تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,203 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,857 |
بررسی داستان «افشین و بودلف» در تاریخ بیهقی بر مبنای ساختار نمایشنامه | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 2، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 33، دی 1399، صفحه 21-40 اصل مقاله (1.11 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2020.4490.1172 | ||
نویسنده | ||
فاطمه الهامی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدۀ مدیریّت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران | ||
چکیده | ||
تاریخ بیهقی از جنبة روایتی، نقل حکایت تاریخی، عبرتانگیزی، توصیف و... یکی از آثاری است که قابلیتها و بنمایههای تصویری و دراماتیک دارد. این کتاب در یک نگاه، داستانی با روایت تاریخی در توالی زمان است و هر یک از حکایتهای آن، ساختار داستانی منسجمی دارد. بافت قوی داستان افشین و بودلف و توصیفهای دقیق در فضای روایت، با ارائة زمان و مکان مشخّص در پنج پرده، به تصویر نمایشی گرایشی آشکار دارد. شخصیّتهای این داستان به شیوههای گوناگونی از راه کنش و گفتوگو معرّفی میشوند و مخاطب با خصوصیّات ظاهری و رفتار آنها آشنا میشود. بیهقی در این حکایت با عینیت و برونگرایی در توصیف، کنشمندی روابط، تصویریساختن موقعیتها، فضاها و گفتوگوها، جذّابیت بصری و عاطفی، جدالهای مکرّر شخصیّتهای داستانی و...، بخشی از استعدادها و توانمندیهای نگارشی خود را در فرایند تبدیل به آثار نمایشی نشان میدهد و این امکان را برای نمایشنامهنویس فراهم میکند تا با اقتباس از این داستان، به ارائة شیوة تصویری و ارائۀ نمایشی چندپردهای بپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
عناصر نمایشی؛ روایت؛ تاریخ بیهقی؛ افشین و بودلف | ||
مراجع | ||
آقاحسینی، حسین؛ سیدمرتضی هاشمی و طیبه پرتوی راد (1394)، «بررسی ظرفیتهای نمایشی حکایت زن پارسای الهینامة عطار برای اقتباس نمایشنامه»، ادب فارسی، شمارۀ 15، صص 41-59. ایرانی، ناصر (1364)، داستان: تعاریف، ابزارها و عناصر، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نو جوانان. براهنی، رضا (1393)، قصّهنویسی، چاپ چهارم، تهران: نگاه. بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین (1390)، تاریخ بیهقی، تصحیح علیاکبر فیاض، چاپ پنجم، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. پارسایی، حسین (1388)، «متون نمایشی و جایگاه آن در ادبیّات»، مجلّۀ نمایش، شمارۀ 119-120، صص 3-15. پرونر، میشل (1385)، تحلیل متن نمایشی، ترجمة شهنار شاهینی، تهران: نشر قطره. حسامپور، سعید (1390)، «مقایسة شگردهای داستانی در روایت بیهقی و تنوخی از ماجرای افشین و بودلف»، پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، دورۀ 5، شمارۀ 1، صص 17-44. حنیف، محمد (1384)، قابلیتهای نمایشی شاهنامه، تهران: سروش. خالقی مطلق، جلال (1395)، «تأثیر شاهنامه بر ادبیّات نمایشی»، نشریة تخصّصی تئاتر، شمارۀ 201، صص 36-39. خراسانی، فهیمه و غلامحسین غلامحسینزاده (1391)، «بررسی ساختار سه داستان از تاریخ بیهقی بر مبنای الگوی کنش گریمانس»، کاوشنامۀ زبان و ادبیّات فارسی، دورۀ 13، شمارۀ 25، صص 265-291. داد، سیما (1382)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید. رسولی، حجّت و علی عباسی (1387)، «کارکرد روایت در ذکر بر دارکردن حسنک وزیر»، پژوهش ادبیّات معاصر جهان، دورۀ 13، شمارۀ 45، صص 81-97. رضوانیان، قدسیه و علیرضا پورشبانان (1389)، «وجوه نمایشی تاریخ بیهقی»، مجلّۀ تاریخ ادبیات، شمارۀ 65، صص 119-138. سهرابی، علی (1394)، بازآفرینی جنبههای نمایشی تاریخ بیهقی، با مقدّمۀ قطبالدّین صادقی، تهران: نشر افراز. شهریاری، خسرو (1365)، کتاب نمایش، تهران: امیرکبیر. شیرنسبزاده، فرزاد (1390)، «سکوت در ادبیّات نمایشی»، فصلنامة تخصّصی تئاتر، شمارۀ 44، صص 243-265. صادقی، قطبالدّین (1383)، دخمۀ شیرین و افشین و بودلف هر دو مردهاند، تهران: قطره. علیزاده، ناصر و منصور دلیر (1389)، «بررسی قابلیتهای نمایشی افشین و بودلف»، نامۀ پارسی، شمارۀ 54، صص 65-81. کادن، جی. ای. (1380)، فرهنگ ادبیّات و نقد، ترجمة کاظم فیروزمند، تهران: شادگان. کیومرثی، پریسا و محمّدرضا رسولی (1396)، «بررسی ظرفیتهای درام تاریخی در تاریخ بیهقی: بررسی موردی افشین و بودلف تاریخ بیهقی و نمایشنامۀ افشین و بودلف هر دو مردهاند اثر قطبالدّین صادقی»، مجموعهمقالات چهارمین همایش ملّی متنپژوهی ادبی نگاهی تازه به متون تاریخی، تهران: کتابخانۀ ملّی. گلیزاده، پروین و علی یاری (1388)، «بررسی قابلیتهای نمایشی داستان حسنک وزیر در تاریخ بیهقی»، جستارهای نوین ادبی، دورۀ 42، شمارۀ 3، صص 69-86. لینتولت، ژپ (1390)، رسالهای در باب گونهشناسی روایت نقطة دید، ترجمۀ علی عباسی و نصرت حجازی، تهران: علمی و فرهنگی. مستور، مصطفی (1386)، مبانی داستان کوتاه، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز. مکی، ابراهیم (1390)، شناخت عوامل نمایش، چاپ هفتم، تهران: سروش. میرصادقی، جمال (1380)، عناصر داستان، تهران: سخن. ناظرزاده کرمانی، فرهاد (1385)، درآمدی بر نمایشنامهنویسی، چاپ دوم، تهران: سمت. ولدمن، مریلین (1375)، زمانه، زندگی و کارنامة بیهقی، ترجمة منصوره اتحادیه، تهران: تاریخ ایران. یاحقی، محمّدجعفر (1380)، یادنامة ابوالفضل بیهقی، چاپ چهارم، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. یوسفی، غلامحسین (1370)، دیداری با اهل قلم، چاپ سوم، تهران: علمی. یونسی، ابراهیم (1365)، هنر داستاننویسی، تهران: سهروردی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 637 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317 |