تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,166 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,828 |
فضاسازی در رمان شب ممکن | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 40، مهر 1401، صفحه 73-90 اصل مقاله (503.72 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2021.6397.1331 | ||
نویسندگان | ||
هایده بنائی1؛ علی حسین رازانی* 2؛ کبری بهمنی3؛ جواد تراب پور3 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دورود، دانشگاه آزاد اسلامی، دورود، ایران. | ||
2استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دورود، دانشگاه آزاد اسلامی، دورود، ایران. | ||
3استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دورود، دانشگاه آزاد اسلامی، دورود، ایران | ||
چکیده | ||
رمان شبِ ممکن نوشتۀ محمدحسن شهسواری، یک فراداستان است که از شیوه های نگارش داستانهای پست مدرنیسم بهره برده است. شهسواری در طرح این روایت و فرآیند معناسازی داستان، از عنصر فضا به نحو مؤثّری بهره برده است. فضای حاکم بر داستان بر کلّ روایت سایه افکنده و ارتباط مستقیمی با عملکرد شخصیّتها دارد. دگرگونی، بارزترین ویژگی فضا در این رمان است، به گونه ای که داستان یک فضای کلّی نمادین و چندین فضای فردی دارد؛ ابتدای داستان، با بیتی از حافظ بهمنظور براعت استهلال کلّ کتاب آمده است. فضاسازی کلّی داستان در جهت این مضمون پیش رفته است که قطعیّت و واقعیّتی در زندگی وجود ندارد و هر چیزی می تواند امکان وقوع پیدا کند. در هر فصل نیز با دگرگونی فضا، با تکیه بر توصیف و لحن شخصیّتها، سه فضای رمانتیک، منطقی و فضای عشق و نفرت ایجاد شده است. هرکدام از این فضاها در تعامل با فضای دیگر قرار دارد که در فضای کلّی با هم قرار گرفته اند. در مقالۀ حاضر با طرح این سؤال که عنصر فضا در رمان چگونه است؟ و چه تأثیری بر سیر روایی آن ایجاد کرده است؟ فضاسازی رمان بررسی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شهسواری؛ شبِ ممکن؛ فضاسازی؛ فضای نمادین؛ فضای فردی | ||
مراجع | ||
ابرمز، ام، جی. (1384) فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی، ترجمۀ سعید سبزیان. تهران: رهنما.
بحراوی، حسن. (1990م) بنیه الشکل الروائی. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
پاینده، حسین. (1385) نقد ادبی و دموکراسی. تهران: نیلوفر.
حافظ، شمسالدین محمد. (1393) دیوان. مصحح محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: آدینه سبز.
داد، سیما. (1385) فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دهخدا، علیاکبر. (1389) امثال و حکم دهخدا. گزیده و شرح فرجالله شریفی گلپایگانی. تهران: هیرمند.
شریفی، محمد. (1387) فرهنگ ادبیات فارسی، ج1. تهران: فرهنگ نشر نو و معین.
شهسواری، محمدحسن. (1388) شبِ ممکن. تهران: چشمه.
فیصل، سمرروحی. (1995) بناء الروایة العربیه. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
کادن، جی.ای. (1386) فرهنگ ادبیّات و نقد. ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران: شادگان.
کواتیک، وتسلا. (1382) دنیای داستانی میلان کوندر، ترجمۀ عیسی سلیمانی. تهران: نگار و نیما.
کورت، واسلی. (1391) زمان و مکان در داستان مدرن. ترجمۀ فرناز گنجی و محمدباقر اسماعیلپور. تهران: آوند دانش.
مستور، مصطفی. (1386) مبانی داستان کوتاه. تهران: مرکز.
معین، محمد. (1391) فرهنگ معین. تهران: امیرکبیر.
میرصادقی، جمال. (1376) عناصر داستانی. تهران: سخن.
وُو، پاتریشیا. (1390) فراداستان، ترجمۀ شهریار وقفیپور، چاپ اول. تهران: چشمه.
هارلند، ریچارد. (1385) درآمدی تاریخی بر نظریۀ ادبی از افلاطون تا بارت، گروه ترجمۀ شیراز زیر نظر شاپور جورکش، چاپ ششم. تهران: چشمه.
یونسی، ابراهیم. (1386) هنر داستاننویسی. تهران: نگاه.
شوالیه، ژان؛ گربران، آلن. (1385) فرهنگ نمادها (اساطیر، رؤیاها، رسوم، ایماء و اشاره)، ترجمۀ سودابه فضائلی. تهران: نشر جیحون.
استادمحمدی، نوشین؛ حسینی، مریم. (1396) «چندزبانی و چندصدایی، ویژگیهای پسامدرنیسم در رمان شب ممکن». مطالعات زبانی و بلاغی. سال 8. شمارۀ 16، صص 9ـ 26.
ایرانزاده، نعمتالله؛ لیاقیمطلق، نفیسه. (1396) «عدم قطعیت در فراداستان شب ممکن». نقد ادبی و بلاغت، سال 6. شمارۀ 1، صص 56 ـ 70.
بامشکی، سمیرا. (1395) «جهانهای موازی و معنیشناسی روایت». نقد ادبی. سال 9. شمارۀ ۹ (۳۴)، صص ۹۱- 118.
لسلی، لوئیس. (1371) «عناصر داستان (نقش صحنه، لحن و زبان در داستان)». ادبیّات و زبانها، سال 1. شمارۀ2، صص 26 ـ 27. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 443 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 301 |