هانری کربن و محمد معین، تهران: منوچهری. پک، اسکات (1380)، هنر عاشقی، ترجمۀ زهرا ادهمی، تهران: خاتون. پورنامداریان، تقی (1384)، در سایه آفتاب: شعر فارسی و ساختشکنی در شعر مولوی، تهران: نشر سخن. تسلیمی، علی (1388)، گزارههایی در ادبیّات معاصر ایران (داستان)، تهران: کتاب آمه. چیتیک، ویلیام (1382)، راه عرفانی عشق: تعالیم معنوی مولوی، ترجمۀ شهابالدّین عباسی، تهران: پیکان. خداپناهی، محمّدکریم (1396)، انگیزش و هیجان، تهران: سمت. دانشور، سیمین (1327)، آتش خاموش، تهران: علمی. ---------- (1380 الف)، به کی سلام کنم؟، تهران: خوارزمی. ---------- (1380 ب)، جزیرۀ سرگردانی، تهران: خوارزمی. ---------- (1380 ج)، ساربان سرگردان، تهران: خوارزمی. ---------- (1381)، شهری چون بهشت،تهران: خوارزمی. ---------- (1397)، سووشون، تهران: خوارزمی. دانینو، آنده مورالی (1384)، جامعهشناسی روابط جنسی، تهران:توس. دهقانیان، جواد و زینب مریدی (1391)، «بررسی مفهوم زندگی در رمان سووشون برپایۀ نشانهشناسی رنگ سیاه»، ادبیّات پارسی معاصر، سال دوم، شمارۀ اوّل، صص 65-88. دهمرده، حیدرعلی و سمیرا شرفی(1396)، «بررسی تطبیقی نگاه زنانۀ سیمین دانشور و غادة السّمان»، ادبیّات تطبیقی، سال 9، شمارۀ 17، صص 61-79. ستاری، جلال (1388)، سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران: نشر مرکز. --------- (1374)، عشق صوفیانه، تهران: نشر مرکز. شادرو، محمّدرضا؛ شهرام پرستش؛ حسن محدثی گیلوایی و یوسف پاکدامن (1397)، «ریشههای اجتماعی تحوّل مفهوم عشق در شعر ایران، بررسی جامعهشناختی تحوّل مفهوم عشق در نه دفتر عاشقانۀ دهۀ 80»، جامعهشناسی هنر و ادبیّات، دورۀ10، شمارۀ 1، صص 1-36. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1387)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: سخن. شمیسا، سیروس (1386)، سبکشناسی شعر، تهران: نشر میترا. صفری، جهانگیر و ابراهیم ظاهری عبدوند (1397)، «گفتمان عرفان در رمان جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، شمارۀ 1، صص 129-146. عبداللهیان، حمید (1396)، کارنامة نثر معاصر (داستان – نمایشنامه - نثر علمی – ترجمه)، تهران: پایا. عبدی، عباس(1393)، مقدّمهای بر پژوهش در جامعهشناسی خانواده در ایران،تهران: نشر نی. فروزانفر، بدیعالزّمان (1367)، شرح مثنوی شریف، جلد اوّل، تهران: زوار. فروم، اریک (1394)، هنر عشقورزیدن، ترجمۀ پوری سلطانی، تهران: مروارید. گلستان حبیبی، مسعود (1383)، اشارانی درباب ماهیت هنر اسلامی (توحید نقش)، تهران: اندیشة اسلامی. گلشیری، هوشنگ (1376)، جدال نقش با نقّاش در آثار سیمین دانشور (از سووشون تا آتش خاموش)، تهران: نیلوفر. گیدنز، آنتونی (1381)، جامعهشناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی. لوئیس، تاماس؛ فریبرز امینی و ریچارد لانون (1384)، تئوری عشق، ترجمۀ ملکناصر نوبان و بهزان نوبان، تهران: مروارید. مزلو، آبراهام. اچ. (1375)، انگیزش و شخصیّت، ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد: آستان قدس رضوی. مولوی، جلالالدّین محمّد (1362)، کلّیات شمس تبریزی، تهران: امیرکبیر. میرعابدینی، حسن (1386)، صدسال داستاننویسی ایران، تهران: نشر چشمه. نامور مطلق، بهمن (1397)، اسطورهکاوی عشق در فرهنگ ایرانی، تهران: سخن. نسفی، عزیز بن محمّد (1386)، کشف الحقایق، تصحیح احمد مهدوی، تهران: علمی و فرهنگی. وکیلی، شروین (1383)، «دگردیسی صمیمیت»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارة 89، صص 71-75. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 196 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 285 |