تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,197 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,856 |
بافت موقعیتی و تحلیل روابط انسجامی متن در گزارش تذکرةالاولیای عطار از ابوحازم مکی بر اساس نظریۀ هلیدی | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
دوره 1، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 49-63 اصل مقاله (1.08 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
وحید مبارک* | ||
عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
قرن ششم و هفتم هجری از ادوار مهم کمال و توسعۀ نثر پارسی و عصر رونق نثر صوفیانه است. این جستار بر آن است تا با فرض اهمیت نثر صوفیانۀ تذکرۀالاولیا و بر اساس نظریۀ نقشگرای زبانشناسان معاصر، «مایکل هلیدی» و «رقیه حسن»، عوامل انسجام متن را در گزارش عطار نیشابوری از ابوحازم مکی بررسی کند. هدف تحقیق پیشرو، نشاندادن امکان کاربست این نظریه برای مشخصکردن انسجام متن و هماهنگی انسجامی تذکرةالاولیا و پاسخدادن به پرسش چگونگی انسجام متن و هماهنگی انسجامی در این اثر است. پژوهش حاضر، با روش توصیفیـتحلیلی انجام شده است. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که متن تذکرةالاولیا، بافتار روایی استواری ندارد، ولی از گونههای انسجام، انسجام معنایی بیشتر از همه و سپس انسجام نحوی و آوایی در آن مشاهده میشود. انسجام منطقی نیز بهدلیل نقل کرامات عرفا و خوارق عادات، کمتر در آن وجود دارد. البته، بافت موقعیت در معانی منطقی، بر اساس ذهنیت فراواقعیتگرای مشایخ و مریدان و در روابط بینامتنی با پیوستگی این متن به قرآن مجید و آثار عرفا و در روابط بینافردی بر اساس رابطۀ اطاعت و تسلیم پیریزی شده است.در این پژوهش، هر هفت نقش کارکردی زبان بهکار رفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
تذکرةالاولیای عطار؛ ابوحازم مکی؛ هلیدی؛ زبانشناسی نقشگرا؛ انسجام و کارکرد | ||
مراجع | ||
- آقاگلزاده، فردوس (1392)، فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی، تهران: علمی. - آقاگلزاده، فردوس (1394)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی. - اقبالی، عباس و همکاران (1396)، «تحلیل انسجام واژگانی در سورۀ عنکبوت»، پژوهشنامة تفسیر و زبان قرآن، شمارۀ یازدهم، 9-19. - پهلواننژاد، محمدرضا و رضا زمردیان (1383)، «تحلیل نحوی - معنایی ساختمان بند ساده در زبان فارسی بر پایۀ دستور نقشگرای نظاممند هلیدی»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی مشهد، شمارۀ 2 (پیدرپی 145)، 55-74. - پهلواننژاد، محمدرضا و نصرت ناصری مشهدی (1387)، «تحلیل متن نامهای از تاریخ بیهقی با رویکرد معناشناسی کاربردی»، زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 62، 37-58. - حرّی، ابوالفضل (1389)، «همبستگی سطوح روایت و فراکارکردهای هلیدی در داستان حسنک وزیر»، ادبپژوهی، دورۀ 4، شمارۀ 12، 69-87. - حرّی، ابوالفضل (1388)،«کارکرد تصریف در دو سورۀ قرآنی ناظر به داستان آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی»، پژوهشهای زبانهای خارجی، شمارۀ 55، 101-116. - رضایی، حدائق و محمد علیپور (1391)،«بررسی متون خوانداری مجموعۀ فارسی بیاموزیم بر اساس نقشهای هفتگانۀ زبان از دیدگاه هلیدی»، پژوهشنامۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، سال اول، شمارۀ 2، 163-179. - سارلی، ناصرقلی و طاهره ایشانی (1390)، «نظریۀ انسجام و هماهنگی انسجامی و کاربست آن در یک داستان (قصۀ نردبان)»، زبانپژوهی دانشگاه الزهرا (س)، سال دوم، شمارۀ 4، 51-77. - سجودی، فرزان (1393)، نشانهشناسی کاربردی، تهران: علم. - صلحجو، علی (1391)، گفتمان و ترجمه، تهران: مرکز. - صفوی، کورش (1383)، درآمدی بر معناشناسی، تهران: فرهنگ معاصر. - صفوی، کورش (1390)، از زبانشناسی به ادبیات (نظم)، چاپ سوم، تهران: سورۀ مهر. - صفوی، کورش (1386)، زبانشناسی و ادبیات، تهران: هرمس. - عباسی، محمود و همکاران (1395)، «انسجام واژگانی در متن سوررئالیستی بوف کور بر پایۀ نظریۀ هلیدی و حسن»، جستارهای ادبی، دورۀ 7، شمارۀ 6، 283-308. - عطار نیشابوری، فریدالدین ابراهیم (1389)، تذکرةالاولیا، چاپ 1، قم: ژکان. - قاضیزاده، خلیل و بهزاد قنسولی هزاره (1389)، «بررسی گونه کاربردی زبان نوشتاری در وسایل نقلیه برون شهری بر اساس نظریه نقش های هفت گانه زبان از دیدگاه هلیدی»، مطالعات زبان و ترجمه، دورۀ 42، شمارۀ 1، 111-125. - قوامی، بدریه و لیدا آذرنوا (1392)، «تحلیل انسجام و هماهنگی در شعری کوتاه از شاملو»، زبان و ادب فارسی، سال پنجم، شمارۀ 15، 71-84. - مجیدی، فاطمه و معصومه بوراینجار (1397)، «تأثیر بافت موقعیتی در شکلگیری منظومۀ منطقالطیر عطار نیشابوری»، نامۀانجمن مفاخر، ویژۀ پاسداشت حکیم عطار نیشابوری، شمارۀ 42، 161-182. - مهاجر، مهران و محمد نبوی (1386)، زبانشناسی شعر، تهران: مرکز. - مولوی، جلالالدین محمد (1390)، مثنوی معنوی، شرح کریم زمانی، جلد 3، تهران: اطلاعات. - وفایی، عباسعلی و همکاران (1396)، «بررسی انسجام و روابط واژگانی در داستان گیومرث»،متنپژوهی ادبی، دورۀ 21، شمارۀ 73 29-52. - هلیدی و حسن (1393)، زبان، بافت و متن، ترجمۀ مجتبی منشیزاده و طاهره ایشانی، تهران: علمی. - یارمحمدی، لطفالله (1383)، گفتمانشناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس. - یول، جورج (1385)، بررسی زبان، ترجمۀ علی بهرامی، تهران: رهنما. - یول، جورج (1391)، کاربردشناسی زبان، ترجمۀ محمد عموزاده و منوچهر توانگر، تهران: سمت. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 159 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 221 |