تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,228 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,891 |
بررسی رئالیسم جادویی در حکایتهای کشفالمحجوب هجویری | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
دوره 2، شماره 2، تیر 1400، صفحه 21-36 اصل مقاله (762.84 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
خلیل بیگ زاده* 1؛ افشار حسابی2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران. | ||
چکیده | ||
رئالیسم جادویی نگرشی هنری به روایت و کنشی فراعادت در یک زمینۀ کاملاً رئالیستی است که در باورهای روانی، اعتقادی و عرفی جلوهای باورمندانه، خردپذیر و منطقی مییابد. زادگاه رئالیسم جادویی و رویکرد آن را آمریکای لاتین دانستهاند، امّا سنجههای پیشنهادی این مکتب فکری-ادبی عموماً در ادب گرانسنگ پارسی و بهویژه ادب پربار عرفانی و نیز ادب شفاهی (فولکلور) پیشتر آفریده شده است، چنانکه برخی ناقدان خاستگاه تاریخی رئالیسم جادویی را مشرقزمین میدانند. این پژوهش مشخصههای رئالیسم جادویی را از قبیل حوادث فرامنطق، ریزش مرز میان واقعیت و خیال، مبالغه، شگفتی، درهمریختن زمان، زمینههای سیاسی، دوبنیبودن، رؤیا، اسطوره وخیال و سکوت اختیاری در کشفالمحجوب هجویری با هدف تبیین انطباق و یا عدم انطباق این متن عرفانی با مشخصّههای مکتب مذکور به روش توصیفیـتحلیلی بررسی کرده و نشان داده است که هجویری چگونه با فراخوان این مشخصههای فراواقعی و خارق عادت، در حکایاتی با زمینۀ کاملاً رئالیستی، خوانشی بدیع از اندیشههای انتزاعی و آنسری خویش در پوششی عینی و ملموس بیان کرده است؛ چنانکه این اتحاد متناقضنما در کشفالمحجوب، حاصل کنشهای شگفت و رخدادهای عقلگریز در بستری از واقعیت است که هم معتقدان به این اعمال و هم خوانندگان دیرباور آن را تحت تسخیر هنر نویسنده بدون کمترین واکنشی میپذیرند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات عرفانی؛ کشفالمحجوب؛ رئالیسم جادویی؛ فراواقعیت؛ روایات منطقگریز | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (1377)، ساختار و تأویل متن، چاپ چهارم، تهران: مرکز.
ارسطو (1371)، رتوریک: فنّ خطابه، ترجمۀ پرخیده ملکی، تهران: اقبال.
بوورز، مگیآن (1393)، رئالیسم جادویی، مترجم: مؤسسۀ خط ممتد اندیشه زیر نظر عباس ارضپیما، چاپ اول، تهران: نشانه.
ثروت، منصور (1390)، آشنایی با مکتبهای ادبی، چاپ سوم، تهران: علم.
رضوانیان، قدسیه (1389)، ساختار داستانی حکایتهای عرفانی، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1390)، مکتبهای ادبی، چاپ سوم، تهران: قطره.
شیری، قهرمان (1387)، مکتبهای داستاننویسی در ایران، چاپ اول، تهران: چشمه.
صفری، جهانگیر و دیگران (1390)، «پیوند متون عرفانی با رئالیسم جادویی»، مجلۀ دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه کاشان، شمارۀ 14، صص 122-105.
موسوینیا، نورا (1384)، «اسطوره و رئالیسم جادویی»، کتاب ماه هنر، شمارۀ 83 و 84، صص 164-160.
مولوی، جلاالدین محمّد (1370)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد الین نیکلسون، تهران: علم.
هجویری الغزنوی، ابوالحسن علی بن عثمان (1376)، کشفالمحجوب، با مقدمۀ قاسم انصاری، چاپ پنجم، تهران: طهوری.
وثاقی جلال، محسن (1394)، «شگردهای هجویری برای باورپذیری حکایتهای شگفتانگیز کشفالمحجوب»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی عرفانیات در ادب فارسی، دورۀ 7، شمارۀ 25، صص 141-121. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 162 |