تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,772 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,051 |
بررسی جامعهشناختی جایگاه زن در رمانهای چشمهایش و شلغم میوه بهشته | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 35، تیر 1400، صفحه 1-20 اصل مقاله (1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5992.1285 | ||
نویسندگان | ||
محمد خسروی شکیب* 1؛ معصومه یاسمی فر2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران | ||
2دانشآموخته دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دبیرآموزش و پرورش | ||
چکیده | ||
چهرة زن در ادبیّات معاصر ایران پررنگ و متفاوت از ادبیّات کلاسیک است. بزرگ علوی و علیمحمد افغانی از نویسندگان توانای ادبیّات داستانی معاصر هستند که زن در آثارشان نقش محوری و کانونی دارد. بزرگ علوی در رمان چشمهایش، زن را با شخصیّتی کمابیش متفاوت نسبت به زنان جامعة آن روز وارد داستان کرده است. «فرنگیس» شخصیّت زن برجسته در رمان چشمهایش، از زنان مدرن و بهروز و اغلب آگاه به حقّ و حقوق انسانی خود هستند که با انگیزههای متفاوت و متعدّد وارد فعّالیّتهای سیاسی و اجتماعی میشوند. هرچند بزرگ علوی نگاهی دوقطبی نسبت به زن دارد و جنبههای مرموز و پیشرفتهای از شخصیّت او را نشان میدهد؛ امّا شخصیّت اصلی در داستان او زنی پویا و پرانرژی است که از نقش مادری و همسری دور میشود و نقشهای اجتماعی را میجوید؛ حالآنکه شخصیّت اصلی در داستان علیمحمد افغانی از زنان سنّتی با چارچوبهای محدود است که در جامعة آن روز امری طبیعی بود. «گلعنبر» در رمان شغلم میوة بهشته زنی فقیر، کمتحرّک و ایستا است که شخصیّتی یک حال و کمانرژی را تا پایان داستان با خود دارد. او در جامعه و خانواده مظلوم، مطیع و فقیر است و زندگی را با سختی و بلاتکلیفی میگذراند و این فقر و محدودیت، گاهی او را به کارکردهای منفی میکشاند. | ||
کلیدواژهها | ||
مقایسه؛ رمان؛ چشمهایش؛ شلغم میوه بهشته؛ زن؛ اجتماع | ||
مراجع | ||
افغانی، علیمحمد (1369)، شلغم میوة بهشته، تهران: نگاه.
بیشاپ، لئونارد (1383)، درسهایی درباره داستاننویسی، ترجمة محسن سلیمانی، تهران: سورة مهر.
پاینده، حسین (1374)، مجموعهسخنرانیها و مقالات نخستین سمینار بررسی مسائل رمان ایران، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
زرافا، میشل (1386)، جامعهشناسی ادبیّات داستانی (رمان و واقعیّت اجتماعی)، ترجمة نسرین پروینی، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1390)، مکتبهای ادبی، تهران: قطره.
صفائی حائری، علی (1388)، ذهنیت و زاویة دید، تهران: مؤسّسة فرهنگی تحقیقاتی لیلة القدر.
عسگری، عسگر (1387)، نقد اجتماعی رمان معاصر فارسی با تأکید بر ده رمان برگزیده، تهران: نشر و پژوهش فروزانفر.
علوی، بزرگ (1390)، چشمهایش، تهران: نگاه.
میرصادقی، جمال (1365)، ادبیّات داستانی: قصّه، داستان کوتاه، رمان، تهران: مؤسّسۀ فرهنگی ماهور.
میرعابدینی، حسن (1377)، صدسال داستاننویسی ایران، تهران: نشر چشمه.
یاحقی، جعفر (1377)، چون سبوی تشنه (ادبیّات معاصر فارسی)، تهران: جامی.
یونگ، کارل گوستاو (1377)، انسان و سمبولهایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی.
Reference Goldmann, L. (1975), Towards a Sociology of the Novel, London: Tavistock press. ----------------- (1976), Cultural Creation in Modern Society. St. Louis: Telos Press. Lukacs, G. & M. Heidegger (2009), Towards a New Philosophy. Trans. William Q. Boelhower. London: Routledge press | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 681 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 739 |