آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,168 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,829 |
خوانش جامعه‌شناختی رمان شکر تلخ با تلفیق نظریه «ماتریالیسم تاریخی» کارل مارکس و «خود کنشگر» هربرت بلومر | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 36، مهر 1400، صفحه 123-142 اصل مقاله (265.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5653.1247 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی هادیان1؛ منصوره ثابت زاده* 2؛ حسین ابوالحسن تنهایی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| از دیدگاه جامعه شناسی برای شناخت انسان باید به روابط متقابلش با موقعیت های زیستی اجتماعی- اقتصادی توجّه کرد. نظریه «ماتریالیسم تاریخی» مارکس به معنای درک تحولات جوامع بشری بر مبنای شرایط مادی در همه دوره‌های تاریخی بشر است. با استفاده از این نظریه میتوان چگونگی تحولات جامعه بشری را درگذر تاریخ واکاوی کرد. همچنین نظریه «خود کنشگر» هربرت بلومر ساختار «خود»، تحول و کنشگری انسان را در موقعیتهای عینی زندگی مطالعه میکند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و با گردآوری دادههای اسنادی – کتابخانه ای انجام میشودتا براساس تلفیق این نظریه ها هویت، تحول و کنش شخصیتهای رمان شکر تلخ اثر جعفر شهریباف را در بستر مادی تاریخ تحلیل کند. با کاربست نظریه «ماتریالیسم تاریخی» مارکس و «خودکنشگر» بلومر در تحلیل رمان شکر تلخ میتوان گفت که با تضعیف نیروهای تولیدی، ساختارهای فرهنگی و اقتصادی در ساحت روساخت دگرگون میشوند و نظام معنایی نیز تغییر مییابد. با گسست رابطه میان نیروهای تولیدی و روابط تولیدی شخصیتهای رمان در دو نسل با دو هویت و شیوه کنشی متفاوت در تقابل یکدیگر نمود می‌یابند. در نسل جدید نیز دو نوع خود در تضاد هم نمود مییابد که یک دسته وفاداران به سنتهای نسل گذشته هستند و دسته دیگر اعتنایی به معیارهای ارزشی نسل قبل ندارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ماتریالیسم تاریخی؛ خود کنشگر؛ مارکس؛ بلومر؛ شکر تلخ | ||
| مراجع | ||
|
آزاد ارمکی، تقی (1376)، نظریه هاى جامعه شناسى، تهران: سروش.
افضلی، رسول (1383)، «رویکرد فرهنگی به نظم سیاسی پیشامدرن و زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران»، مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 63، صص 1-36.
ترابی، علی‌اکبر (1379)، جامعه‌شناسی هنر و ادبیات (مثلث هنر)، تبریز: فروغ آزادی.
تنهایی، حسین ابوالحسن (1394)، نظریه های جامعه‌شناسی، چاپ چهارم، تهران: نشر بهمن برنا و مرندیز.
تنهایی، حسین ابوالحسن (1395)، بازشناسی تحلیلی نظریه های مدرن جامعه شناسی در مدرنیته ی میانی: بنیانگذاران، چاپ دوم، تهران: نشر علم.
حدادی، نصرالله (1387)، راوی «تهران قدیم»، همرفت، شمارة 94-91، صص 32-32.
دیچز، دیوید (1370)، شیوه‌های نقد ادبی، محمدتقی (امیر) صدقیانی و غلامحسین یوسفی، چاپ سوم، تهران: علمی.
ریترز، جورج (1386)، نظریة جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: علمی.
زرافا، میشل (1386)، جامعه شناسی ادبیات داستانی، ترجمه: نسرین پروینی، تهران: سخن.
ستوده، هدایتالله (1378)، جامعه‌شناسی در ادبیات فارسی، تهران، آوای نور.
سیدمن، استیون (1388)، کشاکشی آراء در جامعه شناسی، ترجمه هادی جلیلی، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
شهریباف، جعفر (1347)، شکر تلخ، تهران: چاپ روز.
گلدمن، لوسین و دیگران (1377)، درآمدی بر جامعه شناسـی ادبیـات، ترجمـه و گردآوری: محمـدجعفر پوینده، تهران: نقش جهان.
گلدمن، لوسین (1381)، «پیوند آفرینش ادبی با زندگی اجتماعی»، جامعه، فرهنگ و ادبیات، ترجمه: محمدجعفر پوینده، چاپ سوم، تهران: نشر چشمه.
لوونتال، لئو (1386)، رویکرد انتقادی در جامعه‌شناسی ادبیات،محمدرضا شادرو، تهران، نشر نی.
مارکس، کارل (1378)، گروندریسه: مبانی نقد اقتصاد سیاسی، ترجمه: باقر پرهام و احمد تدین، چاپ سوم، تهران: آگه.
مارکس، کارل و فردریس انگلس (۱۳۸۹)، لودیگ فوئر باخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمه: پرویز بابایی، چاپ چهارم، تهران: چشمه.
مهدوی، محمدصادق (1376)، «مقدّمه ای بر مکتب کنش متقابل نمادی»، نشریة شناخت، شمارة 21، صص 6-49.
میرعابدینی، حسن (1380)، صدسال داستان‌نویسی ایران، جلد 1 و 2، چاپ دوم: تهران: نشر چشمه.
ولّک، رنه و آوستن وارن (1373)، نظریه ادبیات، ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهـاجر، تهـران: علمی و فرهنگی.
. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 218 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 244 |
||