تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,170 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,831 |
اصطلاحات صوری و جوهری در زبان فارسی: مطالعه موردی برخی «اگر»- ساختها | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 34، مهر 1400، صفحه 109-126 اصل مقاله (954.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2020.5300.1435 | ||
نویسندگان | ||
ساسان ملکی* 1؛ محمد راسخ مهند2 | ||
1استادیار زبانشناسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران. | ||
2استاد زبانشناسی، گروه زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
چکیده | ||
نوشتار پیش رو ازمنظر دستور ساختی آن دسته از اصطلاحات صوری و جوهری را در زبان فارسی بررسی میکند که نشانة «اگر» دارند. در حالت متعارف، نشانة «اگر» در جملات شرطی بهکار میرود. برای این هدف، با درنظرگرفتن نظرات فیلمور و دیگران (1998)، شواهد فرهنگ فارسی عامیانه (1387) بررسی شده است. اصطلاحات صوری شامل «اگر»، مفاهیمی همچون احتمال ضعیف، انکار و نفی، قطعیت، ترغیب و شرطبندی، تأکید و تهدید را بیان میکنند و اصطلاحات جوهری شامل «اگر»، بیانگر مفاهیمی نظیر آرزو، تعجیل، خواهش، امر محال و اعتراض هستند. یافتهها نشان داد که اصطلاحات صوری، به توالی نحوی غیر متعارف تمایل دارند، امّا اصطلاحات جوهری به توالی نحوی متعارف گرایش دارند؛ همچنین، جابهجایی در توالی نحوی و تغییر زمان افعال در برخی اصطلاحات صوری و جوهری، موجب خروج آنها از مفهوم اصطلاحی میشود. آهنگ کلام نیز یک ویژگی ساختی متمایزکننده در برخی اصطلاحات صوری و جوهری است. | ||
کلیدواژهها | ||
دستور ساختی؛ اصطلاحات صوری؛ اصطلاحات جوهری؛ توالی نحوی؛ اگر-ساخت | ||
مراجع | ||
آل احمد، جلال (1331). زن زیادی. تهران: [بدون ناشر].
----------- (1340). نون و القلم. تهران: کتاب زمان.
----------- (1356). پنج داستان. تهران: رواق.
ابنالرسول، سید محمد رضا؛ سمیه کاظمی نجفآبادی و مهری کاظمی (1395). رابطة معنایی جملهوارة پایه و پیرو در جملههای شرطی زبان فارسی. ادب فارسی، 17 (1)، 93-112.
بقایی، عاطفه و مهرداد نغزگوی کهن (1397). زمان دستوری جهانهای ممکن ساخت شرطی در زبان فارسی معاصر. زبان فارسی و گویشهای ایرانی، 3 (6)، 55-71.
پزشکزاد، ایرج (1338). بوبول. تهران: نیل.
---------- (1351). دایی جان ناپلئون. تهران: صفی علیشاه.
پهلوان، عباس (1353). تشریفات. تهران: امیرکبیر.
جمالزاده، محمدعلی (1320). یکی بود و یکی نبود. تهران: بنگاه پروین.
چهل تن، امیرحسین (1371). دیگر کسی صدایم نزد. تهران: جویا.
راسخمهند، محمد (1388). گفتارهایی در نحو. تهران: نشر مرکز.
------------ و مونا شمسالدینی (1391). طبقهبندی معنایی اصطلاحات فارسی از دیدگاه زبانشناسی شناختی. مجلّة ادبپژوهی، 6 (20)، 11-32.
شهری، جعفر (1357). شکر تلخ. تهران: امیرکبیر.
صفوی، علی اصغر (1350). قایقران رود پاییز. تهران: متین.
طبیبزاده، امید (1393). طبقهبندی و ضبط افعال اصطلاحی فارسی. نشر دانش، (4)، 4-20.
فرمانفرمائیان، عبدالعلی (1356). سابقیه. تهران: آگاه.
کاظمیه، اسلام (1347). قصّههای کوچه دلبخواه. تهران: رز.
کبیری، رؤیا و علی درزی (1394). جملات شرطی رویدادی در زبان فارسی. پژوهشهای زبانشناسی، 7 (12)، 31-48.
مکارمی، اصغر (1342). شبگرد. تهران: آبشار.
ملکی، ساسان و محمد راسخمهند (1398). تغییرپذیری در اصطلاحات دارای ناماندامِ سر در زبان فارسی. زبان فارسی و گویشهای ایرانی، 2 (8)، 7-35.
مهتدی، فضلالله (1349). افسانهها. تهران: امیرکبیر.
میرصادقی، جمال (1345). چشمهای من خسته. تهران: اشرفی.
----------- (1347). شبهای تماشا و گل زرد. تهران: نیل.
----------- (1349). درازنای شب. تهران: کتاب زمان.
مینوی، مجتبی (1349). داستانها و قصّهها. تهران: خوارزمی.
نجفی، ابوالحسن (1387). فرهنگ فارسی عامیانه. چاپ دوم، تهران: نیلوفر.
هدایت، صادق (1313). وغوغ ساهاب. تهران: [بدون ناشر].
---------- (1323). ولنگاری. تهران: [بدون ناشر].
---------- (1330). حاجی آقا. تهران: امیرکبیر.
---------- (1333). علویه خانم. تهران: امیرکبیر.
References Croft, W. & D. A. Cruise (2004). Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press. Culicover, W., J. Ray & J. Audring (2017). Multiword Constructions in the Grammar. Topics in Cognitive Sciece, 9 (3) 552-568 Fillmore, Ch. J., P. Kay & K. O'corner (1988). Regularity and Idiomaticity in Grammatical Constructions: The Case of Let Alone. Language, 64 (3), 501-538. Fraser, B. (1970). Idioms within a Transformational Grammar. Foundations of Language, 6 (1), 22-42. Goldberg, A. & L. Suttle (2010). Construction Grammar. WIREs Cognitive Science, (1), 468-477. Healey, A. (1968). English Idioms. Kivung, 1 (2), 71-108. Katz, J. & P. Postal (1963). The Semantic Interpretation of Idioms and Sentences Containing Them. MIT Research Laboratory of Electronic Quarterly Progress Report, (70), 275-282. Kooij, J. G. (1968). Compounds and Idioms. Lingua. (21), 250-268. Kovecses, Z. & P. Szabo (1996). Idioms: A View from Cognitive Semantics. Applied Linguistics, 17 (3), 326-355. Machonis, P. A. (1985). Transformations of Verb Phrase Idioms: Passivization, Particle Movement, Dative Shift. American Speech, 60 (4), 291-308. Wood, M. M. (1986). A definition of idiom. Bloomington, In: Indiana University Linguistics Club. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 523 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 308 |