تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,835 |
ارزیابی کیفی ترجمۀ عربی شعر سعدی بر پایۀ نظریۀ جیمز هولمز (مورد مطالعه: کتاب غزلیات سعدی الشیرازی اثر محمد علاءالدین منصور( | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
دوره 2، شماره 3، مهر 1400، صفحه 1-14 اصل مقاله (268.57 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
علی افضلی* 1؛ اکرم مدنی2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری مطالعات ترجمۀ عربی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
ترجمه، یکی از عوامل دگرگونی اندیشه و مانند پلی برای انتقال افکار از زبانهای مختلف به یکدیگر عمل میکند. از دیرباز ترجمۀ شعر توجه مترجمان را به خود جلب کرده و همواره ترجمهپذیری یا ترجمهناپذیری آن موضوع نظریهپردازان ترجمه بوده است. در عرصۀ برگردان شعر به زبان عربی، به اشعار شاعران ایرانی توجه ویژهای شده و پا به پای دیگر آثار ادبی به پیش تاخته است. در این جستار، ترجمۀ غزلیات سعدی شیرازی، اثر محمد علاءالدین منصور از منظر مطالعات توصیفی فرایندـمدار ترجمه با تکیه بر نظریۀ راهبردهای نقد ترجمۀ شعر جیمز هولمز بررسی میشود. با اینکه هولمز خود معتقد است، هیچ ترجمهای از شعر هرگز همانند یا معادل اصل نیست و محدودیتهای کاربردی حاکم بر موقعیت، مانع دستیابی به معادل است، اما بااینحال، چهار گونه راهبرد مقلدانه، تمثیلی، سازوارهای و منحرف را معرفی میکند که اغلب برای ترجمۀ انواع شعر به کار میروند. انتخاب راهبرد، خود، نشان دهندۀ هنجارهای زبان مقصد و اولویتهای فرهنگی مخصوص در زبان خاصی است. نتیجۀ اصلی ارزیابی کیفی ترجمۀ عربی علاءالدین منصور، این امر را اثبات میکند که وی ترجمه ای مقلدانه و در موارد اندکی هم از ترجمۀ سازوارهای و منحرف در ترجمه بهره برده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ترجمۀ عربی؛ غزلیات سعدی؛ محمد علاءالدین منصور؛ جیمز هولمز؛ راهبردهای ترجمۀ شعر | ||
مراجع | ||
اسکولز، رابرت ( 1379ش)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه: فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
افضلی، علی و عطیه یوسفی (1395)، «نقد و بررسی ترجمۀ عربی گلستان سعدی بر اساس نظریۀ آنتوان برمن»، دوفصلنامۀ پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س 6، ش 14، 83-61.
افضلی، علی و مرضیه داتوبر (1396) «ارزیابی کیفی ترجمۀ عربی هفت پیکر نظامی بر اساس نظریۀ آنتوان برمن؛ مطالعۀ موردی کتاب العرائس السبع اثر عبدالعزیز بقوش». فصلنامۀ علمی پژوهشی مطالعات ترجمه، س 15، ش 58، 86-71.
افضلی، علی و مرضیه داتوبر (1398) «ارزیابی کیفیّت ترجمۀ عربی اشعار مولانا بر اساس نظریه آنتوان برمن؛ مطالعه موردی: کتاب مختارات من دیوان شمس الدین تبریزی اثر ابراهیم الدسوقی شتا»، فصلنامه پژوهشهای ادبی، س 16، ش 65، 28-9.
افضلی، علی و مریم السادات منتظری (1394)، «نقد و بررسی ترجمۀ عربی عمر الشبلی از غزلیات حافظ»، مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی حافظ، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، 137-158.
بیکر، مونا و سالدنیا گابرئیلا (1396)، دایرۀالمعارف مطالعات ترجمه، ترجمه: حمید کاشانیان، تهران: نشر نو.
حقانی، نادر (1386 )، نظرها و نظریههای ترجمه، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
حیدرپور، امیرداود و محمدرضا هاشمی (1398)، نقد ترجمه در ایران، تهران: عصر ترجمه.
خرمشاهی، بهاءالدین (1391)، ترجمهکاوی، چاپ دوم، تهران: ناهید.
خزاعیفر، علی (1395)، «ترجمه بدون نظریه»، فصلنامۀ مترجم، س 25، ش 59، 16-3.
دشتی، علی (1338)، قلمرو سعدی،تهران: امیرکبیر.
سجودی، فرزان و فرناز کاکهخانی (1390)،«بازی نشانهها و ترجمۀ شعر»، دوفصلنامۀ علمی پژوهشی زبان پژوهی دانشگاه الزهرا (س)، س 3، ش 5، 153-133.
سیدان، الهام و سید محمدرضا ابن الرسول (1388)،«نقد و بررسی عبارات بحث انگیز گلستان سعدی در ترجمۀ عربی آن (روضۀالورد)»، پژوهشنامۀ زبان و ادب فارسی(گوهر گویا)، س 3، 108-91.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390)، با چراغ و آینه، تهران: سخن.
صهبا، فروغ (1384)، «مبانی زیباشناسی شعر»، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ 22، ش 3، پیاپی 44، 109-99.
سعدی، ابومحمد مشرفالدین مصلح بن عبدالله بن مشرف (1390)، کلیات سعدی، به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپ سوم، تهران: منشأ دانش.
گنتزلر، ادوین (1393)، نظریه های ترجمه در عصر حاضر، ترجمه: علی صلحجو، چاپ دوم، تهران: هرمس.
ماندی، جرمی (1394)، معرفی مطالعات ترجمه؛ نظریه ها و کاربردها، ترجمۀ علی بهرامی و زینب تاجیک، چاپ دوم، تهران: رهنما.
مسگرنژاد، جلیل (1375)، «نظری کوتاه به کتاب روضه الورد ترجمۀ عربی کتاب گلستان سعدی از استاد محمد فراتی»، آشنا، ش 33، 76-71.
منصور، محمد علاءالدین (2005)، غزلیات سعدی الشیرازی، الطبعۀ الأولی، القاهرة، مجلس الأعلی للثقافة.
موسوی، کمال (1381)، «نقد و تحلیلی بر کتاب گلستان روضۀالورد»، مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، س دوم، ش 28، 42-29.
نوروزی، جهانبخش (1388)، « چه کسی غزلیات سعدی را به چهار دسته تقسیم نموده؟ و به چه علت؟»، بوستان ادب شیراز، دورۀ اول، ش 2، پیاپی 1/56، 187-151.
هولمز، جیمز و همکاران (1390)، بازاندیشی ترجمه، ترجمۀ مزدک و کاوه بلوری، تهران: قطره. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 286 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 225 |