تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,796 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,055 |
کشف و تاویلی رمزی از سیمرغ در منطق الطیر | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
دوره 2، شماره 3، مهر 1400، صفحه 95-105 اصل مقاله (276.06 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
یدالله نصراللهی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
منطقالطیر منظومۀ مهم عرفانی است که در آن، عطار به زبان و بیان رمزی و نمادین، «سفر الی الله» را به تصویر کشیده است. درونمایۀ مهم این اثر «سفر» است؛ سفر از خلق به حق؛ «کشف» و «پردهبرداشتن» از معانی و مدلولهای مهم سفر است. در منطقالطیر، عطار پابه پای مرغان سالک، پرده از رخسار حقایق برمیدارد و در نهایت به حقیقتی میرسد که آن، درک و وصال به حقیقت مقام سیمرغ است. مهمترین مسئلهای که در این زمینه، میتوان به آن پرداخت، این است که منظور از سیمرغ چیست و چگونه حتی بهصورت فرضی و نظری میتوان به آن اشاره یا حتی در قالب بحث جدید طرح کرد. بیشتر شارحان از سیمرغ به ذات حق تعبیر کردهاند، ولی در خوانشی جدید از تمثیل و نمادهای ذکرشده در منطقالطیر،حتی بهصورت طرح و نظر جدید، بهویژه در شاه پرندگان، یعنی سیمرغ چنین میتوان گفت که با استناد به منابع نزدیک فکری و جهاننگری و سنجش با تطابق و قرابت درونمتنی عرفانی، منظور عطار از سیمرغ، «شیخ» یا «پیر» یا «مراد» حقیقی است که در آغاز داستان و در تمثیل و معرفی پرندگان از او به «شاه مرغان» خطاب میکند؛ کشف «سیمرغ» و رسیدن به جایگاه و مقام «سیمرغی» اصل مهم و تعلیم و یادآوری خاصی است که پیر نیشابور در اثر خود، عرضه میدارد و با فنون مختلف داستانپردازی و شاعری خود به تبیین آن میپردازد. شیوۀ تحقیق در این مقاله به روش استنادی، تحلیلی و استنباطی است. | ||
کلیدواژهها | ||
منطقالطیر؛ سفر؛ کشف سیمرغ؛ پیر و مراد | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابوروح، جمال الدین (1386)، حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ هفتم، تهران: سخن.
بقلی شیرازی (1385)، شرح شطحیات، به تصحیح و مقدمه از هنری کوربن، چاپ پنجم، تهران: طهوری.
بقلی شیرازی (1360)، عبهرالعاشقین، به تصحیح و مقدمه فارسی و فرانسوی هنری کوربن و محمد معین، چاپ دوم، تهران: منوچهری.
پورنامداریان، تقی (1380)، در سایۀ آفتاب، چاپ اول، تهران: سخن.
پورنامداریان، تقی (1382). دیدار با سیمرغ، چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
جامی، عبدالرحمن (1375)، نفحات الانس، مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، چاپ سوم، تهران: اطلاعات.
ریتر، هلموت (1376)، دریای جان، مجلد اول، ترجمۀ عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، چاپ اول، تهران: الهدی.
زرین کوب، عبدالحسین (1378). با کاروان حله،چاپ یازدهم، تهران: علمی.
زرین کوب، عبدالحسین (1379). صدای بال سیمرغ،چاپ دوم، تهران: سخن.
زرین کوب، عبدالحسین (1385)، ارزش میراث صوفیه، چاپ چهاردهم، تهران: امیرکبیر.
سنایی، ابوالمجد (1382)، حدیقۀالحقیقه، به تصحیح و با مقدمۀ مریم حسینی، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1378)، زبور پارسی، چاپ اول، تهران: آگه.
صدری نیا، باقر (1388)، فرهنگ مأثورات متون عرفانی،چاپ اول، تهران: سخن.
عطار،فریدالدین (1383)، منطقالطیر،مقدمه،تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی،چاپ اول،تهران: سخن.
عطار، فریدالدین (1386)، مصیبتنامه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعیکدکنی، چاپ سوم، تهران: سخن.
عطار،فریدالدین (1389)، منطقالطیر، تصحیح سیدصادق گوهرین، چاپ یازدهم، تهران: علمی و فرهنگی.
عین القضات همدانی (1389)، تمهیدات، با مقدمه، تصحیح و تحشیه و تعلیق، عفیف عسیران،چاپ هشتم، تهران: منوچهری.
فروزانفر، بدیع الزمان (1370)، احادیث مثنوی،چاپ پنجم، تهران: امیرکبیر.
فروزانفر، بدیع الزمان (1374)، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، چاپ دوم، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
قشیری، عبدالکریم (1387)، رسالۀ قشیریه، ترجمۀ ابوعلی عثمانی، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، چاپ اول، تهران: زوار.
قیصری روحی، محمد (1375)، شرح فصوص الحکم، به کوشش سیدجلال الدین آشتیانی،چاپ اول، تهران: علم و فرهنگ.
کاشانی، عزالدین محمود (1376)، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، به تصحیح جلال الدین همایی، چاپ پنجم، تهران: هما.
کاکایی، قاسم (1382)، وحدت وجود به روایت ابنعربی و اکهارت،چاپ دوم، تهران: هرمس.
مایر، فریتس (1382)، بهاءولد زندگی و عرفان او، ترجمۀ مریم مشرف، چاپ اول،تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مستملی بخاری، ابوابراهیم (1363)، شرح التعرف لمذهب التصوف، با مقدمه و تصحیح محمد روشن، چاپ اول، تهران: اساطیر.
مولوی، جلالالدین محمد (1375)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، چاپ اول، تهران: توس.
مولوی، جلالالدین (1378)، کلیات شمس تبریزی، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر،چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.
میهنی، محمد بن منور (1376)، اسرارالتوحید، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعیکدکنی، چاپ چهارم،تهران: آگه.
نجم رازی (1374)، مرصادالعباد، به اهتمام محمدامین ریاحی، چاپ ششم، تهران:علمی و فرهنگی.
نجم رازی (1381)، مرموزات اسدی در مرموزات داودی، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعیکدکنی، چاپ اول، تهران: سخن.
نویا، پل (1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمۀ اسماعیل سعادت، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
هجویری، علی بن عثمان (1378)، کشفالمحجوب، تصحیح ژوکوفسکی، چاپ ششم، تهران: طهوری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187 |