تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,191 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,855 |
بررسی ناسیونالیسم ایرانی و عربی و بازتاب آن در شعر دوران مشروطه ایران و نهضت عرب | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 5، شماره 17، خرداد 1394، صفحه 29-50 اصل مقاله (433.64 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
احمد خاتمی1؛ کاظم دزفولیان1؛ فرهاد شاکری* 2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
چکیده | ||
ناسیونالیسم از جمله مفاهیمی است که به دنبال آشنایی با تمدن غرب در اوایل قرن نوزدهم، وارد ادبیات سیاسی ایران و کشورهای عربی شد و رشد آن، زیادی محصول استعمار بود. ازآنجای که وقایع این دوران تمامی جنبههای زندگی اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده بود، شاعران این دوره در نقش مصلحان اجتماعی ظاهر شدند و محتوای شعرشان را در خدمت بسط اندیشه های جدید مخصوصاً ناسیونالیسم قرار دادند که در نتیجه شعر از حالت ذهنیتگرایی بیرون آمد و حالت عینیتگرا و رئالیستی یافت. در این مقاله به شیوه توصیفی ـ تحلیلی ناسیونالیسم ایرانی و عربی در دوران نهضت عربی و مشروطه ایران مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته و چهار مؤلفه ناسیونالیسم؛ یعنی زبان، تاریخ و فرهنگ، سرزمین و دین در شعر شاعران بزرگ این عصر بررسی شده با این هدف که دیدگاهی نسبتاً جامع و گویا ارائه شود. در نهایت این نتیجه به دست آمد که ناسیونالیسم عربی به دلیل پراکندگی سرزمین، تنوع تاریخی، تعدد ادیان و نقش دوگانه حکومت عثمانی با چالشهای زیادی روبرو بوده است. در ناسیونالیسم عربی، زبان عربی بیش از سایر مؤلّفهها مدنظر بوده، ولی در میان شاعران ایرانی، بیشتر بر تاریخ و فرهنگ و سرزمین تکیه شده است. دین اسلام نیز به دلیل حضور تاریخی و مبارزه با استعمار در میان شاعران ایرانی و عربی به عنوان یکی از عناصر ناسیونالیسم مورد توجّه قرار گرفت؛ از این روی ناسیونالیسم ایرانی و عربی بر خلاف نوع اروپایی نه تنها ضد دین نبود بلکه رنگ دینی هم داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: ناسیونالیسم؛ شعر عربی و فارسی؛ مشروطه؛ نهضت عرب | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,198 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,192 |