تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,852 |
تحلیل گفتمان غزلیات حافظ با محوریت مفهوم گناه | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، خرداد 1400، صفحه 99-114 اصل مقاله (943.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
شیرزاد طایفی* 1؛ سارا پورفرح2 | ||
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
تحلیل گفتمان انتقادی (CDA)، گرایش مطالعاتی بینرشتهای است که از اواسط دهۀ۱۹۶۰ تا اواسط دهۀ ۱۹۷۰ در پی تغییرات گستردۀ علمی و معرفتی در رشتههای علوم اجتماعی و انسانی علاقهمند به بررسی و مطالعۀ ابعاد گفتمانی پرکتیس های اجتماعی بهوجود آمد. این رهیافت از نظریات جامعهشناختی کارل ماکس، آنتونیو گرامشی، لویی آلتوسر و... در بررسی ایدئولوژیهای اجتماعی بهره گرفته است. در پژوهش پیشرو، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی، مفهوم گناه در غزلیات حافظ با استفاده از این رهیافت، تحلیل و چگونگی نگرش شاعر به این مفهوم ایستا از خلال اشعارش استخراج شده است. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد که با انطباق نظریۀ تحلیل گفتمان با شواهد استخراج شده از اشعار حافظ، میتوان با نگرشی متفاوت، به این شاعر شاخص نگریست. چون بهدستآوردن حقایق تاریخی اگرچه غیرممکن نیست، اما بسیار دشوار است، باید متون به جامانده را با دیدی همه جانبه بررسی کرد. بدین ترتیب، این پژوهش در صدد است با نظریۀ انتقادی گفتمان به تحلیل دادههای موجود بپردازد و در کنار انبوه تفاسیر به طبع رسیده، تفسیر و تبیین متمایزی را ارائه دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل انتقادی گفتمان؛ نورمن فرکلاف؛ حافظ؛ گناه؛ تبیین و تفسیر | ||
مراجع | ||
- تایسن، لیس (1387)، نظریههای نقد ادبی معاصر، ترجمۀ مازیار حسینزاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز.
- حافظ شیرازی، مولانا شمسالدین محمد (1392)، دیوان غزلیات، به کوشش خلیل خطیبرهبر، چاپ پنجاهودوم، تهران: صفیعلیشاه.
- زرینکوب، عبدالحسین (۱۳۸۷)، ارزش میراث صوفیه، چاپ سیزدهم، تهران: امیرکبیر.
- زرینکوب، عبدالحسین (1387)، تاریخ در ترازو، چاپ دوازدهم، تهران: امیرکبیر.
- شمیسا، سیروس (۱۳۸۸). یادداشتهای حافظ، چاپ اول، تهران: علم.
- شمیسا، سیروس (۱۳۸۸)، سبکشناسی شعر، چاپ چهارم، تهران: میترا.
- فاضلی، محمد (۱۳۸۳)، «گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران، سال چهارم، شمارۀ ۱۴، صص 81-107.
- فرکلاف، نورمن (۱۳۸۷)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ گروه مترجمان، تهران: دفتر مطالعات و توسعۀ رسانهها.
- لیمبرت، جان (۱۳۸۶)، شیراز در روزگار حافظ: شکوهمندی شهر ایرانی در قرون وسطی. ترجمۀ همایون صنعتیزاده، مؤسسۀ فرهنگی و پژوهشی دانشنامۀ فارسی، میراث فرهنگی شهر شیراز.
- معین، محمد (۱۳۷۵)، حافظ شیرینسخن، به کوشش مهدخت معین، تهران: صدای معاصر.
- موسوی، سجاد (۱۳۹۱)، بررسی زبانشناختی حسن تعبیر در زبان فارسی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، به راهنمایی ابراهیم بدخشان، دانشگاه کردستان.
- موسوی، سیدجلال (1390)، «زمینههای ورود سعدی به آیین فتوت»، تاریخ ادبیات، پاییز و زمستان 1390، شمارۀ 69، دانشگاه شهید بهشتی، صص 141-164.
- یارمحمدی، لطفالله (1391)، گفتمانشناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
- یثربی، سیدیحیی (1381)، آب طربناک (تحلیل موضوعی دیوان حافظ)، تهران: مرکز مطالعات و انتشارات آفتاب.
- یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (۱۳۸۹)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 250 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 223 |