تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,835 |
هنرسازه فاوآمیزی و جلوههای آن در شعر محمد عفیفی مطر و احمد عزیزی | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 6، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، دی 1400، صفحه 89-108 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2021.5710.2177 | ||
نویسندگان | ||
آمنه فروزان کمالی1؛ ناصر زارع* 2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیجفارس، بوشهر، ایران. | ||
2دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیجفارس، بوشهر، ایران | ||
چکیده | ||
همنشین شدن واژگان در دو زبان عربی و فارسی را میتوان تا حد زیادی ناشی از تناسب معنایی بین آنها دانست؛ اما در زمان معاصر با گسترش هنجارگریزی، نوع جدیدی از آن شکل گرفت که دلالت بر عدم تناسب معنایی در ترکیب واژگان دارد. این نوع از هنجارگریزی که «فاوآمیزی» نامیده میشود، نخستین بار توسّط «میخائیل باختین» نظریهپرداز روس مطرح شد. این پژوهش سعی دارد بهصورت تطبیقی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به جستجوی جلوههای «فاوآمیزی» و دلالتهای آن در اشعار محمد عفیفی مطر (1935-2010) و احمد عزیزی (1337-1395) بپردازد. یافتهها نشان میدهد، هر دو شاعر جهت خلق ترکیبات تازه در فرآیند فاوآمیزی، واژگان خود را از شبکههای مختلف معنایی همچون: طبیعت، انسان، حیوان، صنعت، دین و مذهب، برگزیدهاند. کاربرد ترکیبهای نامعمول و تصرف در اصول ساختار معنایی واژگان، اشعار این دو شاعر را از آفرینشهای بدیع ادبی سرشار نموده و مخاطب را در درک مفهوم این ترکیبات به درنگ واداشته است. براساس تقسیمبندی انجامشده از شبکههای مختلف معنایی واژگان در آثار عفیفی مطر و عزیزی، مشخّص شد که ترکیب پدیدههای طبیعی و مختصات انسانی، بیشترین بسامد را نسبت به باقی ترکیبها دارد. بهکارگیری این فنون ادبی در شناخت نگرش این دو شاعر و غنیسازی جلوههای زیباییشناختی اشعار آنها تأثیر بسزایی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
هنجارگریزی؛ فاوآمیزی؛ محمد عفیفی مطر؛ احمد عزیزی | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (1384). ساختار و تأویل متن. چاپ هفتم. تهران: مرکز.
افراشی، آزیتا (1378). نگاهی به مسئلۀ با همآیی واژگان. فصلنامۀ زبان و ادب، 4 (7 و 8)، 73-81.
اقبالی، مسعود و علی سلیمی (1391). تحلیل انتقادی تناص دینی، قرآنی در شعر محمد عفیفی مطر. مجلۀ نقد ادب معاصر عربی، 2 (3)، 65-75.
ایگلتون، تری (1383). پیشدرآمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمة عباس مخبر. چاپ سوم. تهران: مرکز.
باختین، میخائیل (1987). الخطاب الروائی. ترجمه: محمد برادة. الطبعة الأولی. القاهرة: دار الفکر.
بدر نصار، أحمد (2010). المثقفون: عفیفی مطر رائد حرکه الشعر الإقلیمی فی مصر بلامنازع. القاهرة: مکتب الریاض.
برتنس، هانس (1384). مبانی نظریۀ ادبی. ترجمة محمدرضا ابوالقاسمی. چاپ اول. تهران: ماهی.
پورنامداریان، تقی (1374). سفر در مه: تأملی در شعر احمد شاملو. چاپ اول. تهران: زمستان.
زرقانی، سید مهدی (1384). چشمانداز شعر معاصر. تهران: ثالث.
شریفی، شهلا؛ نامور فرگی، مجتبی (1391). تقسیمبندی جدید انواع باهمآیی واژگانی با نظرگرفتن ویژگیهای فرامتنی در شکلگیری انواع باهمآیی. مجلۀ زبانشناسی و گویشهای خراسان، 4 (7)، 40-62.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391). رستاخیز کلمات. درس گفتارهایی دربارۀ نظریة ادبی صورتگرایان روس. چاپ سوم. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392). با چراغ و آینه، در جستجوی ریشههای تحوّل شعر معاصر ایران. چاپ چهارم. تهران: سخن.
طاهری، فائزه؛ طهماسبی، فرهاد (1396). بررسی تطبیقی اشعار سهراب سپهری و سن ژون پرس با نگاهی به عرفان شرق دور. نشریۀ ادبیات تطبیقی، 9 (16)، 87-100.
عزیزی، احمد (1368). باغ تناسخ. چاپ اول. تهران: اقبال لاهوری.
عزیزی، احمد (1369). کفشهای مکاشفه. چاپ دوم. تهران: الهدی.
عزیزی، احمد (1372 الف). ملکوت تکلم. چاپ اول. تهران: روزنه.
عزیزی، احمد (1372 ب). ترانههای ایلیایی. چاپ اول. تهران: اطلاعات.
عزیزی، احمد (1376). روستای فطرت. چاپ سوم. تهران: برگ.
عزیزی، احمد (1382 الف). رؤیای رؤیت. چاپ دوم. تهران: سروش.
عزیزی، احمد (1382 ب). شبنمهای شبانه. چاپ اول. تهران: اباصالح.
عزیزی، احمد (1386 الف). خواب میخک. چاپ اول. تهران: تکا.
عزیزی، احمد (1386 ب). قوس غزل. چاپ اول. تهران: کتاب نیستان.
عفیفی مطر، محمد (1998 الف). احتفالات المومیاء المتوحشة. الطبعة الأولی. القاهرة: دار الشروق.
عفیفی مطر، محمد (1998 ب). ملامح من الوجه الأمبیذوقلیسی. الطبعة الأولی. القاهرة: دار الشروق.
عفیفی مطر، محمد (1998 ج). من مجمرة البدایات. الطبعة الأولی. القاهرة: دار الشروق.
نجاریان، محمدرضا؛ شرونی، سمیه (1396). درونمایههای شعر احمد عزیزی. نشریۀ ادبیات پایداری، 9 (16)، 340-363.
هالند، ریچارد (1388). درآمدی تاریخی بر نظریۀ ادبی از افلاطون تا بارت. ترجمة علی معصومی. چاپ سوم. تهران: چشمه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 216 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185 |