تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,850 |
عنصر تکرار در دیوانهای نثری یحیی سماوی و شعر سپید احمد شاملو | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 42، تیر 1400، صفحه 141-165 اصل مقاله (387.91 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2020.2172.1659 | ||
نویسندگان | ||
یحیی معروف1؛ بهنام باقری* 2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
2دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
قصیدة النثر یا شعر سپید به عنوان پدیدهای نو در ادبیات فارسی و عربی، افق های تازهای را در برابر دیدگان گشود که نماد کامل خروج از شعر سنّتی و دگرگونی شدید آن است. این نوع شعری جدید اگرچه در رابطه با موسیقی و وزنهای عروضی دگرگونی شدیدی ایجاد کرده است، اما خالی از عناصر موسیقی نیست و شاعر با شگردهای مختلف این خلأ را پر کردهاست. یکی از عناصری که نقش مهمی در تقویت موسیقی داخلی این نوع ادبی و برجسته کردن مضمون دارد، عنصر تکرار است. این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیلی-توصیفی، کارکرد عنصر تکرار را در دیوان های نثری شاعر معاصر عراقی یحیی سماوی و شعر سپید احمد شاملو بررسی کند. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد؛ پدیده تکرار در شکلهای مختلف به کار گرفته شدهاست و این عنصر علاوه بر اینکه بخشی از موسیقی درونی را ایجاد کرده و ساختار آهنگین آن را ارتقا بخشیده است، باعث اغنای جنبه دلالی و زیبایی این نوع ادبی گردیده است. تکرار در قصاید سماوی و شاملو نقش مهمی در انسجام شعر و لذّت شنیداری و تقویت ساختار آهنگین متن، انتقال احساسات و عواطف درونی شاعر، فضا سازی و نفوذ بیشتر کلام در جان خواننده، دیداری کردن تصویر و حفظ آن در ذهن مخاطب، برجسته کردن مفهوم و تبیین جهتگیریهای فکری هر دو شاعر و انسجام و تماسک متن داشته است، و به عنوان یکی از مهم ترین ویژگیهای سبکی هر دو شاعر به شمار میرود. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ قصیدة النثر؛ شعر سپید؛ شاملو؛ سماوی؛ تکرار | ||
مراجع | ||
آدونیس، علی احمد سعید (1978). زمن الشعر العربی. بیروت: دار العودة. اسفندیارپور، هوشمند (1384). عروسان سخن. چاپ دوم، تهران: فردوس. اسکلتن، رابین (1375). حکایت شعر. ترجمه مهرانگیز اوحدی، چاپ اوّل، تهران: میترا. تقی، پورنامداریان (1374). سفر در مه. چاپ اول: زمستان. الجیـار، مدحت سعید، (1984). الـصورة الـشعریة عنـد أبـی القاسـم الـشابی. لیبیـا: الـدار العربیة للکتاب. الحاج، انسی (1960). دیوان لن. بیروت: دار مجلة الشعر. زروقی، عبد القادر علی (2012). أسالیب التکرار فی دیوان «سرحان یشرب القهوة فی الکافیتیریا» لمحمود درویش (رسالة الماجستیر). الجزائر: جامعة باتنة. زرّینکوب، حمید، (1367). مجموعه مقالات. تهران: معین. سلدن، رامان و ویدوسون پیتر (1384). راهنمای نظریه ادبی معاصر. مترجم عباس مخبر، چاپ سوم، تهران: طرح نو. السماوی، یحیی (1993). جرح باتساع الوطن. الطبعة الأولی، جدة: عبد المقصود محمد سعید خوجة. -------- (2008). مسبحة من خرز الکلمات. الطبعة الأولی، دمشق: دار تکوین للتألیف والترجمة والنشر. -------- (2009). شاهدة القبر من رخام الکلمات. الطبعة الأولی، دمشق: دار تکوین للتألیف والترجمة والنشر. -------- (2012). منادیل من حریر الکلمات. الطبعة الأولی، دمشق: دار تکوین للتألیف والترجمة والنشر. -------- (2017). حدیقة من زهور الکلمات. الطبعة الأولی، دمشق: تموز للطباعة والنشر والتوزیع. سید حسینی، رضا (1365). مکتبهای ادبی. ج1، چاپ دوم، تهران: زمان. شاملو، احمد (1382). مجموعه آثار. چاپ چهارم، تهران: نگاه. شرتح، عصام (2011). موحیات الخطاب الشعری فی شعر یحیی السماوی. الطبعة الأولی، دمشق: دار الینابیع. شفیعی کدکنی، محمد رضا (1386). موسیقی شعر. چاپ 14، تهران: آگاه. عبد الله، عناد خالد (1986). النقد التطبیقی التحلیلی. الطبعة الأولی، بغداد: دار الشؤون الثقافیة العامة. علیپور، مصطفی (1388). ساختار زبان شعر امروز. تهران: فردوس. فلکی، محمود (1378). سلوک شعر. تهران: محیط. کزازی، میرجلال الدین (1374). زیبایی شناسی سخن پارسی 3 (بدیع). چاپ سوم، تهران: کتاب ماد. لوتمان، یوری (1994). تحلیل النص الشعری. بنیة القصیدة، ترجمة وتقدیم محمد فتوح أحمد، القاهرة: دار المعارف. الملائکه، نازک (1962). قضایا الشعر المعاصر. الطبعة الأولی، بیروت: دار الآداب. دشتی آهنگر، مصطفی، (1388). موسیقی شعر سپید فارسی. نامه پارسی، شورای گسترش زبان و ادبیات پارسی، شماره 48 و 49، 127- 149. رحمانی، و دیگران (1393). زیبا شناسی تکرار در شعر توفیق زیاد شاعر مقاومت. مجله ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 11، 77- 106. رحمدل، غلامرضا، و حسن روشن (1388). «موسیقی دیداری در شعر شاملو». مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره 28، 95- 106. رسولنیا، امیرحسن و مهوش حسنپور (1395). بازتاب تکرار در سرودههای سعاد صباح و نادر نادرپور. نشریة ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 15، 163- 185. عمرانپور، محمد رضا (1386). اهمیت عناصر و ویژگیهای ساختاری واژه در گزینش واژگان شعر. نشریه گوهر گویا، شماره 1، صص 153- 180. --------------- (1388). جنبههای زیباشناختی هماهنگی در شعر معاصر. نشریه ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 25، 159- 187. فیض الله زاده، عبد العلی و علی عدالتی نسب (1390). بررسی و نقد ساختار و محتوای شعر سپید عربی. پژوهشنامه نقد ادب عربی، شماره 1، 35- 152. مدرسی، فاطمه و محمد بامدادی (1389). نگاهی به موسیقی شفیعی کدکنی. مطالعات زبانی بلاغی، شماره 1، 115- 140. نقابی، عفت، و معصومه فرجپور (1392). جلوههای خاص موسیقی تصویری و زبانی در هزاره دوم آهوی کوهی. ادبیات پارسی معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره 3، 153- 172. السماوی، یحیی (2017). العراق، صحیفة المثقف الإلکترونی، العدد: 3963. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 346 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 324 |