آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,835 |
واکاوی روند تغییرات‌فضایی بلندمدت دمای‌حداقل ایران | ||
| جغرافیا و پایداری محیط | ||
| دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 41، دی 1400، صفحه 1-17 اصل مقاله (1.29 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2021.6938.2453 | ||
| نویسندگان | ||
| راضیه فنایی1؛ یوسف قویدل* 2؛ منوچهر فرج زاده1 | ||
| 1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
| چکیده | ||
| امروزه تغییرات آب‌وهوا به چالشی بزرگ برای جوامع بشری تبدیل شده است. نگرانی گستردۀ دانشمندان و محققان علوم محیطی از گرمایش جهانی، آنان را برانگیخت تا سر‌ی‌های زمانی پارامترهای اقلیمی، به‌ویژه دما، را مطالعه کنند و در پی آن، به آشکارسازی روندهای این پارامترها طی چند دهۀ اخیر بپردازند. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی روند تغییرات مکانی دمای‌حداقل ایران انجام شده است. در این راستا، از داده‌های دمای‌حداقل شبکه‌بندی‌شدۀ V20CR با تفکیک زمانی روزانه و توان تفکیک فضایی یک در یک درجه طی مقطع زمانی ۱۸۳۶ تا 2019 استفاده شده است. ابتدا روند تغییرات دمای‌حداقل با استفاده از آزمون من‌ـ‌کندال محاسبه شد. سپس با استفاده از روش‌های آمار فضایی، از جمله شاخص موران جهانی، محلی و تحلیل لکه‌های داغ، الگوهای حاکم بر دمای‌حداقل ایران و پراکندگی آن‌ها شناسایی شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد در ماه‌های سرد سال، پهنۀ بدون روند و در ماه‌های گرم، پهنۀ روند کاهشی بر سطح ایران غالب است. روند افزایشی در مناطق جنوبی و تا حدودی در جنوب شرق ایران مشاهده شده است. روند کاهشی در ماه ژانویه در شمال غرب ایران رخ می‌دهد و در سایر ماه‌ها به‌تدریج درحال گسترش در کل ایران است، به‌طوری که در ماه مه به حداکثر گسترش خود در سطح ایران می‌رسد. طبق شاخص موران جهانی، دمای‌حداقل ایران دارای الگوی خوشه‌ای است. شاخص موران محلی نیز نشان داد که شمال غرب ایران از الگوی خوشه‌ای پایین و نواحی جنوبی ایران از الگوی خوشه‌ای بالا تبعیت می‌کنند. یافته‌های حاصل از لکه‌های داغ نشان‌دهندۀ آن است که مناطق شمال غربی دارای لکه‌های دمایی سرد (خودهم‌بستگی فضایی منفی) و مناطق جنوبی دارای لکه‌های دمایی داغ (خودهم‌بستگی فضایی مثبت) هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روند تغییرات فضایی؛ واکاوی دمای‌حداقل؛ شاخص موران؛ لکه‌های داغ؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
اسدی، مهدی؛ کرمی، مختار (1396). بازنمایی تغییرپذیری دما در استان فارس با استفاده از آمار فضایی. فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، 32 (1)، ۶۴ـ۷۵.
انتظاری، علیرضا؛ داداشی رودباری، علیرضا؛ اسدی، مهدی (1394). ارزیابی خودهم‌بستگی فضایی تغییرات زمانیـمکانی جزایر گرمایی در استان خراسان رضوی. جغرافیا و مخاطرات محیطی، ۴ (۴)، ۱۲۵ـ146.
ایمانی امیرآباد، سمیه؛ فرخ‌نیا، اشکان؛ مرید، سعید؛ روزبهانی، رضا (1399). بررسی روند تغییرات زمانیـمکانی دما و بارش در حوضۀ آبریز طشک‌ـ‌بختگان. نشریۀ مهندسی عمران امیرکبیر، ۵۲ (11)، ۱ـ۱۳.
