تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,228 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,891 |
بررسی الگوی روایی داستان حمام بنفش صبحی مهتدی براساس نظریه تزوتان تودوروف | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 36، مهر 1400، صفحه 83-100 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5641.1244 | ||
نویسندگان | ||
داود مژده عنبران* 1؛ شکراله پورالخاص2 | ||
1دانشجوی دکتری، زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
2استاد، زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
روایت شناسی مجموعه ای از احکام کلی دربارة ژانرهای روایی، نظامهای حاکم بر روایت (داستانگویی) و ساختار پیرنگ است. توجّه به ساختار روایتها و یافتن ساختاری مشترک و مشابه در این نوعِ ادبی یکی از پیامدهای ظهور فرمالیسم روسی و نظریات زبانشناسانه فردینان دوسوسور بود. ولادیمیر پروپ، با مطالعه ریخت شناسانه قصّه های پریان الگوی ساختاری این نوع از قصّه ها را به دست آورد؛ اما پس از آن تزوتان تودوروف اصطلاح روایت شناسی را بهعنوان علم مطالعه گونه قصّه مطرح کرد و براساس آن ساختار داستانهای «دکامرون» را مورد بررسی قرار داد. داستان های کهن و معاصر فارسی نیز براساس ساختار روایی تزوتان تودوروف قابل پژوهش و بررسی است. یکی از این داستانها، حکایت حمام بنفش اثر فضلالله مهتدی است که در این پژوهش سعی بر آن شد براساس الگوی روایی تزوتان تودوروف بررسی شود. نتیجة این بررسی نشان داد که داستان حمام بنفش الگویی مشابه آنچه تودوروف مطرح کرد، دارد. ویژگیها و مختصات هفتگانة الگوی تودوروف دارای نمونه هایی در متن داستان است. در ساختار زبانی، داستان براساس افعال به ویژه کنشهای قهرمان داستان شکل گرفته است. از دیدگاه نحوی، داستان دارای یک پیرفت اصلی است که سایر پی رفتها در درون آن قرار دارد. نحوه بهکارگیری پیرفت ها نیز بهصورت درونه گیری است؛ اما پی رفتهای سوم تا نهم بهصورت زنجیرهای در درون پیرفت اصلی قرار گرفته است. از دیدگاه وجوه روایتی نیز، وجه اخباری بسامد بیشتری دارد و زمان وقوع افعال و کنشها نیز زمان گذشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
روایت شناسی؛ الگوی روایی؛ تزوتان تودوروف؛ حمام بنفش؛ صبحی مهتدی | ||
مراجع | ||
آسابرگر، آرتور (1380)، روایت در فرهنگ عامیانه، رسانه و زندگی روزمرّه، ترجمه: محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
ابومحبوب، احمد (80-1379)، «نگاهی به بوطیقا»، نشریه ادبیّات و فلسفه، شمارة 41 و 42، صص 58-59.
اخوت، احمد (1379)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیّات، ترجمه: فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
تایس، لیس (1392)، نظریه های نقد ادبی معاصر، ترجمه: مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز.
تودوروف، تزوتان (1382)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه: محمد نبوی، تهران: آگه.
تودوروف، تزوتان (1388)، بوطیقای نثر (پژوهشهایی نو دربارة حکایت)، ترجمه: انوشیروان گنجیپور، تهران: نی.
درویشیان، علی اشرف؛ خندان، رضا (1377)، فرهنگ افسانه های مردم ایران، جلد اول، تهران: آنزان.
طالبیان، یحیی؛ حسنی، نجمه (1385)، «نوع شناسی سندبادنامه»، پژوهشهای ادبی، شماره 14.
مکاریک، ایرناریما (1393)، دانشنامه نظریه ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
مهتدی، فضل الله (26-1325)، «داستان حمام بنفش»، مجله سخن، دوره سوم، شماره دهم، صص 691-701.
میرصادقی، جمال (1394)، ادبیّات داستانی، تهران: سخن. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 238 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 197 |