تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,854 |
بررسی ساختار زبانی در تاریخ رشیدی میرزا محمدحیدر دوغلات و ظفرنامۀ علی یزدی | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
دوره 2، شماره 3، مهر 1400، صفحه 39-54 اصل مقاله (288.36 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مجتبی سلطانیان1؛ مهدی عبدی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه همدان، مدرّس دانشگاه فرهنگیان. | ||
2دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی. | ||
چکیده | ||
سبک شناسی می کوشد با شیوه ای روشمند به لایه های فکری و زبانی نویسنده و اثر راه یابد. از این رو، در این پژوهش با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و همچنین با روش استقرایی و تحلیلی، مؤلفه های سبکی و ساختار زبانی دو اثر دوران تیموری، ظفرنامه و تاریخ رشیدی در لایه های واژگانی و نحوی و تا حدودی بلاغی مورد ارزیابی قرار گرفته و با ذکر مثالهایی مختصات زبانی دو اثر نشان داده شده است. یکی از جریان های رایج دورۀ تیموری، تقلیدگری در نثرنویسی است که یکی از مصداقهای شاخص آن ظفرنامۀ علی یزدی است که در نام و مطالب، تقلید کاملی از ظفرنامۀ شامی است. میرزا محمدحیدر دوغلات نیز در نگارش تاریخ رشیدی از آثار متعددی اقتباس و عیناً نام اثر را ذکر کرده است. او علاوه بر استفاده از تواریخ مکتوب بر مشاهدات و استماعات خود تکیه کرده و جهت مستندسازی روایت خود، نوشته های کتیبه های قدیمی و رونوشت یا محتوای کامل برخی نامه ها را ثبت کرده است. مقایسۀ بلاغی و زبانی این دو اثر نشان میدهد که تکملۀ هم هستند و نوعی رابطۀ بینامتنی محتوایی و زبانی دارند. همچنین فراوانی ترکیبات و کلمات عربی، کاربرد فراوان صفتها و فعلها، اطناب و مترادفات از شاخصه های بارز ساختار نحوی و صرفی زبان دو اثر است؛ با این تفاوت که ظفرنامه با نثری فنی ضمن انتقال اطلاعات، زبانی عاطفی دارد، اما مؤلف تاریخ رشیدی با نثری ساده بهعنوان شاهد آگاه بر امور، بسیاری از اطلاعات ظفرنامه را به نقد و چالش کشیده است تا اطلاعات دسته اولی را در اختیار مخاطب قرار دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
سبک شناسی؛ ظفرنامه؛ تاریخ رشیدی؛ علی یزدی؛ میرزا محمدحیدر دوغلات | ||
مراجع | ||
آیتی، عبدالحسین (1317)، تاریخ یزد، چاپ اول، یزد: گلبهار.
احمدی، حسین (1379)، «شرف الدین علی یزدی و ظفرنامۀ او»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 34، تهران: خانۀ کتاب ایران.
بهار، محمدتقی ملکالشعرا (1381)، سبکشناسی (تاریخ تطور نثر فارسی)،تهران: مجید.
دوغلات، میرزا محمدحیدر (1383)، تاریخ رشیدی، تهران: میراث مکتوب.
حاج سیّد جوادی، سیدکمال (1378)، اثر آفرینان، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران.
حکمت، علی اصغر (1386)، جامی: متضمن تحقیقات در تاریخ احوال و آثار منظوم و منثور خاتم الشعرا نورالدین عبدالرحمن جامی، تهران: توس.
رستگار فسایی، منصور (1380)، نثر فارسی، تهران: سمت.
سمرقندی، دولتشاه (1382)،تذکرۀالشعرا، به اهتمام و تصحیح ادوارد براون، تهران: اساطیر.
صفا، ذبیحالله (1369)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوسی.
کاتب یزدی، احمدبن حسین بن علی (1345)، تاریخ جدید یزد، تهران: فرهنگ ایرانزمین.
نامور مطلق، بهمن،(1390)، درآمدی بر بینامتنیت، نظریه ها و کاربردها، تهران: سخن.
نوایی، عبدالحسین (1363)، رجال تاریخ حبیب السیر، تهران: خیام.
یزدی، شرفالدین علی (1387)، ظفرنامه، تصحیح سعید میرمحمد صادق و عبدالحسین نوایی، 2ج، تهران: کتابخانه و موزۀ و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 135 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191 |