آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,162 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,825 |
استعارۀ مفهومی بت در عرفانِ اسلامی و مقایسۀ آن با زیبایی‌شناسی روحِ هگل | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 2، شماره 4، دی 1400، صفحه 91-107 اصل مقاله (306.95 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| هادی نورمحمدی کمال* | ||
| دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| استعاره از دیرباز در شکل ادبی و بلاغی آن مورد توجه ادبا بوده است، اما با نظریاتی که لیکاف و جانسون دربارۀ استعاره‌های مفهومی ارائه دادند، استعاره معنای گسترده و بااهمیت تری یافت. یکی از استعاره هایی که در ادبیات فارسی از جنبه های ادبی بسیار مهم بوده و مایۀ خلاقیت هنری و زیبایی شناسی شده، استعارۀ بت است. چون عرفا دربارۀ بسیاری از اصطلاحات و مفاهیمِ ادبیاتِ عاشقانه برداشتهای عرفانی داشته اند، در مورد بت نیز برداشتها و تعابیر متفاوتی به کار برده اند. این اصطلاح در میان تعابیرِ دینی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بت پرستی با عقوبت همراه بوده است؛ به همین دلیل می‌توان ادعا کرد که عرفایی چون مولوی و شبستری و ابن‌عربی با توجه به این‌که در نظرات خود به رحمت الهی توجه بیشتری داشته اند، به استعاره‌زدایی از بت پرداخته اند. برای مقایسه، در تفکرات هگل نیز مشابه چنین نظریه ای را در زمینۀ پیکرتراشی یونانیان شاهدیم. در این مقاله با اتکا به این موارد در پی اثبات این مسئلۀ هستیم که استعاره های مفهومی از دیرباز مورد توجه متفکران و به‌ویژه عرفا در تفاسیرشان بوده است. هرچند این متفکران از نظام و چارچوبی که لیکاف و جانسون ارائه داده اند، بی بهره بوده اند، اما این مسئله را به شکل دیگر و در قالب دیگری مطرح کرده اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعارۀ مفهومی؛ عرفانِ اسلامی؛ بتپرستی؛ ابن‌عربی؛ هگل | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌عربی، محمد ابن علی (1385)، فصوص الحکم، ترجمه، توضیح و تحلیل محمدعلی موحد و صمد موحد، تهران: کارنامه.
احمدی، بابک (1375)، حقیقت و زیبایی، درسهای فلسفۀ هنر، چ سوم، تهران: مرکز.
ایزوتسو، توشیهیکو (1392)، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمۀ محمدجواد گوهری، تهران: روزنه.
حافظ، شمس الدین محمد (1359)، دیوان حافظ، به تصحیح و توضیح پرویز ناتل خانلری، تهران: خوارزمی.
داوری اردکانی، رضا؛ رضا نیلی پور؛ علیرضا قائمی نیام؛ آنتونی جی ان جاج و لطفالله یارمحمدی (1391)، زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی، تهران: هرمس.
دومینیک، لویس و گات بریش (1385)، دانشنامۀ زیبایی‌شناسی، مترجمان: بابک محقق، فرهاد ساسانی، شیده احمدزاده، منوچهر صانعی دره بیدی، مسعود قاسمیان، امیرعلی نجومیان، تهران: فرهنگستان هنر.
سعدی، مصلح ابن عبدالله (1377)، دیوان غزلیات استاد سخن سعدی شیرازی، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: مهتاب.
شبستری، محمود (1392)، شرح سادۀ گلشن راز، بهروز ثروتیان، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
شمیسا، سیروس (1370)، معانی و بیان 2، تهران: دانشگاه پیام نور.
عبدالرزاق، جمالالدین (1320)، دیوان استاد جمال الدین محمد ابن عبدالرزاق اصفهانی، یا تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، تهران: چاپخانۀ ارمغان.
عطار، فریدالدین (1356)، دیوان شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، حواشی و تعلیقات از م.درویش، تهران: جاویدان.
فتوحی، محمود (1385)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
کرمانی، خواجو (1369)، دیوان اشعار خواجوی کرمانی، به تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران: چاپ مروی.
مصلح، علی اصغر (1400)، هگل، تهران: علمی.
مولوی، مولانا جلالالدین محمد (1391)، کلیات شمس تبریزی، بانضمام شرح حال مولانا، به قلم بدیع الزمان فروزان‌فر، تهران: امیرکبیر.
مولوی، مولانا جلال الدین محمد (1388)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: ققنوس.
هاشمی، زهره (1389)، «نظریۀ استعارۀ مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون»، ادب پژوهشی، شمارۀ دوازدهم، صص 119-140. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 168 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |
||