آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,222 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,881 |
تأثیرپذیری سنایی از قرآن در موضوع ریا و ریاستیزی (در دیوان اشعار و حدیقۀ‌الحقیقه) | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 2، شماره 4، دی 1400، صفحه 77-90 اصل مقاله (321.35 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| سیدبابگ معالی | ||
| استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان کرمانشاه، کرمانشاه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سنایی غزنوی، عارف سد‌ۀ ششم هـ.ق.که یکی از شاعران برجستۀ ادبیات تعلیمی فارسی نیز به شمار میرود که در آثار خود به موضوع ریا به‌عنوان یکی از بیماری‌های مهم اخلاقی‌ـ‌اجتماعی توجه کرده و کوشیده است با ریاستیزی به رفع و اصلاح این معضل بپردازد. وی در این راه به آموزه‌های قرآن کریم، به‌عنوان یکی از منابع اندیشگانی و فکری اندرزهای خود توجه ویژه دارد. شناسایی و معرّفی تأثیرپذیری‌های سنایی از قرآن مجید در دیوان اشعار و حدیقۀ‌الحقیقه با استناد به شواهد شعری و نقد و تحلیل آن‌ها مسئلۀ اصلی این مقاله است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی به رشتۀ تحریر درآمده است. سنایی ریاکارانی از گروه‌ها و اقشار مختلف اجتماع همچون فقها، علما، وعّاظ، زهّاد، قاریان، صوفیان، حاجیان و... را مورد نکوهش قرار می‌دهد و انگیزه‌های مادّی و معنوی مختلفی برای روی آوردن آن‌ها به ریا و تظاهر برمی‌شمارد؛ مانند کسب مال و ثروت، مقام، احترام، شهرت و... او با الهام از تعالیم قرآن، معتقد است که ریاکاران هم‌نشینان شیطاناند، در اعمال عبادی خود اخلاص ندارند و با ریاکاری و تظاهر در پی رسیدن به مطامع دنیوی هستند. وی به آنان راه‌کارهایی نیز پیشنهاد می‌کند؛ مانند روی آوردن به دنیای خرسندی و قناعت، پرهیز از هوای نفس، داشتن اخلاص و صداقت، فریب ظواهر را نخوردن، دوری از نفاق و دورنگی و... سرانجام ورود به خُم وحدت و خروج از آن با یکرنگی را توصیه می‌‌‌‌‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ ریا؛ ریاستیزی؛ سنایی؛ دیوان اشعار و حدیقۀ‌الحقیقه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید (1380)، ترجمۀ الهی قمشه‌ای.
آذر، لطف علی بیک ( 134)، آتشکدۀ آذر، به تصحیح حسن سادات ناصری، تهران: مروارید.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1388)، دیوان سنایی غزنوی، به اهتمام مدرّس رضوی، تهران: سنایی.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1387)، حدیقة‌الحقیقه و شریعة‌الطریقه، به تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
صفا، ذبیحالله (1368)، تاریخ ادبیّات در ایران، چاپ دوازدهم، تهران: فردوسی.
فهری زنجانی، احمد (1359)، بحثی پیرامون ریا و عجب، تهران: نهضت زنان مسلمان.
معین، محمّد (1371)، فرهنگ فارسی معین، چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
مکارم شیرازی، ناصر (1387)، تفسیر نمونه، با همکاری جمعی از نویسندگان، چاپ 36، 28 جلدی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مولانا، جلاالدین محمّد رومی (1382)، مثنوی معنوی، به تصحیح نیکلسون، تهران: هرمس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 135 |
||