آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 383 |
| تعداد مقالات | 3,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,760,805 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,058 |
آیا اشتقاق در فارسی متعارف است؟ | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویشهای غرب ایران | ||
| دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 32، فروردین 1400، صفحه 65-95 اصل مقاله (1.48 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2020.5439.1451 | ||
| نویسندگان | ||
| بهناز کوکبی سیوکی* 1؛ رویا صدیق ضیابری2؛ شادی داوری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، شاهرود، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، شاهرود، ایران | ||
| 3دکتری زبانشناسی، مدرّس دانشکدة پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نوشتار پیش رو بر آن است تا بر اساس معیارهای پنج‌گانة کوربت (2010)، متعارفبودگی فرایند اشتقاق و وندهای اشتقاقی در فارسی را از منظری رده‌شناختی واکاوی کند. بدین منظور تعداد (195) وند اشتقاقی به مثابة داده‌ها‌ی پژوهش در نظر گرفته و معیارهای متعارفبودگی کوربت بر آن‌ها اعمال شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که در مجموع،(68) وند اشتقاقی فارسی از مجموع (195) وند، معیارهای متعارفبودگی را به میزان یک درجه رعایت نکردند. تنها معیاری که از سوی این (68) وند رعایت نشد، معیار «تجزیه‌پذیری» بود. در این میان، نامتعارف‌ترین وند فارسی، پسوند –ale نسبت است که دو معیار تجزیه‌پذیری و شفافیت صوری را رعایت نکرده است؛ از این رو می‌توان چنین نتیجه گرفت که (34%) وندهای اشتقاقی فارسی، به میزان یک درجه از متعارفبودگی فاصله دارند. نظام اشتقاق فارسی اگر به طور کامل متعارف می‌بود، باید (975) امتیاز از پنج معیار متعارفبودگی کسب می‌کرد، امّا با احتساب (71) عدم امتیازگیری، (904) امتیاز کسب کرده است، یعنی به میزان (29/7%) از متعارفبودگی فاصله گرفته است؛ یا به عبارت دیگر به میزان حدود (93%) متعارف است. این میزان از متعارفبودگی نشان می‌دهد نظام اشتقاق فارسی، با وجود وندهای غیر زایای خود، به نمونة متعارف این نظام در میان زبانهای دنیا بسیار نزدیک است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشتقاق متعارف؛ وند اشتقاقی؛ پایه؛ واژة مشتق؛ فارسی | ||
| مراجع | ||
|
داوری، شادی و ملیحه صفایی (1394). بررسی تأثیر سبک متن در نظام زبان فارسی: رویکرد مطابقۀ متعارف. در: سید محمد حسینی معصوم. مجموعهمقالات سومین همایش زبانشناسی و آموزش فارسی مشهد، (ص. 177). تهران: نویسة پارسی. ---------؛ شکوفه جعفری و خدیجه رجبی (1398). نظام فعل در گویش انارکی: مقولهای واژمعنایی و نظام مطابقة انشقاقی. زبان فارسی و گویشهای ایرانی، 4 (7)، 7-28. دهخدا، علیاکبر (1377). دورة 16 جلدی لغتنامة دهخدا. تهران: دانشگاه تهران. شقاقی، ویدا (1386). مبانی صرف. تهران: سمت. صادقی، علیاشرف (1372). شیوهها و امکانات واژهسازی در زبان فارسی معاصر. تهران: نشر دانش. عبدی، ایران و مهرداد نغزگوی کهن (1397). مطابقة متعارف فعلی در گویش زینآبادی. زبانشناسی و گویشهای خراسان، 10 (19)، 97-118. غلامعلی زاده، خسرو و یدالله فیضی پیرانی (1390). بررسی لایهها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی از نگاه صرف واژگانی. نشریة پژوهشهای زبانشناسی، 3 (2)، 65-84. قائدی، محمدرضا و علیرضا گلشنی (1395). روش تحلیل محتوا، از کمیگرایی تا کیفیگرایی. روشها و مدل‌های روانشناختی، 7 (23)، 57-82. کشانی، خسرو (1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. کلباسی، ایران (1391). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. چاپ پنجم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. مکنزی، دیوید نیل (1390). فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمة مهشید میرفخرایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. نجفی، ابوالحسن (1373). فرهنگ فارسی عامیانه. تهران: نیلوفر. نغزگوی کهن، مهرداد و شادی داوری (1390). شبه وند شدگی. پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 2 (3)، 65-85. --------------- (1392). تغییرات نقشی« ﺑ - » در فارسی نو از منظر دستوریشدگی. در: محمّد راسخ‌مهند. بررسی واژهبست در زبانهای ایرانی. (صص 37-59). تهران: نویسة پارسی. هدایت، صادق (1324). حاجیآقا. تهران: مجلّة سخن. Reference Corbett, G. (2010). Canonical derivation. Word Structure, 3.2, 141-155. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 253 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 343 |
||