تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,207 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,865 |
بررسی تصورات از خداوند در مثنوی بر مبنای استعارههای مفهومی مربوط به حق | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
مقاله 1، دوره 1، شماره 3، آذر 1399، صفحه 1-13 اصل مقاله (1020.77 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
آزاده اسلامی* 1؛ محمدحسن حسن زاده نیری2؛ اسماعیل تاج بخش1 | ||
1دانش آموخته دکتری ادبیات عرفانی دانشگاه بینالمللی امام خمینیِ قزوین | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
چکیده | ||
هنرمندان بزرگ در مواردی از راه تشبیه مفهوم خداوند را بیان میکنند، این تصاویر میتوانند دربردارندۀ نگاه هنرمندِ متفکر نسبت به خداوند باشد. نظریۀ استعارههای مفهومی ابزار مناسبی برای بیرون کشیدن جنبههای پنهان این تصور و تصویر است. این پژوهش تلاش میکند استعارههای مفهومی به کار رفته دربارۀ حق را در مثنوی مورد بررسی قرار دهد؛ زیرا بررسی استعارههای مربوط به حق در مثنوی، از دقت نظر بیشتری برای یافتن تصویر و تصور حق در این اثر بهرهمند است و میتواند زوایای پنهان دیگری را از تصور خدا که در مثنوی متجلی شده است، برای ما روشن کند. ما برای رسیدن به نتایج منظمتر و روشنتر، از تقسیمبندی مصطفی ملکیان دربارۀ تصورات خداوند بهره گرفته و کوشیدهایم متشخص بودن و نامتشخص بودن آنها را نیز بررسی کنیم. روش کار به این صورت بوده است که پس از استخراج استعارههای جزئی و شبکۀ مربوط به آن، استعارههای مادر را پیدا کردهایم و سپس با تقسیمبندی ملکیان تطبیق دادهایم. این پژوهش نشان میدهد حق در مثنوی گاهی به صورت متشخص و گاهی نامتشخص آمده است. بیشتر تصویرهایی که مولوی از حق گزارش کرده، متشخص و انسانوار است. همچنین، مولوی از استعارههایی «دوگانه» نیز استفاده کرده است که به خدایی اشاره میکنند که از یک نظر انسانوار و از نظر دیگر ناانسانوار است. | ||
کلیدواژهها | ||
مثنوی؛ استعاره مفهومی؛ حق؛ خدای متشخص؛ خدای نامتشخص | ||
مراجع | ||
سروش، عبدالکریم (1385). بسط تجربه نبوی، تهران، چ پنجم، مؤسسه فرهنگی صراط. سروش، عبدالکریم و دیگران (1392). سنت و سکولاریسم، تهران، چ ششم، صراط. شوالیه، ژان و گربران، آلن (1388). فرهنگ نمادها، جلد اول، ترجمۀ سودابه فضایلی. تهران چ دوم، جیحون. قوام، ابوالقاسم و اسپرغم، ثمین (1394). «بررسی استعارههای عشق و معشوق در دوبیتیهای عامیانۀ منطقۀ خراسان بر بنیاد نظریۀ استعارۀ شناختی»، کهننامۀ ادب پارسی. سال ششم، پاییز: شماره سوم. کاکایی، قاسم (1391). وحدت وجود، تهران، چ پنجم، هرمس. کروفورد، رابرت (1394). مثلث خدا، انسان، جهان، ترجمۀ حمیدرضا عبدلی مهرجردی، قم، چاپ اول، دانشگاه ادیان و مذاهب. کریمی، طاهره و علامی، ذوالفقار (1392). «استعارههای مفهومی در دیوان شمس بر مبنای کنش حسی خوردن»، فصلنامه نقد ادبی، زمستان 92: شماره 24. کوچش، ژلتن (1393)، مقدمهای کاربردی بر استعاره، ترجمۀ شیرین پورابراهیم، تهران، چاپ اول، سمت. لاک، جان و دیگران (1386). سیری در سپهر جان، ترجمۀ مصطفی ملکیان، تهران، چ دوم، نگاه معاصر. لیکاف، جرج و جانسون، مارک (1395). استعارههایی که با آنها زندگی میکنیم، ترجمۀ هاجر آقاابراهیمی، تهران، چاپ دوم، علم. مجتهد شبستری، محمد (1384). ایمان و آزادی، تهران، چ پنجم، طرح نو. مکهیل، برایان (1392)، داستان پسامدرنیستی، ترجمۀ علی معصومی، تهران، چ اول، ققنوس. مولوی، جلالالدین محمد (1378). مثنوی معنوی، تهران، چ پنجم، پژوهش. نراقی، آرش (1393). حدیث حاضر و غایب، تهران، چ دوم، نگاه معاصر. یاحقی، محمدجعفر (1388). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها، تهران، چ دوم، فرهنگ معاصر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 216 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 198 |