آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,179 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
تحلیل جایگاه اجتماعی زنان در رمانهای رضا براهنی براساس نظریۀ زیباییشناسی انتقادی مکتب فرانکفورت | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 37، دی 1400، صفحه 129-150 اصل مقاله (900.97 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6177.1309 | ||
| نویسنده | ||
| مهناز فولادی* | ||
| دبیر.دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| انتقاد به جایگاه زنان در جامعه یکی از مشخصه‌های رمانهای رضا براهنی، داستان‌نویس مطرح معاصر است. مقالۀ حاضرکوششی جهت تحلیل و بررسی این دیدگاه انتقادی وی در رمانهای روزگار دوزخی آقای ایاز، آواز کشتگان، رازهای سرزمین من و آزاده‌خانم و نویسنده‌اش است. به دلیل بازتاب دیدگاه انتقادی براهنی در بستر رمان و تطابق با دیدگاه زیباییشناسی انتقادی مکتب فرانکفورت نسبت به این‌که هنر و ادبیات باید با رویکرد سلبی و مخالف‌خوان به مبارزه با شرایط موجود برای رسیدن به شرایط مطلوب برآیند، رمانهای مذکور براساس این نظریه تحلیل و بررسی شدند. یافته‌ها نشان می‌دهد وی در رمانهای نام برده‌شده به هدف آگاه‌کردن جامعه و بهبود جایگاه زنان، با دیدگاه مخالف‌خوان و سلبی، به انتقاد از وضعیت آنان در جامعه پرداخته‌است. براهنی در رمان روزگار دوزخی آقای ایاز با توصیفات تلخ و گاه گزنده ریشۀ منفعل‌بودن زنان را حاکمیت تاریخِ مذکر و مردسالار می‌داند. در آواز کشتگان و رازهای سرزمین من علاوه‌بر انتقاد از مردسالاری حاکم و نگاه جنسیتی به زن، نشان می‌دهد حوادث اجتماعیِ منجر به انقلاب اسلامی، باعث ظهور توانمندی‌های بالقوۀ زنان و تأثیر پررنگشان در جامعه شده‌است. وی در رمان آزاده خانم و نویسنده‌اش زن را روح عشق و شور زندگی می‌داند؛ اما به دلیل ناشناخته بودن و ناآگاهی جامعه باز هم تاریخ مردسالاری غالب، مانع بروز استعدادهای او می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمانهای رضابراهنی؛ زن؛ زیباییشناسی انتقادی؛ مکتب فرانکفورت؛ مردسالاری | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1380)، حقیقت و زیبایی، درس‌های فلسفۀ هنر، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
آزاد ارمکی، تقی؛ زمانی سبزی، شهرام (1390)، «بازنمایی جامعه پیش و پس از انقلاب با تکیه بر دو رمان رازهای سرزمین من و آزاده خانم و نویسنده‌اش اثر رضا براهنی»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، (20 )، صص 181-163.
براهنی، رضا (1368)، قصه‌نویسی، چاپ چهارم، تهران: البرز.
براهنی، رضا (1381)، آزاده خانم و نویسنده‌اش، چاپ دوم، تهران: کاروان.
براهنی، رضا (1364)، کیمیا و خاک، چاپ اول، تهران: مرغ آمین.
براهنی، رضا (بی‌تا)، روزگار دوزخی آقای ایاز. (بی‌نا).
براهنی، رضا (1358)، در انقلاب ایران چه شده است و چه خواهد شد؟، چاپ اول، تهران: کتاب زمان.
براهنی، رضا (1360)، «تکلمهای در تاریخ مذکر»، آرش، صص 78-95.
براهنی، رضا (1369)، «تاریخ اولویت‌های ادبی را جابجا کرده است»، آدینه، صص 88-80.
براهنی، رضا (1373)، رؤیای بیدار، چاپ اول، تهران: قطره.
براهنی، رضا (1387)، رازهای سرزمین من، چاپ اول، تهران: نگاه.
براهنی، رضا (1388)، آواز کشتگان، چاپ اول، تهران: نگاه.
براهنی، رضا (1393)، تاریخ مذکر، چاپ چهارم، تهران: نگاه.
بنیامین، والتر، تئودور آدورنوو هربرت مارکوزه، هربرت (1388)، زیبایی‌شناختی انتقادی، ترجمه: امید مهرگان، چاپ سوم، تهران: گام نو.
بی‌نا (1381) «نقد فرانکفورتی هنر»، پژوهش‌نامه فرهنگستان هنر، (10)، صص 62-41.
پیروز، غلام‌رضا؛ مقدسی، زهرا؛ فتوت، محدثه (1390)، «بررسی مؤلفه‌های پسامدرن در رمان آزاده خانم و نویسنده‌اش»، جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، سال سوم (1)، صص 157-133.
حیدری، احمدعلی (1387)، «هنر منفی در آرای تئودورآدورنو»، پژوهشنامۀ فرهنگستان هنر، (10)، صص 81-63.
سلاجقه، پروین (1393)، نقد فمینیستی رمان رازهای سرزمین من، استاد راهنما: محبوبه مباشری، دانشگاه الزهرا(س).
شاهنده، نوشین؛ نوذری، علی‌حسین (1392)، «هنر و حقیقت در نظریه زیباشناسی آدورنو»، حکمت و فلسفه، سال نهم (3)، صص 60- 35.
صابرپور زینب (1392)، «بازنمایی جنسیت در رمان رازهای سرزمین من»، نقد ادبی، سال ششم (23)، صص104-83.
صبوری، پرویز (1397)، «در برابر خشونت نمادین، نقد فرهنگ مدرن از منظر هربرت مارکوزه و پیر بوردیو»، رشد آموزش علوم اجتماعی، دوره بیستم (76)، صص 61-58.
مارکوزه، هربرت (1362)، انسان تک ساحتی، ترجمه: محسن مؤیدی، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
مارکوزه، هربرت (1388 الف)، گفتاری در رهایی، ترجمه: محمود کتابی، چاپ دوم، آبادان: پرسش.
مارکوزه، هربرت (1388 ب)، بعد زیباییشناسی، ترجمه: داریوش مهرجویی، چاپ چهارم، تهران: هرمس.
مقدمی، مریم؛ غلامحسین‌زاده، غلامحسین؛ دری، نجمه؛ ذوالفقاری، حسن (1397)، «نقد و بررسی پژوهش‌های ادبی زن محور»، پژوهش‌های ادبی، سال پانزدهم (61)، صص 152-133.
نوذری، حسین‌علی (1394)، نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و انسانی، چاپ سوم، تهران: آگاه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 288 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317 |
||