آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 383 |
| تعداد مقالات | 3,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,760,772 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,051 |
تحلیل ساختاری حکایتها در سوانح‌العشاق، عبهرالعاشقین و لمعات (با استفاده از نظریۀ تحلیل ساختاری روایت‌های رولان بارت) | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 38، فروردین 1401، صفحه 183-204 اصل مقاله (682.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.5841.1271 | ||
| نویسندگان | ||
| مسروره مختاری* 1؛ حسین آریان2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از مباحث مرتبط با روایت و روایت شناسی، مطالعه در حکایتهای عرفانی است. حکایتهایی که در رسالة‌العشق‌های منثور به‌کار رفته اند، به لحاظ ساختار و بن مایه، با حکایتهای مندرج در دیگر نثرهای عرفانی (مانند کشف‌المحجوب و رسالۀ قشیریه) تفاوتهای درخور توجّهی دارند. در این جستار، تحلیل ساختار حکایتها در سوانح‌العشّاق، عبهرالعاشقین و لمعات، مطابق با نظریۀ «تحلیل ساختاری روایت متن» «رولان بارت» مدنظر قرار گرفته است. بارت ضمن اعتقاد به ارتباطِ روایت با علم زبان‌شناسی، برای هر روایتی سه سطح توصیفی مجزّا: سطح کارکردها (Function)، کنش‌ها (Action) و روایتگری (Narration) در نظر گرفته است. با کاربست نظریۀ بارت در تحلیل ساختاری آثار انتخابی، معلوم شد که: 1. بخشهایی از نظریۀ بارت در تحلیل ساختار حکایت ها کارآمد و قابل استفاده است؛ 2. فهم یک روایت صرفاً پیگیری بسط یافتن داستان نیست؛ بازشناسی طرحریزی آن در «طبقات» و ترسیم تسلسل افقی خطّ روایی در محور عمودی ضمنی نیز هست؛ 3. برای درک و دریافت مفاهیم حکایتها علاوه‌بر خوانش افقی، خوانش عمودی و ترکیبی نیز لازم است تا هنگام خوانشِ روایت هر واحد کارکردی هم در سطح و هم در ژرفایش ادراک و ذهن مخاطب از رمزگانهای زبانی به رمزگانهای روایتی سوق داده شود و در نهایت نیل به سطوح معنایی حکایت محقَّق گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل ساختار روایت؛ حکایت؛ سوانح‌العشاق؛ عبهرالعاشقین؛ لمعات | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. (1391). ساختار و تأویل متن، چاپ چهاردهم. تهران: مرکز.
اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
انوشه، حسن. (1382). دانشنامۀ ادب فارسی، جلد 2. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بارت، رولان. (1387). درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها، ترجمه: محمّد راغب. تهران: رخ‌داد نو.
بقلی شیرازی، روزبهان .(1383). عبهرالعاشقین، تصحیح و مقدّمه: هنری کربن و محمّد معین. تهران: منوچهری.
تودوروف، تزوتان. (1388). بوطیقای نثر (پژوهشهایی نو دربارۀ حکایت)، ترجمه: انوشیروان گنجی پور. تهران: نی.
تولان، مایکل. جی. (1383). درآمدی نقّادانه ـ زبان شناختی بر روایت، ترجمه: ابوالفضل حرّی، چاپ اوّل. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
داد، سیما. (1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
رضوانیان، قدسیه. (1389). ساختار داستانی حکایتهای عرفانی. تهران: سخن.
روستا، سهیلا؛ رضی، احمد. (1390). «نظام داستان پردازی در حکایتهای کوتاه کشف المحجوب». دو فصلنامۀ علمی- پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، سال دوم، شماره 4، بهار و تابستان 1390، صص 113- 87.
ریکور، پل. (1384). زمان و حکایت، ترجمه: رؤیا نونهالی، ج1. تهران: گام نو.
زرّینکوب، عبدالحسین. (1388). جستجو در تصوّف ایران. تهران: امیرکبیر.
عراقی، فخرالدّین. (1384). لمعات، مقدّمه و تصحیح: محمّد خواجوی. تهران: مولی.
غزالی، احمد. (1368). سوانح، تصحیح: هلموت ریتر، زیر نظر نصرالله پورجوادی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مکوئیلان، مارتین. (1388). گزیدۀ مقالات روایت، ترجمه: فتّاح محمّدی. تهران: مینوی خرد.
مستور، مصطفی. (1379). مبانی داستان کوتاه. تهران: مرکز. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 232 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238 |
||