تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,209 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,867 |
بررسی نسبت زبان و قدرت در داستان عاشقیت در پاورقی براساس نظریة قدرت میشل فوکو | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 1، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 33، دی 1399، صفحه 1-20 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5087.1211 | ||
نویسندگان | ||
مختار ابراهیمی1؛ حامد توکلی دارستانی* 2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
قدرت ازنظر میشل فوکو، متفکّر سرشناس فرانسوی، آنقدر نافذ است که میتواند بسیاری از ساحتهای زندگی انسان را تحتالشّعاع قرار دهد. این نفوذ حتّی در زبان متون ادبی نیز راه مییابد و خود را در قالب استعارهها، نشانهها و نمادها نشان میدهد. داستان عاشقیت در پاورقی نوشتة مهسا محبعلی، ازجمله داستانهای تکنیکمحور و فرمگرا است که آشنایی نویسنده با رویکردهای فلسفی و همچنین تبحّر وی در حوزة داستاننویسی را نشان میدهد؛ ازجمله چالشبرانگیزترین نکات موجود در متن، وجود تصویری نهچندان مطلوب از شخصیّت زن داستان است. باوجود زنبودن راوی و نویسنده، برای مخاطب این پرسش پدید میآید که چرا چنین انگارهای از زن داستان تصویر شده است. در پژوهش حاضر براساس نظریة قدرت میشل فوکو میتوان به نفوذ قدرت مردانه در زبان داستان اشاره داشت؛ البتّه با طرح مفاهیمی همچون بدن معترض و عصیانگر و همچنین برخی دیدگاههای نیچه، ازجمله اخلاق اربابان و بردگان، نشان داده میشود که برخی تصاویر بهظاهر شکننده از زن، خود نوعی تمهید برای تقابل با زبان مردانه است؛ امّا درنهایت میتوان اثبات کرد که این داستان ازجمله مصادیق انضمامی نظریة قدرت میشل فوکو است؛ زیرا قدرت مردانه در بسیاری از عناصر زبانی داستان نفوذ کرده و آن را تحت تأثیر قرار داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نظریة قدرت؛ میشل فوکو؛ فمینیسم؛ نوشتار زنانه؛ عاشقیت در پاورقی | ||
مراجع | ||
اسمارت، بری (1385)، میشل فوکو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: اختران. امامی، نصرالله (1389)، مبانی و روشهای نقد ادبی، چاپ چهارم، تهران: قطره. برتنس، یوهانس ویلم (1391)، مبانی نظریة ادبی، ترجمة محمدرضا ابوالقاسمی، چاپ سوم، تهران: ماهی. برکت، بهزاد (1396)، «زنانگی نوشتار: دیباچهای بر روششناسی نسبت زبان و جنسیت»، مجلّة زبان فارسی و گویشهای ایرانی، سال دوم، شمارۀ 1، صص 23-39. برنز، اریک (1384)، میشل فوکو، ترجمة بابک احمدی، چاپ سوم، تهران: ماهی. پاکنیا، محبوبه و مرتضی مردیها (1395)، سیطرة جنس، چاپ چهارم، تهران: نشر نی. پاینده، حسین (1397)، نظریه و نقد و ادبی، درسنامهای میانرشتهای، جلد دوم، تهران: سمت. تسلیمی، علی (1390)، نقد ادبی، نظریههای ادبی و کاربرد آنها در ادبیّات فارسی، چاپ دوم، تهران: آمه. حسینی، مریم (1384)، «روایت زنانه در داستاننویسی زنان»، کتاب ماه ادبیّات و فلسفه، شمارۀ 93، صص 94-101. --------- (1396)، ریشههای زنستیزی در ادبیّات کلاسیک فارسی، چاپ چهارم، تهران: چشمه. خائفی، عباس (1391)، «بررسی سه قطره خون هدایت بر مبنای نظریة «قدرت» میشل فوکو»، مجلّة بوستان ادب، شمارۀ 1، صص 59-72. دوبووار، سیمون (1385)، جنس دوم، ترجمة قاسم صنعوی، چاپ هفتم، تهران: توس. زرقانی، سید مهدی؛ زهرا آقاباباییخوزانی؛ امید ایزانلو؛ فاطمه جهانپور؛ حمید خادمی؛ محسن شرفایی و فرزانه فرخفر (1398)، تاریخ بدن در ادبیّات، تهران: سخن. سلطانی، سید علیاصغر (1387)، قدرت، گفتمان و زبان، سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران: نشر نی. سلدن، رامان و پیتر ویدوسون (1392)، راهنمای نظریة ادبی معاصر، ترجمة عباس مخبر، چاپ پنجم، تهران: طرح نو. شمیسا، سیروس (1392)، مکتبهای ادبی، چاپ دوم، تهران: قطره. سوکال، آلن و ژان بریکمون (1396)، چرندیات پستمدرن، ترجمة عرفان ثابتی، چاپ پنجم، تهران: ققنوس. طاهری، قدرتالله (1388)، «زبان یا نوشتار زنانه؛ واقعیت یا توهم؟»