آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 393 |
| تعداد مقالات | 3,094 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,831,495 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,984,001 |
بررسی تاریخی خاستگاه واجهای /l/ و نرمکامیشده /ɫ/ در زبان کردی | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 36، فروردین 1401، صفحه 1-18 اصل مقاله (3.16 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2021.6259.1532 | ||
| نویسنده | ||
| سلمان خنجری* | ||
| دکترای فرهنگ و زبانهای باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در نوشتار پیش رو سرچشمه تاریخی واجهای /l/ و نرمکامیشده /ɫ/ در دستگاه واجی زبان کردی (شاخه مرکزی و جنوبی) بررسی شده است. در این راستا، خاستگاه تاریخی واجهای /l/ و /ɫ/ به همراه فرایند تحوّل تاریخی واج یا خوشههایی که در گذر از باستان به دوره نو، در کردی، به واجهای /l/ و /ɫ/ تبدیل میشوند، بررسی شده است. بدینمنظور، بررسی از صورتهای بازسازی شده از زبان هندوراوپایی آغاز و فرایند تحوّلات رخداده در گذر به ایرانی باستان و ایرانی میانه (شمال غربی) با ارائه نمونههایی از هرکدام ارائه، سپس تحوّلات صورتگرفته در گذر به دوره نو در کردی بررسی شده است. واژههای نمونه بررسیشده در پژوهش حاضر، برگرفته از فرهنگ فارسی - کردی مردوخ (مردوخ، 1392) است. در این جستار استدلال میشود که واج /l/ در کردی در مواردی خاستگاه هندواروپایی دارد و ادامه *l هندواروپایی است، معلوم میشود که l- در بافت آغازی واژه در کردی با *l- هندواروپایی در جایگاه آغازی واژه برابری میکند، افزون بر این مشخّص میشود که خاستگاه -ɫ در کردی برخاسته از *-l- هندواروپایی در بافت غیر آغازی واژه و توالی *d و *t هندواروپایی و ایرانی باستان مادر است. همچنین تفاوتهایی که بین واجهای /l/ و /ɫ/، از منظر خاستگاه تاریخی و نیز جایگاه این واجها در بافت واژه وجود دارد، آشکار میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واجهای /l/ و /ɫ/ در کردی؛ نرمکامیشده /ɫ/؛ تحوّلات تاریخی؛ کردی | ||
| مراجع | ||
|
ابوالقاسمی، محسن (1378). دستور تاریخی زبان فارسی. تهران: سمت.
ابوالقاسمی، محسن (1381). تاریخی زبان فارسی. تهران: سمت.
ارانسکی، ی. م. (1358). مقدمة فقه اللغه ایرانی. مترجم: کریم کشاورز. تهران: پیام.
آرلاتو، آنتونی (1384). درآمدی بر زبانشناسی تاریخی. مترجم: یحیی مدرسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
حسندوست، محمد (1393). فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی. (5 ج). تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
رضایی باغبیدی، حسن (2009). تاریخ زبانهای ایرانی. ژاپن: مرکز پژوهش زبانهای دنیا. دانشگاه اوساکا.
طاهری، اسفندیار (1391). ریشهشناسی واژههایی از گویش بختیاری. زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (ویژهنامه فرهنگستان)، (1)، 111-138.
فتاحی، مهدی (1399). حذف همخوانهای چاکنایی در نامها در کردی کلهری. فصلنامة مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 8 (31)، 45-56.
مردوخ، ماجد (1392). فرهنگ فارسی- کردی (سه‌جلدی). سنندج: دانشگاه کردستان | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 408 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 362 |
||