آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,852 |
ریخت‌شناسی داستان‌های «پادشاه گلیم گوش» و «پادشاه و هفت پسرش» بر اساس الگوی پراپ | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| مقاله 2، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 43، فروردین 1402، صفحه 25-50 اصل مقاله (1.23 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6521.1349 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا پاشایی* 1؛ حدیث احمدی2؛ هادی دهقانی3 | ||
| 1استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| 2کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| قصّه‌های عامیانه و افسانه‌ای هر ملّتی سرشار از رویدادهای شگفت‌انگیز است که با تأمّل در آن‌ها می‌توان به اندیشه و باورهایی که ریشه در خودآگاه و ناخودآگاه آدمی دارند، پی برد. شناسایی این اندیشه‌ها و باورها، راهی برای شناخت دقیقتر آثار ادبی و فرهنگی و در نتیجه بالندگی و ماندگاری میراث زبانی، ادبی و فرهنگی یک ملّت است. یکی از دقیق‌ترین شیوه‌های طبقه‌بندی و تجزیه‌وتحلیل ساختار و قالب قصّه‌ها، الگوی ریخت‌شناسی پراپ است. پراپ با این الگو بدین نتیجه میرسد که قصّه‌ها باوجود تنوّع، از نوعی وحدت ساختاری برخوردارند.کتاب فرهنگ افسانه‌های مردم ایران توسط علی‌اشرف درویشیان و رضا خندان گردآوری شده است. دو داستانی که در این نوشتار بررسی میگردد؛ پادشاه گلیم گوش و پادشاه و هفت پسرش از آن مجموعه انتخاب شده‌اند. پراپ با طرح و تبیین ساختار روایی قصّه‌های پریان، بر این باور است که قصّه‌ها در عین تنوّع، از منظر تنوع شخصیّت‌های قهرمانی و عملکردشان دارای وحدت اند. بر این اساس، این مقاله ساختار روایی داستان‌های مذکور را بر اساس رویکرد ریخت‌شناسی پراپ بررسی مینماید تا ساختار افسانه‌های عامیانۀ ایرانی را در مؤلّفه‌های خویشکاری، شخصیّت‌ها و صفات آنان، حرکت‌ها و انگیزش با رویکردی تطبیقی- تحلیلی آشکار کند. نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که ساختار داستان‌ها، بیست‌ودو خویشکاری را در بن‌مایة خود جای می‌دهند. حرکت‌های داستان‌ها مستقیماً به دنبال یکدیگر می‌آیند. داستان پادشاه گلیمگوش شش حرکت و داستان پادشاه و هفت پسرش از سه حرکت ساختار می‌یابند. بنابراین داستان‌های مذکور از نظر سیر داستان، شخصیّت‌ها و اعمالشان با الگوی بررسی و تحلیل پراپ مطابقت دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ریخت‌شناسی؛ قصّه‌های عامیانه؛ پراپ؛ علی‌اشرف درویشیان | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. (1386) ساختار و تأویل متن، چاپ اول. تهران: مرکز.
اصغری، جواد؛ قاسمی اصل، زینب. (1391) «بررسی حرکت‌های داستانی در هزارویک شب با تکیه بر الگوی ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ». پژوهشنامه نقد عربی. شماره4، صص 29-51.
پراپ، ولادیمیر. (1386) ریخت‌شناسی قصه‌های پریان. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: توس.
پراپ، ولادیمیر. (1368) ریخت‌شناسی قصه. ترجمه مدیا کاشیگر. تهران: روز.
پراپ، ولادیمیر. (1371) ریشه‌های تاریخی قصه‌های پریان. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: هرمس.
حاجی آقابابایی، محمدرضا. (1398) «ریخت‌شناسی قصۀ عامیانۀ کرۀ دریایی بر اساس نظریۀ پراپ». هفتمین همایش ملی متن‌پژوهی ادبی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، صص 10-20.
خدیش، پگاه. (1387) ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی. تهران: علمی و فرهنگی.
درویشیان، علی‌اشرف؛ خندان، رضا. (1387) فرهنگ افسانه‌های ایرانی، جلد دوم. تهران: کتاب و فرهنگ.
روحانی، مسعود؛ عنایتی، محمد. (1386) «بررسی ریخت‌شناسانه داستان بیژن و منیژه شاهنامه فردوسی بر اساس نظریۀ ولادیمیر پراپ». مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال17، شماره66، صص 119-143.
علی حوری، محبوبه. (1394) «ریخت‌شناسی همای نامه». پژوهشنامه ادب حماسی، شماره 20، صص 105-132.
صفا، ذبیح‌الله. (1384) تاریخ ادبیات ایران. تلخیص محمد ترابی. تهران: فردوس.
مجیدی، فاطمه. (1384) «ریخت‌شناسی داستان شیخ صنعان». فصلنامه پژوهش‌های ادبی، شماره7، صص 15-163.
محمدی فشارکی، محسن؛ طلایی، مولود. (1394) «بررسی وجوه مشترک داستانی در منظومه‌های مهر و مشتری بر مبنای نظریه بیش‌متنیت ژرار ژنت». فصلنامه علمی- تخصصی ادبیات غنایی و عرفانی، سال پنجم، شماره 16، صص37-48.
نورایی، الیاس؛ امامی، علی‌اکبر. (1398) «نقد ساختاری، نشانهشناختی و ریخت‌شناسانه داستان دخیل عشق مریم بصیری». پژوهش نامه ادبیات داستانی، شماره 32، صص 93-109. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 546 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 303 |
||