، مجلّۀ زبان و ادبیّات فارسی، شمارۀ 42، صص 87-107. فتوحی، محمود (1391)، سبکشناسی، نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن. فوکو، میشل (1378)، مراقبت و تنبیه، تولّد زندان، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی. --------- (1380)، نظم گفتار، ترجمة باقر پرهام، چاپ دوم، تهران: آگه. --------- (1389 الف)، تئاتر فلسفه، گزیدهای از درسگفتارها، کوتاهنوشتها، گفتوگوها و...، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی. --------- (1389 ب)، نظم اشیاء، دیرینهشناسی علوم انسانی، ترجمة یحیی امامی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. --------- (1390)، اراده به دانستن، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ ششم، تهران: نشر نی. --------- (1391)، تولّد زیست سیاست، درسگفتارهای کُلژ دو فرانس 1978-1979، ترجمة رضا نجفزاده، چاپ دوم، تهران: نشر نی. کیخسرو دولتیاری، یزدان و روحالله محمدی (1389)، «مبحث اخلاق در آثار فریدریش نیچه»، مجلّة غربشناسی بنیادی، شمارۀ 2، صص 69-95. لو بروتون، داوید (1392)، جامعهشناسی بدن، ترجمة ناصر فکوهی، تهران: ثالث. محبعلی، مهسا (1383)، مجموعه داستان عاشقیت در پاورقی، تهران: نشر چشمه. محمودی تازهکند، فاطمه (1391)، «گفتمان، قدرت و زبان در قصههای بهرنگی از دیدگاه تاریخگرایی نوین»، مجلّة نقد ادبی، شمارۀ 17، صص 175-191. مکآفی، نوئل (1396)، ژولیا کریستوا، ترجمة مهرداد پارسا، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز. منسبریج، جین و سوزان مولر اوکین (1387)، دو جستار دربارة فلسفة سیاسی فمینیسم، مترجم و گردآورنده نیلوفر مهدیان، تهران: نشر نی. موسوی، حافظ (1389)، پانوشتها، پنج مقاله در حواشی نظریههای ادبی، تهران: آهنگ دیگر. میلز، سارا (1397)، میشل فوکو، ترجمة مرتضی نوری، چاپ چهارم، تهران: نشر مرکز. نیچه، فردریش ویلهلم (1377)، تبارشناسی اخلاق، ترجمة داریوش آشوری، چاپ دوم. تهران: آگه. References Armstrong, T. J. (1992), Michel Foucault philosopher,French And German Translation By Timothy J. Armstong, Printed and bound in Great Britain by BPCC Wheatons Ltd, Exeter. Bauer, N. (2001), Simone De Beauvoir, Philosophy, & Feminism, Columbia University Press New York. Bomarito, J., J. W. Hunter & A. Hudock (2005), Feminism in Literature: A Gale Critical Companion (6 volume set) 1st Edition,Gale Research Inc, printed in The United Satates Of america.Bray, A. (2004), Hélène Cixous: writing and sexual Difference, Palgrave Macmillan, New York. Cixous, H. (1976), “ The Laugh of the Medusa”, vol 1, No.4, pp, 875-893, The University of Chicago Press. Fisher, L. & L. Embree (2000), Feminist Phenomenology, Springer-science+Business Media, B.V. Foucault, M. (1977), Dicipline&Punish, The Birth of the Prison, Transelated frome the French By Alan sheridan, A Divison of Random house.Inc.New york. ---------------- (1984), The History of sexuality,The care of the self, volume 3, Translated From the French By Robert hurley, Pantheon books, new york. Heiddeger, M. (1991), Nietzsche: Volume III: The will to power as Knowledge and as Metaphysics: Nihilism, Translated from the Germany by Joan stambaugh, David Farrell krell, Frank A.capuzzi,Harper and Row Publishers,inc. Holland, N. J. & P. Huntington (2001), Feminist interpretations of Martin Heidegger, Published by The Pennsylvania State University Press,University Park. Olssen, M. (1999), Michel Foucault: materialism and education, An imprint of Greenwood Publishing Group, Inc. Sayers, S. & P. Osborne (1990), Socialism,Feminism And Philosophy: A Radical PhilosophyReader, By Routledge, London and New York. Walters, M. (2005), Feminism: A Very short Introduction, oxford university press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,289 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 746 |