آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,853 |
بازآفرینی مضامین محوری شعر حافظ در شعر معاصر | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 2، شماره 3، مهر 1400، صفحه 55-80 اصل مقاله (412.51 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| آرمینه کاظمی سنگدهی* 1؛ احمد گلی2؛ ناصر علیزاده خیاط3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
| 3استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تأثیرپذیری ادبی، کشف و بررسیِ روابطِ بینامتنی، در آثار ادبی و تجزیه‌وتحلیل تأثیرپذیری از متون پیشین است. در عرصۀ شعر و ادب، بدون بهره‌گیری از اشعار شاعران پیشین، آفرینش شعری نو امکان‌پذیر نیست. قرن‌هاست که فرهنگ و ادبیات سرزمین ما، تأثیرپذیر از غزلیاتِ حافظ است. بهره‌گیری از تعابیر و مضامین خاص غزلیات او و کاربرد مکرر نقل‌قول‌های شاعرانه، در ساختار شعر معاصر، چه در محور فرم و محتوا و چه تضمین، از جلوه‌های این تأثیر و تأثّر است. در این مقاله، شواهد آشکارتر و مضامین پرکاربردتر غزلیات خواجه در شعر معاصر، کشف و بررسی شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، پیوند شعر معاصر با غزلیات حافظ در تمام انواع شعر، از سنتی، نیمایی، سپید و گفتار دیده می‌شود. شاعران معاصر ضمن تأثیرپذیری از مضامین خاص اشعار حافظ، با حسن تعلیل‌های بدیع و تغییر در صنایع بیانی و بدیعی چون ایهام، ایجاز، تشبیه و استعاره می‌کوشد تا تصاویری نو بیافرینند؛ با وام‌گیری از گسترۀ واژگان و اوزان غزلیات او، به بیان احوال خویش، توصیف معشوق یا انتقاد از اجتماع بپردازند و در مواردی چند، با تضمین بیت یا مصراعی، پیامی مشابه یا متفاوت را به مخاطب انتقال دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حافظ؛ شعر معاصر؛ تأثیر و تأثّر؛ مضامین محوری | ||
| مراجع | ||
|
اخوان ثالث، مهدی (1376)، تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم، تهران: مروارید.
اخوان ثالث، مهدی (1379)، ارغنون، مجموعه شعر، تهران: مروارید.
اخوان ثالث، مهدی (1390)، سه کتاب: در حیاط کوچک پاییز در زندان...، تهران: زمستان.
اعتصامی، پروین (1377)، دیوان اشعار، به کوشش حسن احمدی گیوی، تهران: قطره.
امین پور، قیصر (1388)، مجموعۀ کامل اشعار، تهران: مروارید.
بهبهانی، سیمین (1388)، مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه.
بهمنی، محمدعلی (1389)، مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه.
حافظ، شمس‌الدین (1390)، دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی، تهران: زوّار.
حمیدیان، سعید (1392)، شرح شوق: شرح و تحلیل غزلهای حافظ، تهران: قطره.
حیدری، حسن (1385)، «خضر، اسکندر و آب حیات؛ جایگاه خضر در برخی متون عرفانی نظم و نثر فارسی»، دو فصلنامه مطالعات عرفانی، ش 3، 73-90.
خرمشاهی، بهاءالدین (1367)، حافظنامه، تهران: علمی و فرهنگی.
رؤیایی، یدالله (1387) مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه.
سهیلی، مهدی (1368)، چه کنم، دلم که از سنگ نیست: مجموعۀ شعر، تهران: پوپک.
سهیلی، مهدی (1371)، هزار خوشۀ عقیق: مجموعۀ شعر، تهران: پوپک.
سهیلی، مهدی (1372)، اولین غم و آخرین نگاه: مجموعۀ شعر، تهران: سنایی.
شاملو، احمد (1389)، مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1376 الف)، آیین های برای صداها: هفت دفتر شعر، تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1376 ب)، هزارۀ دوم آهوی کوهی: پنج دفتر شعر، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1385)، نقد ادبی، تهران: میترا.
صالحی، سیدعلی (1385)، مجموعۀ اشعار (دفتر یکم)، تهران: نگاه.
فومنی، شیون (1373)، یک آسمان پرواز، رشت: مؤلف.
مشیری، فریدون (1380)، بازتاب نفس صبحدمان: کلیات اشعار فریدون مشیری، تهران: چشمه.
مصدق، حمید (1389)، مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه.
معیری، رهی (1390)، مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه.
مکاریک، ایرناریما (1383)، دانش‌نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه: مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
منزوی، حسین (1388)، مجموعۀ اشعار به کوشش حسین فتحی، تهران: نگاه.
نادرپور، نادر (1399)، مجموعۀ اشعار، تهران: نگاه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 201 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 212 |
||