تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,847 |
بررسی جریان سیّال ذهن در رمان داستان یک شهر با تأکید بر نقد مضمونی | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 34، فروردین 1400، صفحه 15-34 اصل مقاله (614.42 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5262.1221 | ||
نویسنده | ||
صفیه توکلی مقدم* | ||
استادیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
زمان بهعنوان یکی از عناصر اصلی نقد ادبی و رمان، از منظرهای مختلف قابل بررسی است. ژرژ پوله (1902-1999 م) یکی از نظریهپردازانی است که با تأکید بر اهمّیت عنصر زمان، برمبنای تصاویر و فضای داستانی، به درک نویسنده از زمان میپردازد. او بر آن است تا بهیاری تصویرسازی نویسنده در داستان، ابعاد زمانی تأثیرگذار در خلق شخصیّت و پیشبرد روایت، ما را با فضای غالب بر داستان آشنا کند تا ازراه واکاوی فضا به دریافتی دیگرگونه از متن دست یابیم. احمد محمود، از نویسندگان برجستة معاصر است که بررسی آثار او اهمّیت عنصر زمان و مؤلّفههای وابسته به آن را در خلق روایت، شخصیّت و فضای داستانی نشان میدهد. بهکارگیری جریان سیّال ذهن در رمان داستان یک شهر، روایت رویدادها در بستری از کش و قوسهای زمانی و فضاسازی پیاپی تحت تأثیر تداعیها و گسستهای زمانی، موجب شد این رمان را با روش توصیفی - تحلیلی و با تأکید بر نقد مضمونی ژرژ پوله بررسی کنیم. برآیند این بررسی نشان میدهد که تغییر مداوم زمان داستان بین حال و گذشته، روایت مدّتی طولانی از گذشته از دریچة لحظاتی محدود از حال، تقابل زمان ذهنی و زمان عینی و بازنمایی لایههای درونی ذهن راوی، بهرهگیری از تداعیهای مکرّر، جابهجایی متناوب زمان و مکان، همه از ویژگیهای داستان سیّال ذهن است که در این رمان دیده میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
جریان سیّال ذهن؛ داستان یک شهر؛ احمد محمود؛ نقد مضمونی | ||
مراجع | ||
آتشسودا، محمّدعلی (1382)، رؤیای بیداری، فسا: دانشگاه آزاد اسلامی. آقایی، احمد (1383) بیداردلان در آینه، معرّفی و نقد آثار احمد محمود، تهران: به نگار. احمدی، بابک (1378) ساختار و تأویل متن، چاپ چهارم، تهران: نشر مرکز. اسحاقیان، جواد (1387)، از خشم و هیاهو تا سمفونی مردگان، تهران: هیلا. ایدل، لئون (1374)، قصه روان شناختی نو، ترجمه ناهید سرمد، تهران: شباویز. ایگلتون، تری (1380)، پیشدرآمدی بر نظریة ادبی، ترجمة عباس مخبر، تهران: نشر مرکز. بابک معین، مرتضی (1389)، نقد مضمونی؛ آراء و اندیشهها و روششناسی ژرژ پوله، تهران: علمی و فرهنگی. ------------- (1394)، «مفهوم مضمون و آسیبشناسی نقد مضمونی»، پژوهشهای ادب و زبان فرانسه، شمارة 4، صص 77-92. بیات، محمدحسین (1383)، داستاننویسی جریان سیّال ذهن، تهران: علمی و فرهنگی. پاینده، حسین (1389)، داستان کوتاه در ایران، جلد 2، تهران: نیلوفر. پوله، ژرژ (1385)، «پدیدارشناسی خواندن»، ترجمة محبوبه خراسانی، مهراوه، سال دوم، شمارة 5، 6 و 7، صص 55-78. ------- (1390)، فضای پروستی، ترجمة وحید قسمتی، تهران: ققنوس. حرّی، ابوالفضل (1390)، «وجوه بازنمایی گفتمان روایی؛ جریان سیّال ذهن و تکگویی درونی»، فصلنامة پژوهش ادبیّات معاصر جهان، دورة شانزدهم، شمارة 61، صص 25-40. دستغیب، عبدالعلی (1385)، گفتارهایی در نقد ادبی، شیراز: نوید شیراز. دیپل، الیزابت (1389)، پیرنگ، ترجمة مسعود جعفری، تهران: نشر مرکز. زنوزی جلالی، فیروز (1386)، باران بر زمین سوخته، تهران: تندیس. فروم، اریک (1366)، زبان ازیادرفته، ترجمة ابراهیم امانت، چاپ چهارم، تهران: مروارید. فلکی، محمود (1382)، روایت داستان (تئوریهای داستاننویسی)، تهران: بازتاب نگار. کالر، جاناتان (1382)، نظریة ادبی، ترجمة فرزانه طاهری، تهران: مرکز. گلشیری، هوشنگ (1380)، باغ در باغ، جلد 2، چاپ دوم، تهران: نیلوفر. لاج، دیوید و دیگران (1374)، نظریههای رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم، ترجمة حسین پاینده، تهران: نیلوفر. مارتین، والاس (1382)، نظریههای روایت، ترجمة محمّد شهبا، تهران: هرمس. محمود، احمد (1378)، داستان یک شهر، چ چهارم، تهران: معین. مقدادی، بهرام (1383)، فرهنگ نقد ادبی، تهران: فکر روز. مندنیپور، شهریار (1383)، ارواح شهرزاد؛ سازهها، شگردها و فرمهای داستان، تهران: ققنوس. می، درونت (1381)، پروست، ترجمة فرزانه طاهری، تهران: طرح نو. میرصادقی، جمال (1382)، ادبیّات داستانی، چاپ چهارم، تهران: بهمن. میور، ادوین (1388)، ساخت رمان، ترجمة فریدون بدرهای، تهران: علمی و فرهنگی. وستلند، پیتر (1371)، شیوههای داستاننویسی، محمّدحسین عباس پور، تهران: مینا. یوسا، ماریوبارگاس (1389)، نامههایی به یک نویسنده جوان، ترجمة رامین مولایی، چاپ دوم، تهران: مروارید. References Abrams, M. H. (1993), A Glossary of literary terms, 6th edition. Poulet. George (1971), Phenomenology of reading in Hazard Adams (Ed), critical theory since plato, Harcourt Brace Jovanovich, Newyork. O'Neil, Samuel J. (1968), Interior Monologue in Al Filo del Agua. Hispania, Vol. 51, No. 3,PP 447-456. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 259 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 281 |