آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,186 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,846 |
بررسی تطبیقی علل توقّف حبسیه‌سرایی بر اساس مؤلّفه‌های متنی اشعار فارسی و عربی | ||
| کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 5، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، دی 1400، صفحه 65-88 اصل مقاله (1.6 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2020.3986.1953 | ||
| نویسنده | ||
| معصومه صادقی* | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سرایش شاعران در زندان و بیان شکواهای تلخ از زمانه از سویی و ستیز ادبی با جور حاکمان از سویی دیگر در دیباچۀ حبسیه-سرایی جای می‌گیرد که خود از گونه‌های کمیاب ادبیّات غنایی در ادب فارسی و عربی برشمرده می‌شود. بررسی حبسیات شاعران ایرانی و عرب نشان از این دارد که این نوع ادبی با گذشت زمان، تغییر مشهودی در ساختار و محتوا نداشته و این فرض ایجاد می‌شود که توقّف رشد ادبی داشته است. در این مقاله تلاش شده است با انتخاب چهار حبسیۀ برجستۀ فارسی و عربی که در بازه‌های زمانی متفاوت سروده شده است، نخست مؤلّفه‌های مشترک این نوع، تعیین و سپس علل و عوامل توقّف رشد آن به شیوۀ توصیفی – تحلیلی بررسی گردد. پژوهش حاضر با نگاهی به گزینش متن از دو دورۀ متفاوت تاریخی انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد بینامتنیّت، خوانش برابر، الگوی تاریخی مشابه از مؤلّفه‌های ایستایی این نوع ادبی است. به علاوه چهار علّت که موجبات توقّف رشد ادبی حبسیات را فراهم کرده بازیابی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مؤلّفه‌های متنی؛ بینامتنیّت؛ حبسیه؛ شعر فارسی و عربی | ||
| مراجع | ||
|
آباد، مرضیه (1380). حبسیه سرایی در ادب عربی. چاپ اوّل. مشهد: دانشگاه فردوسی.
آلن، گراهام (1380). بینامتنیّت. ترجمۀ پیام یزدانجو. تهران: مرکز.
ابراهیمی کاوری، صادق و رحیمه چولانیان (1378). مضامین و موضوعات مشترک در حبسیههای فارسی و عربی. مجلۀ زبان و ادبیات فارسی، 4 (11)، 9-36.
احمدی، بابک (1375). ساختار و تأویل متن (نشانه‌شناسی و ساختارگرایی). تهران: مرکز.
بصری، میر (1994). أعلام الأدب فی الاعراق الحدیث. عراق: دار الحکمة.
بهار، محمّدتقی (1382). دیوان اشعار. تهران: آزادمهر.
جلالی، مریم (1393). تطابق موتیف کودکی در اشعار امیر علیشیر نوایی و جامی. مجموعه مقالات نخستین همایش بین‌المللی امیر علیشیر نوایی، دانشگاه فردوسی مشهد، 41- 55.
حمدانی، ابوفراس (1991). دیوان ابوفراس. بیروت: دار بیروت.
خزعلی، احمد (1424). لمحات من حیاة الشاعر الکبیر احمد الصافی النجفی. آفاق الحضارة الاسلامیة، 6 (11)، 103-128.
خزعلی، انسیه (2009). التناص الدینی فی الأدب اللبنانی المعاصر. مجلّه العلوم الانسانیة الدولیة، العدد 16، 61-89.
خلیلی جهانتیغ، مریم و مرضیه قاسمیان (1394). تحلیل زندان سرودههای بهار و محمود درویش. نشریۀ ادبیات تطبیقی، دانشگاه کرمان، 7 (12)، 131- 156.
خیّاط، جلال و همکاران (1385). تاریخ ادبیات معاصر عرب. ترجمۀ محمود فضیلت. کرمانشاه: بیجا.
رضایی، رمضان (1390). مقایسۀ مضامین اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی و احمد صافی نجفی. نشریۀ مطالعات ادبیات تطبیقی، 5 (16)، 75-98.
زغبی، احمد (1995). التّناص نظریّا و تطبیقا. الأردن: مکتبة الکتابی اربد.
زینیوند، تورج و پیمان صالحی (1391). حبسیه‌سرایی در شعر عربی و فارسی (پژوهش تطبیقی: شعر ابوفراس و بهار). فصلنامۀ پژوهشی زبان و ادب فارسی، 4 (11)، 29-53.
سعد سلمان، مسعود (1362). دیوان اشعار مسعود سعد سلمان. تهران: گلشائی.
سلیمانی، زهرا (1390). بررسی مضامین مشترک در حبسیات ابوفراس حمدانی و مسعود سعد سلمان. نشریۀ مطالعات ادبیات تطبیقی. 5 (20)، 83- 100.
سنگری، محمدرضا (1380). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدّس. تهران: پالیزان.
شریفزاده، منصوره (1382). حبسیههای فرخی یزدی و مسعود سعد سلمان از دید تطبیقی. نشریۀ فرهنگ، (46 و 47)، 133-147.
الصافی النجفی، احمد (1983). حصاد السّجن. بیروت: مکتبة المعارف.
العقاد، عباس محمود (بیتا). عالم السدود و القیود. صیدا البیروت: منشورات المکتبة العصریة.
الفاخوری، حنا (1361). تاریخ ادبیات زبان عربی. ترجمۀ عبدالمحمّد آیتی، تهران: توس.
قرضی، علیرضا و الهام علیپوران لشکرشکن (1390). بررسی تطبیقی حبسیات ملک الشّعرای بهار و ناظم الملک. نشریۀ مطالعات ادبیات تطبیقی، 5 (18)، 111- 133.
مصطفوی نیا، سیّد محمد رضی و مهدی جبّاری دانالویی (1388). مقایسه عناصر بلاغی- استعاره- در حبسیات خاقانی و ابوفراس. نشریۀ مطالعات ادبیات تطبیقی، 3 (10)، 219- 242.
معین، محمّد (1364). فرهنگ معین. جلد 1، تهران: امیرکبیر.
المفتاح، محمّد (1985). تحلیل الخطاب الشعری. بیروت: دار التّنویر.
مؤتمن، زین‌العابدین (1339). تحوّل شعر فارسی. تهران: طهوری.
نامورمطلق، بهمن (1386). ترامتنیّت مطالعۀ روابط یک متن با دیگر متنها. پژوهشنامۀ علوم انسانی، (56)، 83-98.
نجیب الحسینی، محمود (1970). السجون اللبنانیة. لبنان: جامعة بیروت العربیة.
نظامی عروضی، احمد بن عمر (1343). چهارمقاله. تصحیح محمّد قزوینی. شرح محمّد معین. تهران: کتابخانۀ ابن‌سینا. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 196 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 181 |
||