بحری، علی؛ خسروی، یونس (1399). بررسی روند بلندمدت تغییرات زمانیـمکانی دمای سطح دریای عمان. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 20 (58)، ۱۱۹ـ۲۱۷.
حاتمی زرنه، داریوش؛ حجازی‌زاده، زهرا؛ ناصرزاده، محمدحسین (1398). تحلیل نوسانات زمانی امواج گرمایی منطقۀ شمال غرب ایران و ارتباط آن‌ها با گازهای گلخانه‌ای و ناهنجاری‌های دمایی کرۀ زمین. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی ، 19 (52)، ۳۵ـ۵۶.
خیاط، امیر؛ امیرآبادی‌زاده، مهدی؛ پوررضا بیلندی، محسن؛ خزیمه‌نژاد، حسین (1399). بررسی پارامترهای دما و بارش تحت‌تأثیر تغییر اقلیم (مطالعۀ موردی: دشت بیرجند). مهندسی آبیاری و آب ایران، 11(41)، ۲۰۰ـ۲۱۰.
رحیم‌زاده، فاطمه؛ نساجی زواره، مجتبی (1392). روند و تغییرپذیری دما در ایران در دورۀ ۱۹۶۰ـ۲۰۱۰ پس از تعدیل ناهمگنی‌های غیرطبیعی موجود در داده‌ها. فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، ۲۹ (۴)، ۱۸۱ـ۱۹۶.
شمس، شیده؛ موسوی بایگی، محمد (1393). بررسی روند تغییرات حدی دمای شهر مشهد در مقیاس‌های مختلف. نشریۀ آب و خاک، 28 (1)، ۴۶ـ۶۰.
شیرغلامی، هادی؛ قهرمان، بیژن (1384). بررسی روند تغییرات دمای متوسط سالانه در ایران. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 10 (1)، ۹ـ۲۳.
عالی‌جهان، مهدی؛ صلاحی، برومند؛ قویدل، یوسف؛ فرج‌زاده، منوچهر (1397). رویکردی نوین در شناسایی و تحلیل امواج سرمایی (مطالعۀ موردی: شمال شرق ایران). پژوهش‌های اقلیم‌شناسی، 9 (33 و 34)، ۱ـ۱۴.
علیجانی، بهلول؛ قویدل رحیمی، یوسف (1384). مقایسه و پیش‌بینی تغییرات دمای سالانۀ تبریز با ناهنجاری‌های دمایی کرۀ زمین با استفاده از روش‌های رگرسیون خطی و شبکۀ عصبی مصنوعی. جغرافیا و توسعه، 3(6)، ۲۱ـ۳۸.
قویدل رحیمی، یوسف؛ فرج‌زاده، منوچهر؛ عالی‌جهان، مهدی (1394). تحلیلی آماری از ارتباط دماهای بیشینۀ ایران با متوسط جهانی ناهنجاری‌های دمایی خشکی‌ها و اقیانوس‌ها. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 15(36)، ۱۸۱ـ۲۰۳.
قویدل رحیمی، یوسف؛ فرج‌زاده، منوچهر؛ عالی‌جهان، مهدی (1396 الف). ارزیابی اثر ناهنجاری‌های کرۀ زمین بر دماهای متوسط ماهانه و فصلی ایران. فضای جغرافیایی، 17( 58)، 7ـ25.
قویدل رحیمی، یوسف؛ فرج‌زاده، منوچهر؛ عالی‌جهان، مهدی (1396 ب). نقش ناهنجاری‌های دمایی کرۀ زمین در تغییرپذیری دماهای حداقل ایران. جغرافیا و برنامه‌ریزی، 21 (59)، ۲۴۳ـ۲۶۱.
کاشکی، عبدالرضا؛ ایمانی‌پور، حسین؛ فیروزیزدی، مینا (1399). واکاوی تغییرات دمای استان آذربایجان شرقی با رویکرد تغییر اقلیم با استفاده از مدل SDSM. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 11 (41)، ۴۴ـ۵۸. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 395 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 219 |
||