آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,170 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,830 |
بررسی الگوی ناهمگنی محیط حرارتی شهر و ارزیابی اکولوژیک آن در منطقۀ شهری کرج | ||
| جغرافیا و پایداری محیط | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 41، دی 1400، صفحه 37-58 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2021.6654.2418 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا مختاری1؛ شهیندخت برق جلوه* 2؛ رومینا سیاح نیا3 | ||
| 1گروه برنامه ریزی و طراحی محیط، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 2گروه برنامه‌ریزی و طراحی محیط، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 3گروه برنامه ریزی و طراحی محیط، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در اکوسیستمهای شهری، بررسی الگوی ناهمگنی محیط حرارتی و عوامل مؤثر بر آن در ارزیابی اکولوژیک و آسایش حرارتی محیط شهری ضروری است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی ناهمگنی مکانی جزایر حرارتی و برودتی منطقۀ شهری با تأکید بر نقش پوشش اراضی در ایجاد آن و همچنین ارزیابی اکولوژیک محیط حرارتی است. از آنجا که اثرات جزایر حرارتی در فصل گرم سال اهمیت بیشتری دارد، این مطالعه در تیرماه سال 1399 با استفاده از تصاویر ماهواره لندست‌ـ8 در منطقۀ شهر کرج انجام شد. در این پژوهش، نقشۀ دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم تک‌پنجره و نقشۀ پوشش اراضی با روش حداکثر شباهت استخراج شد. سپس برای تعیین نقش پوشش اراضی در ایجاد جزایر حرارتی و برودتی، شاخص سهم برای سه طبقۀ عمدۀ پوشش اراضی محاسبه گردید. در ادامه، از نمایۀ واریانس زمینۀ حرارتی شهر (UTFVI) بهمنظور ارزیابی اولیۀ اکولوژیکی استفاده شد. نتایج محاسبۀ شاخص سهم نشان داد اراضی بایر و رهاشده بیشترین نقش (53/1) را در تشکیل جزیرۀ حرارتی داشت، درحالی که کمترین سهم بهترتیب مربوط به اراضی انسانساخت (2/0) و طبقۀ باغات، فضای سبز و کشاورزی (76/0) بود. همچنین یافتهها نشان داد نقاط داغ حرارتی در شهرکهای صنعتی حاشیهای و اراضی بایر (حوالی فرودگاه پیام) در جنوب منطقۀ مورد مطالعه واقع شده است. نتایج نمایۀ واریانس زمینۀ حرارتی شهر نشان داد مناطق داخل شهر (بهویژه بافت قدیمی و متراکم) از لحاظ اکولوژیکی و آسایش حرارتی، وضعیت بهتری از مناطق تازهتوسعهیافتۀ حواشی شهر دارند. بهطور کلی از نتایج این پژوهش میتوان در فرایند برنامه‌ریزی شهری، بهمنظور بهبود وضعیت اکولوژیک شهر از دیدگاه حرارتی، استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جزیرۀ برودتی شهر؛ نمایۀ واریانس زمینۀ حرارتی شهری؛ ارزیابی اکولوژیک محیط حرارتی؛ شاخص سهم؛ کرج | ||
| مراجع | ||
|
رزاقی، حبیب‌الله؛ زیاری، کرامت‌الله؛ سعیدی رضوانی، نوید (1390) مدل چندهسته ای و چندمرکزی شهر و کلان‌شهری، از نظریه تا عمل (مورد شهر کرج). فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، 3 (102)، 17323ـ17351.
رهنما، محمدرحیم؛ رضاییان، بیتا (1393). سنجش میزان پراکنش و فشردگی شکل کلان شهرهای ایران با استفاده از مدلهای کمّی. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، ۴ (16)، ۸۷ـ۱۰۷.
سمیعی، لیلا؛ علی‌خواه اصل، مرضیه؛ رضوانی، محمد (1398). مقایسۀ روشهای فازی و حداکثر احتمال برای تهیۀ نقشۀ پوشش اراضی تالاب گندمان با استفاده از تصاویر لندست. فصلنامۀ انسان و محیط‌زیست، 17 (1)، 49ـ64.
شجاعی، مرضیه؛ شایسته، کامران؛ عطائیان، بهناز (1398). تأثیر الگوهای سیمای سرزمین بر تغییرات دمای شهری در همدان. جغرافیا و پایداری محیط، 9 (3)، 99ـ114.
علویپناه، سید کاظم؛ احسانی، امیرهوشنگ (1384). تشخیص تغییرات و بیابان‌زایی با استفاده از سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و دادههای ماهوارهای چندطیفی. پژوهشهای جغرافیایی، 51، 50ـ61.
قائمی، ذبیح‌الله؛ مقیم، الهام (1395). مطالعات آمایش سرزمین البرز. سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان البرز. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 714 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 345 |
||