تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,181 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
خوانشپذیری شعر فاطمه ناعوت و محمدرضا شفیعیکدکنی بر اساس نظریه «شعور مادّه» | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، تیر 1401، صفحه 45-62 اصل مقاله (1.52 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2021.5978.2210 | ||
نویسندگان | ||
فرهاد رجبی* 1؛ امیر فرهنگدوست2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
شعور ماده، دیدگاهی است در امتداد آراء هستیشناسان و نواندیشان و برآیندی از سلسله پژوهشهای میدانی و آزمایشگاهی پیرامون دو مقوله ماده و شعور که در سدههای اخیر ابعاد جدیدی از آن مورد توجه قرار گرفته است. مطابق این نظریه، قلمرو شعور و ادراک بسیار گسترده و همه اشیاء شعورمند هستند. این نظریه که بنمایۀ اصلی آن وامدار فلسفه و عرفان شرقی است، در آثار شاعران معاصر عربی و فارسی نیز تبلور یافته است که ازجمله تعقیبکنندگان آن، فاطمه ناعوت، شاعر و روزنامهنگار مصری و محمدرضا شفیعی کدکنی میباشند. مقوله شعور ماده، در شعر هر دو شاعر، حضور قابل توجهی دارد و ذهن آنها را بر آن داشته است تا روح این معنا را در حوادث و اشکال مختلف امروز تسرّی بخشند. به همین علت، خوانشپذیری شعرشان بر مبنای نظریه شعور ماده از مهمترین یافتهها در مسیر بررسی شعر این دو شاعر است. مقالۀ حاضر بر آن است تا میزان انطباق آثار دو شاعر را با مبانی نظریه شعور ماده مورد بررسی قرار دهد. نتیجۀ این بررسی نشان میدهد، ناعوت و شفیعی، ضمن پذیرش درکپذیری و شعورمند بودن عناصر، روابط بین اشیاء را براساس شبکههای نظاممند، حافظه پنهان و هوشمندی، کشف و با استفاده از فنهای شعری انعکاس بخشیدهاند و البته برای فرار از پیچیدگیهای زبان فلسفی و عرفانی، عموماً از سوژههای ملموس در شعر استفاده کردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
حافظۀ پنهان؛ زبان فلسفی؛ شعور ماده؛ فاطمه ناعوت؛ شفیعی کدکنی | ||
مراجع | ||
ابن عربی، محمد بن علی (1383). کشف المعنی عن سرّ اسماء الحسنی. ترجمۀ علی زمانی. چاپ دوم. قم: مطبوعات دینی.
ابن عربی، محمد بن علی (1422). تفسیر إبن عربی. إعداد سمیر مصطفی رباب. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل (1993). لسان العرب. الطبعة الثالة. بیروت: دار صادر.
ابنسینا، ابوعلی (1999). الإشارات و التنبیهات. شرح نصیرالدین طوسی. بیروت: دار المعارف.
افلاطون (1380). دورۀ آثار افلاطون. ترجمۀ محمدحسن لطفی. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.
ایموتو، ماسارو (1390). نیروی حقیقی آب. ترجمۀ نفیسه معتکف. چاپ چهارم. تهران: درسا.
پویمان، لویی (1384). اخلاق زیستمحیطی. ترجمۀ محمدمهدی رستمی، تهران: سازمان حفاظت محیطزیست.
جمالزاده، عبدالرضا (1383). عالم کبیر و عالم صغیر. دین و سیاست، 1 (2)، 9-24.
رضاییزاده، محمود (1385). مهارتهای مدیریت خویشتنداری. تهران: مؤسسۀ تحقیقات و آموزش مدیریت.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1376 الف). هزارۀ دوم آهوی کوهی. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1376 ب). آیینهای برای صداها. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1377). آواز باد و باران. تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1388). در کوچهباغهای نیشابور. چاپ چهاردهم. تهران: سخن.
صحرائی، قاسم؛ فتحاللهی، علی (1394). پویایی و ایستایی نظام هستی از دیدگاه مولوی بلخی. عرفانیات در ادب فارسی، 6 (22)، 23-48.
صدرالدینشیرازی، محمد (1380). اسفار اربعه. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: مولی.
طاهری، محمدعلی، (1388). انسان از منظری دیگر. چاپ نهم. تهران: بیژن.
غفوری، همایون (1390). تئوری شعور. ملایر: کبریا.
فرشاد، محسن (1385). ژرفای هستی. تهران: علم.
فرشاد، محسن (1387). راز و رمزهای کیهان. تهران: علم.
کنفورت، موریس (1358). ماتریالیسم دیالکتیک. چاپ دوم. تهران: نگاه.
لوسیر، مایکل (2009). قانون الجذب. الطبعة الثالثة. ریاض: مکتبة جریر.
محمد منصور، إبراهیم (1999). الأثر الصوفی فی الشعر العربی المعاصر. القاهرة: دار الأمین.
مسعودی، ناصر (1395). یک: کوانتوم، عرفان و درمان. چاپ یازدهم. تهران: مثلث.
مصطفی، إبراهیم و آخرون (2004). معجم الوسیط. الطبعة الرابعة. القاهرة: مکتبة الشروق الدولیة.
مطهری، مرتضی (1372). مجموعۀ آثار. تهران: صدرا.
مولوی، جلالالدین محمد (1385). فیه ما فیه. تصحیح: بدیعالزمان فروزانفر. تهران: نگاه.
ناعوت، فاطمه (2007). هیکل الزَهر. بیروت: دار النهضة العربیة.
ناعوت، فاطمه (2012). صانع الفرح. القاهرة: دار میریت.
ناعوت، فاطمه (2016). الأوغاد لا یسمعون الموسیقی. القاهرة: دار العین للنشر.
نسفی، عزیزالدّین (1993). الإنسان الکامل. مقدّمه و تصحیح هانری کربن. چاپ سوم. تهران: انستیتو ایران و فرانسه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 960 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |